RSS Feed
آرشیو پرسش و پاسخ ها : مراجع عظام > آیت الله العظمی امام خامنه ای مدظله العالی > فقه سازمانی > احکام نظارت و بازرسی
 


سؤال: اگر محقق از منبع درخصوص فردي که قرار است در مسئوليتي منصوب گردد سئوالاتي نمايد، محقق و منبع مجازند تا چه حد درخصوص مسائل خانوادگي، ارتباطات و ... ورود نمايند؟ جواب: تحقيق در مورد افراد تا تحصيل اطمينان به صلاحيت شخص براي تصدي مسئوليت تا جايي که ج...
سؤال: چشم‌پوشي از تخلفات كارمندان و گزارش نکردن آن، چه حكمي دارد؟ جواب: تغافل، چنانچه در چهارچوب مقررات و اختيارات قانوني باشد و به مصلحت سازمان و موجب رضايت و بالا رفتن روحية خدمتي کارکنان باشد، اشکال ندارد؛ درغيراين‌صورت، جايز نيست. منبع: جزوه احکام...
سؤال: آيا کارکنان مجازند تحت عناوين مختلف از قبيل نظارت و يا ... با نام مستعار در شبکه‌ هاي اجتماعي وارد شوند؟ و آيا سازمان مي‌تواند به افراد مجوز چنين ورودي را دهد؟ و درصورت صدور چنين مجوزهايي آيا مجموعه‌هاي نظارتي شرعاً مي‌توانند بر افراد نظارت داشته ب...
سؤال: به نظر مي‌رسد بعضي مسئولان در برخورد با كاركنان متخلف، بررسي لازم را انجام نداده و حکم متناسب با تخلف صادر نمي‌کنند؛ اين امر موجب تضييع حقوق فرد مي‌شود. تكليف مسئولاني كه اجراکنندة تنبيهات هستند چيست؟ جواب: در مواردي که يقين به مغايرت و تخلف حاصل...
سؤال: ترفيع زودتر از موعد و گرفتن جايگاه به‌واسطة آن و استفاده از حقوق و مزاياي آن شرعاً چه حکمي دارد؟ جواب: درصورتي که غيرقانوني باشد، دريافت حقوق شرعاً جايز نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژ...
سؤال: گاهي اوقات در عرف پيمانکاري پرداخت‌هايي خارج از ضوابط صورت مي‌گيرد و شرکت‌ها پول‌هايي را به دستگاه‌هايي مثل دستگاه نظارت مي‌دهند که برابر ضوابط نيست. البته، عدم پرداخت اين پول، ممکن است شرکت‌ها را دچار مشکل کند. در اين فرض، حکم چيست؟ جواب: پرداخت...
سوال: آيا برادران به تخلف اخلاقي خواهري جهت اخذ اظهارات مي‌تواند اقدام کند؟ و آيا برادران در صورت نبودن خواهر براي رسيدگي به پرونده مي‌تواند اقدام کنند؟ جواب: جايز نيست و تحقيق و تفحّص در مسائل اخلاقي حرام است و بايد پرهيز شود؛ مگر آنکه قاضي شرع ضرورت...
سؤال: شركت نظاميان به‌عنوان مستمع و نه يك عضو و هوادار، در گردهمايي، كنفرانس و يا مجامعي كه به‌نوعي وابسته به يك جناح، گروه يا حزب خاص است، ازنظر شرعي و قانوني چه حکمي دارد؟ جواب: اگر خلاف مقررات و ضوابط تشکيلات نباشد، اشکال ندارد؛ درغيراين‌صورت جايز ...
سؤال: يكي از کارکنان مدتي غيبت نموده است و پرونده به دادسراي نظامي ارجاع داده شده است. دادسراي نظامي در حكم صادره اعلام كرده كه اگر ايشان در مدت سه‌ سال بعد از حكم صادره چنين غيبتي داشته باشد به دوسال زندان محكوم خواهد شد، ولي دفتر قضايي فراتر حركت كرده ...
سؤال: فرد نگهباني كه شش ساعت در شبانه‌ روز نگهباني مي‌دهد بايد 24 ساعت استراحت كند، در بعضي از نواحي به علت اينكه نيرو ندارند بعد از شش ساعت به نيرو مرخصي نمي‌دهند و اين فرد را مجدداً به عنوان نگهبان استفاده مي‌كنند و او به علت خستگي از انجام وظايف محوله...
سوال: ازآنجاکه کنترل اموال در سپاه به عنوان مسئول صيانت از اموال بيت‌المال شناخته مي‌شود و بابت ارتقاي شخص از محل بيت‌المال هزينه و آموزش لازم صرف مي‌گردد، آيا به کارگيري اين تخصص و آموزش در امور ديگر جايز است؟ جواب: اگر اين تخصص از جمله مواردي است ک...
سؤال: چند نفر در محل كار تخلف مي‌كنند، ولي فقط با يكي از آن‌ها برخورد مي‌شود و مابقي به صورت شفاهي تذكر داده مي‌شوند. آيا اين نوع برخورد شرعاً درست است؟ جواب: هرگونه برخورد يا عدم برخورد با افراد متخلف بايد براساس مقررات و دلايل قانوني باشد و تخلف از آ...
سؤال: گاهي براي افراد به دليل تخلفات گزارش‌شده توسط مراجع نظارتي حکمي يا تنبيهي در نظر گرفته مي‌شود و ما مجبوريم اين حکم را جاري سازيم؛ درحالي‌که يا علم داريم اين گزارش کذب است و يا حداقل آن گزارش براي ما اثبات نشده و ما اطمينان قلبي به تخلف فرد نداريم. ...
سوال: اينجانب مأمور خريد يكي از مراكز سپاه هستم و بعد از وقت اداري نيز به‌عنوان بازارياب يكي از شركت‌ها كار مي‌كنم، لطفاً بفرماييد در صورت خريد از آن شركت براي سپاه، مي‌توانم درصدي به‌عنوان حق‌العمل بازاريابي دريافت نمايم؟ جواب: حق دريافت هيچ درصدي ر...
سؤال: گاهي اوقات افرادي مرتکب جرم مي‌شوند كه رسيدگي به آن در حيطة اختيارات فرماندهي نيست، اما به جهت مثبت بودن عملكرد آن فرد و به جهت جلوگيري از تخريب افراد، فرماندهي از ارجاع آن خودداري کرده و شخصاً وارد عمل مي‌شود؟ حکم شرعي اين کار چيست؟ جواب: رسيدگي...
سؤال: خودداري از گزارش اختلاس و حيف و ميل بيت‌المال با اين توجيه که مراکزي همچون نظارت و بازرسي در سازمان وجود دارند که مسئول بررسي، شناسايي و برخورد اين کار هستند، پذيرفته است؟ آيا با وجود چنين مراکزي در سازمان، افراد هيچ وظيفه‌اي ندارند؟ جواب: حفظ بي...
سؤال: گاهي بعضي از نيروهاي امنيتي ورود به بعضي از مراكز و نفوذ در گروه‌ها را براي كشف مراكز فساد و گروه‌هاي تروريستي ضروري مي‏دانند، همان‌گونه كه روش‌هاي تجسّس و تحقيق نيز همين را اقتضا مي‏كنند، اين كار ازنظر شرعي چه حكمي دارد؟ جواب: اگر با اجازة مسئول...
سؤال: معمولاً براي انجام بازرسي از رده‌ها، وسيلة نقليه در اختيار بازرسان قرار داده مي‌شود. آيا فردي كه ماشين سازماني در اختيار اوست، اين اجازه را دارد كه در مسير مأموريت، خريد شخصي خود را انجام دهد و داخل ماشين بگذارد؟ جواب: اگر با اجازة فرمانده يا مسئ...
سؤال: آيا مأموران نظارت و بازرسي مجازند خارج از وقت اداري، برخي امور از ‌جمله تحقيق و تفحص را که نياز به حضور در محل کار ندارد، انجام دهند و به‌جاي آن در وقت اداري، به انجام امور شخصي خود بپردازند؟ جواب: تابع مقررات و قوانين اداري است. اگر با اجازة مسئ...
سؤال: تعدادي گزارش كتبي دربارة اختلاس اموال دولتي توسط يكي از كارمندان دريافت گرديده كه بعد از انجام تحقيقات، صحت بعضي از آن‌ها براي ما ثابت شده است؛ ولي هنگام تحقيق از فرد متهم خود او همة اتهامات را انكار مي‏كند، آيا ارسال اين گزارش‌ها به دادگاه با توجه...
سؤال: تحقيق در مسائل مالي و گزارش آن به‌ خصوص اگر منجر به اذيت و ورود خسارت به آن‌ها شود چه حكمي دارد؟ جواب: در چهارچوب مقررات و ضوابط سازماني اشکال ندارد، اما درصورتي كه خسارت وارده بر اثر کوتاهي و سهل‌انگاري و... باشد، موجب ضمان است. منبع: جزوه احک...
سؤال: برخي موضوعات همچون مسائل مالي و... وجود دارند که براي رسيدگي به آن‌ها بايد برخي مسائل را تجسس کرد؛ در اين‌گونه موارد تکليف چيست؟ جواب: هرگونه اقدامي بايد در چهارچوب قوانين و مقررات باشد و تخطي از آن جايز نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر...
سؤال: درصورت وقوع حادثه در مأموريت‌هاي اداري با وسايل نقليه سازماني درصورتي‌كه راننده مقصر باشد و سازمان جبران خسارت (ديه نقص عضو و...) افراد را بنمايد آيا ديني به عهدة راننده مي‌باشد، حتي درصورت فوت؟ جواب: در فرض سؤال چنانچه براساس مقررات جبران خسارت ...
سؤال: روند تسويه حساب مالي به‌ نحوي است که گاهي بايد فاکتور صوري تهيه شود (مثلاً فاکتور خريد کشمش و خرما درصورتي که قند خريداري شد) حکم شرعي آن چيست؟ جواب: اگر قانون و مقررات چنين اختياري به فرماندهان و يا مسئولان داده باشد، اشکال ندارد درغيراين‌صورت، ...
سؤال: تدبيرهاي فرماندهي براي عزل و نصب‌ها يا مأموريت‌ها در يگان‌هاي نظامي، گاهي سليقه‌اي است يا مقررات سريع تغيير مي‌كند. آيا ذي‌نفعان و متضرران حق پرداخت هزينه، جبران يا دريافت هزينة اضافي دارند؟ جواب: درصورتي که برابر مقررات بوده، حقي برعهدة کسي نيست...
سؤال: در نظارت ستادي که گاهي راننده، پايور مي‌باشد، پس از اتمام زمان مأموريتْ همکاران را به منزلشان مي‌رساند و خودش ديرتر از نفر اول به منزل مي‌رسد. آيا حق رانندگي يا اضافه‌کاري به او تعلق مي‌گيرد؟ جواب: تابع قوانين و مقررات سازمان است. منبع: جزوه احک...
سؤال:آيا مي‌توان در تحقيقات مربوط به ارزيابي و ارزشيابي کارکنان و يا حتي در احراز و برخورد با تخلفات آنان، از افرادي استفاده کرد که خودشان نسبت به انجام اعمال و رفتارهايي که از سايرين انتظار نمي‌رود و در ارزشيابي ملاک است، عامل نيستند؟ جواب: مسئولان امو...
سؤال: ارزيابي رفتار و گفتار کارکنان به‌وسيلة همکاران براي وضعيت‌سنجي ميزان موفقيت سازمان در تأثيرگذاري از طريق اجراي برنامة سالانه چه حکمي دارد؟ جواب: اگر بر طبق قوانين و مقررات انجام بگيرد، اشکال ندارد؛ ولي بررسي اعمال افراد خارج از حدود و ضوابط قانون...
سؤال: حضور و غياب کارکنان در مراسم عبادي مثل نماز، دعا و... چه حکمي دارد؟ جواب: اگر بر طبق ضوابط و مقررات سازمان، حضور در مراسم الزامي باشد، شرکت در آن واجب است و حضور و غياب شرعاً اشکالي ندارد، اما بهتر است اين‌گونه اعمال با ميل و رغبت انجام شود. منب...
سؤال: معمولاً بازرساني كه به يگان مي‌آيند در پايان كار از پول بيت‌المال مقداري سوغات شهر به آنها مي‌دهند. اين مسئله چه حكمي دارد؟ جواب: تابع ضوابط و مقررات است. منبع:جزوه احکام مالي/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسل...
سؤال: سازمان براي ارتقاي مسائل اعتقادي و فرهنگي کارکنان، طبق برنامة سنواتي و با درنظر گرفتن بودجه و هزينه، اقدام مي‌نمايد؛ بازخوردگيري از ميزان اثربخشي آن برنامه‌ها از طريق سنجش ميزان تغيير در رفتار و اخلاق کارکنان در محيط کار و اجتماع چه حکمي دارد؟ جوا...
سؤال: بعضي از افراد در نيروهاي مسلح در جايگاه مصوب مشغول به خدمت هستند؛ اما به تناسب جايگاه، فعاليت و تلاش مؤثر ندارند، اين موضوع چه حکمي دارد؟ جواب: کوتاهي در فعاليت و تلاش متناسب با جايگاه و مأموريت واگذاري ضمان شرعي و قانوني دارد. منبع: جزوه احکام ...
سؤال: آيا در ارزيابي دوره‌اي پرونده‌ها اشاره به سوابق منفي گذشته که به‌طور کامل اثبات نشده‌اند، ولي قابل ردّکردن هم نيست، صحيح است؟ يا بايد وضعيت حال افراد بررسي و ثبت شود؟ جواب: تا زماني که قانوناً تخلفي ثابت نشده باشد، اثري بر آن مترتب نمي‌شود و استن...
سوال: حيطة وظيفة حفاظتي محافظان شخصيت‌ها تا کجاست؟ جواب: تابع قوانين و مقررات سازمان است. منبع : جزوه حفاظت از شخصيت‌ها، اماکن، فرودگاه‌ها و امنيت هوايي : بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام...
سؤال: در بازرسي از رده‌ها مشاهده مي‌شود که ناظران و بازرسان، به‌دنبال مچ‌ گيري و کشف نقاط ضعف و... مي‌باشند و از انعکاس نقاط قوت خودداري مي‌کنند. آيا در شرع مقدس اسلام، فلسفة وجودي نظارت و بازرسي بر اين اصل است يا خير؟ آيا چنين نگرشي به نظارت و بازرسي شر...
سؤال: آيا معاونت نظارت، در كار تشكيلاتي افراد مي‌تواند نظارت داشته باشد، يا در امور شخصي آن‌ها؟ محدودة تحقيق و بررسي ازنظر شرعي تا کجاست؟ جواب: تابع ضوابط و مقررات و شرح وظايف سازماني است و محدودة کاري نظارت را قانون و مقررات تعيين مي‌کند و تخلف از آن ...
سؤال: آيا ناهماهنگي بين حوزة نمايندگي و ساحفا در انتصاب مديران، بدون استعلام امنيتي و مكتبي موجب ضمان است؟ جواب: ناهماهنگي بين دو حوزة (نمايندگي و حفا) اگر موجب اخلال در امور و خسارت بر سازمان گردد جايز نيست و اگر اين امر موجب تضييع حقوق فرد يا سازمان ...
سؤال: به‌كارگيري افراد غيرمتخصص يا كم‌تعهد، بيش از مدت‌زمان قانوني در يك پست، صرفاً به‌دليل هماهنگي با مسئول بالاتر يا توجيهات ديگر چه وجه شرعي دارد؟ آيا كاركنان براي تغيير و جابه‌جايي افراد ناصالح براي پست‌هاي حساس شرعاً وظيفه‌اي دارند؟ جواب: اگر خلاف...
سؤال: آيا مسئولان نظارت و نمايندگي‌ ها و بازرسي مجاز به دخل و تصرف در وظايف خود به اسم تعامل با مسئولان بالاتر هستند يا خير؟ جواب: مسئولان بايد براساس وظايف قانوني خود عمل کنند و تخلف از آن جايز نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای ام...
سؤال: بعضي از مواقع در بازرسي‌هاي نظارتي براي جلوگيري از ورود هرگونه اشياي ممنوعه به داخل مجموعه‌هاي نظامي، کمد لباس سربازان مورد بازرسي غيرمترقبه قرار مي‌گيرد؛ اين نوع تفتيش وسايل شخصي سربازان چه حکمي دارد؟ جواب: درصورت اقتضاي مصلحت اهم و حکم قاضي، اش...
سؤال: حکم فقهي بررسي و بازديد غيرمترقبه تلفن همراه و... دانشجويان و پايوران چيست؟ جواب: اين کار ورود به حريم خصوصي افراد محسوب شده، بدون حکم قاضي جايز نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه ع...
سوال: اجناسي که در گيت‌هاي بازرسي مي‌ماند و کسي براي گرفتن آن مراجعه نمي‌نمايد، فاسد‌شدني يا فاسد‌نشدني، چه بايد کرد؟ آيا مي‌شود از آن استفادة شخصي يا سازماني نمود؟ جواب: نيروها بايد طبق مقرّرات سازماني عمل کنند و تکليف چنين اجناسي چنانچه صاحبانش مرا...
سؤال: مسئولان تأييد صلاحيت و بازرسي بعد از تحقيق و بررسي، با توجه به مستندات موجود، حکم به عدم صلاحيت فرد براي تصدي مسئوليت مي‌دهند، اما بعدها ثابت مي‌شود او فردي شايسته و مناسب بوده است؛ دراين‌صورت، حکم حقوق تضييع‌ شدة فرد چيست؟ جواب: ملاک در انتصابات...
سؤال: آيا ناظر شبکه نظارتي مي‌تواند براي رسيدن به صحت و سقم گزارش‌ها در امور فردي و زندگي شخصي فرد مورد نظر تجسس نمايد؟ جواب: تحقيق در مورد افراد تا تحصيل اطمينان به صلاحيت شخص تا جايي که جنبة تجسس در احوال شخصي افراد پيدا نکند، اشکال ندارد. منبع:جزوه...
سوال: در بارة مواد خوراکي باقي‌مانده در گيت‌هاي فرودگاه که برخي مواقع فاسدشدني هستند، تکليف چيست؟ (لازم به ذکر است که فرودگاه چنين اشيايي را تحويل نمي‌گيرد.) جواب: نيروها طبق مقرّرات سازماني عمل کنند و تکليف چنين اجناسي چنانچه صاحبانش مراجعه نکردند و ...
سؤال : آيا مسائل غيراخلاقي که هنگام کنترل سايت‌هاي اينترنتي به آن برمي‌خوريم را مي‌توان جهت بررسي نگاه داشت؟ جواب: جايز نيست، مگر آنکه ضرورت آن توسّط حاکم شرعي احراز شود و بالخصوص دستور بدهد. منبع:احکام فقهي جنگ الکترونيک ودفاع سايبري براساس فتاواي ...
سؤال: گاهي اوقات به‌خاطر حساسيت يک پست و جايگاه خطير آن، لازم است زندگي فردي و برخي اطلاعات شخصي افراد مورد تحقيق قرار گيرد؛ آيا چنين کاري به‌لحاظ شرعي مجاز است؟ حد و مرز آن تا کجاست؟ جواب: اين امر نمي‌تواند مجوزي براي تفحص در امور شخصي و زندگي خصوص...
سؤال: آيا سازمان مي‌تواند در مواردي چون تشخيص صلاحيت شغلي و شخصيت افراد، يا ارزيابي عملکرد فرد يا رده و... از ناظران و بازرسان مخفي استفاده کند؟ جواب: با رعايت مقررات مربوط، اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ ا...
سؤال: اگر فردي به وظايف خود دربارة تحقيق و تفحص در امر انتصاب عمل کند، تا جايي که براي او يقين حاصل شود که اين فرد براي تصدي مسئوليت مناسب‌ترين گزينه است و او را معرفي کند، اما بعد از مدتي روشن شود که تحقيقات درست نبوده و وي صلاحيت تصدي اين پست را نداشته...
سؤال: آيا پنهان‌کاري بازرس و ناظر، نسبت به هويت واقعي خود در تحقيقات مصداق دروغ است؟ جواب: پنهان‌کاري بدون دروغ‌گويي، مصداق دروغ نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق ع...
سؤال: در بازرسي‌هاي نوبه‌اي، برخي کارکنان با انجام اقدامات فريبنده، تصوير بسيار مطلوبي ارائه مي‌کنند و بازرس هم براساس ظواهر، گزارش را به رده‌هاي مافوق ارسال مي‌کند و رده يا فرد مورد نظر تشويق مي‌شود. حال سؤال اين است، حقوق تضييع‌شده در اين مورد برعهدة ک...
سؤال: در حوزة انتصاب مديران، محقق تا چه ميزان مي‌تواند تحقيق و تجسس نمايد؟ جواب: تحقيق در مورد افراد تا تحصيل اطمينان به صلاحيت شخص براي تصدي مسئوليت تا جايي که جنبة تجسس در احوال شخصي افراد پيدا نکند، اشکال ندارد. منبع:جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر ا...
سوال : بعضي مواقع بوفه‌هاي ترانزيت به مناسبت‌هاي ولادت شيريني به بچه‌هاي گيت مي‌دهند. آيا خوردن اين شيريني‌ها مشکل شرعي ندارد؟ حکم چيست؟ جواب: مانعي ندارد. منبع : جزوه حفاظت از شخصيت‌ها، اماکن، فرودگاه‌ها و امنيت هوايي : بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای...
سوال: مفقود يا ضايع کردن مال غير، که در بازرسي‌ها در اختيار است، چه حکمي دارد؟ جواب: افرادي که در‌اين‌باره تقصير دارند، بايد جبران کنند و در‌صورتي‌که بدون کوتاهي در انجام [دادن] مأموريت اتفاق بيفتد، سازمان بايستي جبران کند. منبع : جزوه حفاظت از شخص...
سؤال: گاهي اوقات مسئولان تأييد صلاحيت و بازرسي براي تحقيقات دربارة همكاران، مراجعه مي‌كنند؛ اگر واقعيت را بگوييم همكار متضرر مي‌گردد، دراين‌صورت، تکليف ما چيست؟ جواب: پاسخ‌گويي در چهارچوب مقررات قانوني و شرعي براي کشف حقيقت نه‌تنها اشکال ندارد، بلکه گا...
سوال: استفاده از سگ در مأموريت‌هاي محوله حکمش چيست؟ (بو کردن، ماليدن به بدن انسان) جواب: اصل اين عمل في‌نفسه اشکال ندارد، ولي چنانچه رطوبت بدن آن به شي‌ء‌اي پاک سرايت کند يا رطوبت شي‌ء‌اي پاک به بدن آن سرايت کند، نجس مي‌شود و در استفاده از اين حيوان د...
سوال: بازديد و بازرسي از افراد دوجنسه به چه صورت انجام مي‌پذيرد؟ جواب: خنثي در اين زمانه به يکي از جنس‌هاي مرد يا زن ملحق است و قول فرد در اين زمينه مسموع است. منبع : جزوه حفاظت از شخصيت‌ها، اماکن، فرودگاه‌ها و امنيت هوايي : بر اساس فتاوای امام خامنه...
سوال : برخي از کارکنان از خدمات ارائه شده از سازمان حفاظت‌شونده (مانند استفاده از مراکز سياحتي و وام و امتياز زمين و مسکن و ...) استفاده مي‌کنند. حکمش چيست؟ جواب: در صورت نداشتن منع قانوني مانعي ندارد. منبع : جزوه حفاظت از شخصيت‌ها، اماکن، فرودگاه‌ه...
سوال: تفتيش و بازرسي ظاهري غيرمترقبه براي حضور زنان در حضور شخصيت‌ها چه حکمي دارد؟ و چگونه بايد باشد؟ جواب: در بازرسي بانوان از نيروهاي خانم استفاده شود و بازرسي فيزيکي مرد از زن جايز نيست؛ مگر در مواقع اضطراري. منبع : جزوه حفاظت از شخصيت‌ها، اماکن،...
سؤال: گاهي منبع تحقيق موضوعي خاص را درخصوص فرد مورد تحقيق بيان مي‌کند که درجهت تحقيقات کاربرد ندارد، شنيدن اين موضوع چه حکمي دارد؟ و آيا مي‌توان از آن در ارزيابي استفاده کرد؟ جواب: حدود و چهارچوب تحقيقات را قوانين و مقررات مربوط معين کرده است و تخطي از...
سوال: در بازديد از لوازم شخصي زنان لوازم پيشگيري جنسي، لباس زير زنانه پيدا مي‌شود. بازديد از وسايل زنانگي چه حکمي دارد؟ جواب: در صورت اضطرار مانع ندارد و در غيراين‌صورت پرهيز شود. منبع : جزوه حفاظت از شخصيت‌ها، اماکن، فرودگاه‌ها و امنيت هوايي : بر ا...
سوال : در اکثر سفرها وقتي به شخصيت هديه مي‌دهند، سرتيم درخواست هديه براي کلية نفرات تيم مي‌کند که گاه با رضايت و گاه عدم رضايت اين هديه داده مي‌شود. حکم چيست؟ جواب: اخذ هديه توسط سر تيم اگر به قصد تطميع يا توقع عمل بر خلاف وظيفه را همراه داشته باشد يا...
سوال: تکثير و توزيع اسناد و مدارک دانشي (نظامي، صنعتي، تجاري) در سطح سازمان بدون کسب اجازه از منابع تأمين اصلي (داخلي و خارجي) چه حکمي دارد؟ جواب: موارد مذکور در سؤال بدون دريافت مجوز قانوني جايز نيست. منبع : جزوه فقه سازماني احکـام آماد و پشتيباني ...
سؤال: گاهي اوقات مسئولان تحقيق منابعي براي تحقيق انتخاب مي‌کنند که رابطة خوبي با فرد مورد تحقيق ندارند و اين امر در انعکاس موارد بررسي تأثير منفي مي‌گذارد. سؤال اين است که آيا مسئولان و متوليان امر تحقيق در انتخاب منابع تحقيق براي اموري همچون انتصابات و ...
سؤال: با توجه به دستورالعمل جديد مبني‌بر عدم نياز استعلام از تأييد صلاحيت توسط بازرسي در برخي انتصابات، ممکن است فرماندهي اقدام به انتصاب برخي کارکنان و بسيجياني نمايد که داراي گرايش‌هاي خاص سياسي باشند، تکليف نظارت و تأييد صلاحيت چيست؟ جواب: حدود و...
سؤال: شخصي تخلف انضباطي كه نوعاً در آيين‌نامة انضباطي درج گرديده، مرتكب شده است. آيا ما مجاز هستيم به سليقه يا صلاح‌ديد خود و با تخفيف با او برخورد كنيم؟ جواب: برابر مقررات، برخورد با تخلف با فرماندهان است و ملاک تصميم [شخص] فرمانده است. منبع: جزوه...
سؤال: گاهي در مواجه با افراد به‌لحاظ سازماني نمي‌توانيم واقعيت‌ها را به آن‌ها بگوييم؛ لذا به‌ناچار مجبور مي‌شويم، کتمان حقيقت نموده يا کلامي غيرواقع به آن‌ها بگوييم، آيا اين مورد از مصاديق دروغ محسوب مي‌شود؟ جواب: دروغ گفتن و کتمان حقايق که برخلاف مص...
سؤال: گاهي اوقات براي شخص ما ثابت مي‌شود که در بررسي‌هايي که توسط نظارت و بازرسي صورت گرفته است، قانوني عمل نشده است؛ مثلاً فرد بي‌گناهي، مقصر يا حق مظلومي ضايع شده است و مواردي ازاين‌قبيل. پيروي از اين تصميمات براي شخص ما که آگاه به مسئله بوديم، چه حکمي...
سؤال: تأخير در صدور تأييديه‌هاي مکتبي و ساير امور اداري مربوط به انتصابات که در آن احتمال تضييع حقوق فرد يا سازمان متصور است، چه حکمي دارد؟ جواب: اگر تأخيرعمدي و از روي بي‌تفاوتي و سهل‌انگاري صورت گيرد و موجب تضييع حقوق قانوني کارکنان گردد، جايز نيست و...
سؤال: از يگاني بازرسي به عمل مي‌آيد؛ و سپس بازرسي مبلغي را به عنوان تشويقي به فرمانده يگان مي‌دهد. فرمانده يگان آن را بين چند نفر از دوستان خود براساس سليقه تقسيم مي‌نمايد و شخصي که سزاوار است بي‌نصيب مي‌ماند، حکم آن براي کسي که پول را دريافت مي‌نمايد و ...
سوال: به اين دليل که در نيروهاي مسلح بخشي از اقدامات نگهداري و تعمير تجهيزات و وسايل به عهدة تحويل گيرنده است، گاهي اين افراد اقدام به تعمير مي‌کنند و به دليل نداشتن تخصص کافي موجب بروز خسارت مي‌گردند، با توجه به اينکه آنان حق تعمير داشتند، آيا در صورت ب...
سؤال: بعضاً بي‌ توجهي و عدم دقت نظر مسئولان بازرسي نمي‌تواند نيروهاي مسلح را به اهداف اصلي و آرمان‌هايشان نزديک کند، در اين مورد آيا مسئولان بازرسي که کوتاهي کرده‌اند، ضامن‌اند؟ جواب: قصور در اين زمينه جايز نيست و اگر موجب ايراد خسارت به بيت‌المال گردد...
سؤال: گاهي اوقات مسئولان تحقيق، منابعي براي تحقيق انتخاب مي‌کنند که رابطة خوبي با فرد مورد تحقيق ندارند و اين امر در انعکاس موارد بررسي تأثير منفي مي‌گذارد. سؤال اين است که آيا مسئولان و متوليان امر تحقيق در انتخاب منابع تحقيق براي اموري همچون انتصابات و...
سؤال: اگر در فرماندهي يا نمايندگي تبعيض و بي‌ عدالتي مشاهده گردد، تكليف كاركنان چيست؟ جواب: اگر يقين به وقوع تبعيض دارد و شرايط امربه‌معروف و نهي‌ازمنکر وجود دارد، اقدام نمايند و درصورت نياز به مافوق گزارش شود. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس...
سوال: آيا مي‌توان به اين دليل که تجهيزات پيشرفته‌تري در يک زمينه به‌ويژه در تسليحات جنگي توليد شده، تجهيزات قبلي را تعمير نکرد يا به نگهداري آن اهميتي نداد و از رده خارج کرد؟ جواب: در صورت نياز بايد تجهيزات قبلي را نگهداري و تعمير کرد، مگر اينکه شرايط...
سؤال: بازرسي فرمايشي در مراکز نظامي به‌گونه‌اي كه هرچه فرمانده يا مسئول مافوق مي‌گويد بايد اطاعت شود و بازرس هيچ‌گونه اختياري از خود نداشته باشد، چه حکمي دارد؟ جواب: بازرس و ناظر بايد مطابق مقررات به وظيفة شرعي و قانوني خود عمل کند و اگر کوتاهي نمايد، ...
سؤال: آيا ردّ مدير انتخابي فرماندهان توسط بازرسي شرعاً و قانوناً جايز است؟ جواب: اگر در چهارچوب ضوابط و مقررات و در حيطة اختيار سازماني‌اش باشد، اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه ...
سؤال: حکم بازرسي‌هاي فرمايشي درصورتي که موجب تضييع حق فردي شود يا در آينده به سازمان آسيب بزند، چيست؟ جواب: بازرس و ناظر بايد مطابق مقررات به وظيفة شرعي و قانوني خود عمل کند و اگر کوتاهي نمايد، مسئول است. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوا...
سؤال: به‌کارگيري برخي افراد در حوزة نمايندگي که صلاحيت انجام کار نظارت و بازرسي را ندارند، چه حکمي دارد و راه تشخيص اين‌گونه افراد چيست؟ جواب: تصدي امور نظارت و بازرسي بايد براساس مقررات و ضوابط مربوط باشد، و تخلف از آن جايز نيست و تشخيص صلاحيت ناظران ...
سؤال: با توجه به مسئوليت شرعي و قانوني تأييد صلاحيت و بازرسي در احراز شايستگي افراد مورد نظر براي تصدي مسئوليت، آيا آن‌ها به‌صرف سفارش و شناخت فرد ديگري مي‌توانند حکم به انتصاب فرد کنند؟ جواب: مسئولان بايد مطابق ضوابط ابلاغي به مسئوليت قانوني خود عمل...
سؤال: حكم محققي كه در رابطه با كسي تحقيق انجام مي‌دهد؛ اما براي صحت و سقم گزارش جمع‌آوري‌شده تلاش و تحقيق نمي‌كند و با همان قضاوت مي‌نمايد، چيست؟ جواب: قصور در انجام مأموريت کرده است و درصورت تضييع حق‌الناس يا بيت‌المال، موجب ضمان است. منبع: جزوه احکا...
سؤال: فردي براي مسئوليتي پيشنهاد شده است، اما قبلاً به جهت ارتکاب تخلف مورد تنبيه و توبيخ قرار گرفته است. آيا ازنظر شرعي جايز است که مسئولان پاسخ‌گويي به استعلامات، همين مورد را ملاک ردّ صلاحيت فرد قرار دهند؟ جواب: بستگي به مورد تخلف دارد و لازم است مق...
سؤال: اعمال سليقه، ازنظر دستورها و اقدامات اجرايي، در نظارت و بازرسي چه حكمي دارد؟ جواب: جايز نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: گاهي اوقات افرادي براي نظارت و بازرسي انتخاب مي‌شوند که به‌لحاظ جايگاه و درجه از مجموعه يا فرد نظارت‌شونده پايين‌تر است و چه‌بسا امکان دارد فرد بازرس نتواند واقعيات امر را گزارش کند؛ در اين فرض، تکليف بازرس چيست؟ جواب: شرعاً و قانوناً بر بازرس وا...
سؤال: گاهي اوقات در فرايند صدور حکم مسئوليت مديران، امکان پاسخ‌گويي صريح به فرد وجود ندارد، آيا توريه در اين موارد جايز است؟ جواب: اگر مصلحت اهمي در کار باشد، اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هد...
سؤال: در نظارت و بازرسي‌هايي که به‌منظور ارزيابي توان رزم يگان‌ها صورت مي‌گيرد، بعضاً مشاهده مي‌شود امتياز و نمره‌اي که يگان کسب مي‌کند غيرواقعي بوده و اين ارزيابي و نمره‌هاي غيرواقعي به رده‌هاي بالاتر و حتي به احتمال زياد به دفتر فرماندهي معظم کل قوا ار...
سؤال: گاهي مقام مسئولي مبادرت به پيشنهاد مسئوليت براي فردي مي‌نمايد، اما مسئول پيشنهاددهنده بنا به دلايلي به‌صورت شفاهي به مديريت انتصابات اعلام مي‌نمايد، فعلاً از صدور حکم خودداري گردد، درحالي‌که فرد پيشنهادي در جايگاه مورد استعلام به‌کارگيري شده و منتظ...
سؤال: افرادي در مسئوليتي به‌کارگيري نشده‌اند، اما در جايگاهي معادل آن جايگاه فعاليت مي‌نمايند، آيا مي‌توان گواهي اشتغال براي جايگاهي که فرد فعاليت نمي‌نمايد صادر نمود تا از حقوق و مزاياي آن برخوردار گردد؟ جواب: در اين‌گونه موارد رعايت ضوابط ومقررات ل...
سؤال: در بازرسي از برنامه‌ها، با چشم‌پوشي از معايب، نمره‌اي غيرواقعي مي‌دهيم، حكم آن چيست؟ جواب: در بازرسي چشم‌پوشي از معايب و نمره و گزارش غيرواقعي دادن جايز نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژ...
سؤال: اگر بازرس به‌طور متملقانه از ردة بازرسي‌ شونده يا مسئولان رده تعريف و تمجيد نمايد، حکمش چيست؟ جواب: تملق و چاپلوسي از امور ضد اخلاقي است و ريشه در هواي نفس و دنياپرستي دارد؛ ازاين‌رو، بر كاركنان سازمان واجب شرعي و قانوني است كه روح خود را از اين ...
سؤال: گاهي اخباري درخصوص فردي منعکس مي‌شود، ولي بعداً متوجه مي‌شويم که خبر صحت نداشته است و ازآنجاکه با اين کار حيثيت فرد مخدوش مي‌شود، حکم شرعي گزارش و تکليف حيثيت فرد در اين شرايط چيست؟ جواب: گزارش و انتشار اخباري که به صحت آن يقين حاصل نشده است، جاي...
سؤال: ارائه و ارسال آمار و اطلاعات غلط ازسوي رده‌ها که در سرجمع تأثيرگذار است، چه حکمي دارد؟ جواب: ارائة آمار و اطلاعات دروغ و خلاف واقع، حرام است و مسئوليت شرعي و قانوني دارد. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زم...
سوال: اين‌جانب مسئول کنترل کيفيت کالاهاي توليدي در بخشي از سپاه مي‌باشم. با توجه به نوع کار و اهميت تحويل کالا، درخصوص تحويل به‌موقع به کارکنان، درصورتي‌که کيفيت کالاها کمي پايين‌تر از توافق اوليه باشد، بدون دريافت جريمه مي‌توان کالاها را تحويل گرفت يا خ...
سؤال: سازمان به اين نتيجه رسيده است که فردي براي تصدي پست مديريتي شايستگي‌هاي لازم را دارد، آيا مي‌توان علي‌رغم اينکه فرد به عجز خود اقرار دارد يا شکسته‌ نفسي مي‌نمايد، او را در مسئوليتي به‌کار گمارد؟ جواب: اگر تشخيص ردة مافوق اين است که فرد مذکور صلاح...
سؤال: گاهي اوقات در گزارش عملکرد به مسئولان و مقامات بالا، مجبور مي‌شويم آمار دروغ بدهيم، نظر شما چيست؟ جواب: اجبار نمي‌تواند عذري براي ارائة آمار دروغ باشد؛ بنابراين اگر از روي عمد و آگاهي باشد، حرام است. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاو...
سؤال: معمولاً بازرسي طبق ابلاغ و در فرم‌هاي ازقبل تعيين‌شده صورت مي‌گيرد، ولي خيلي از موارد پنهان مي‌ماند، وظيفة شرعي بازرس چيست؟ جواب: مأمور بازرسي به‌جز مواردي که به وي ابلاغ شده و جزو وظايف قانوني اوست، تکليفي ندارد؛ ولي چنانچه به نظر وي مواردي پنها...
سؤال: برخي افراد به‌کارگيري شده در نظارت و بازرسي فاقد تخصص و صلاحيت لازم مي‌باشند؛ به‌عنوان نمونه، به‌خاطر برخي اغراض شخصي، به‌دنبال مچ‌ گيري و تنبيه پرسنل مي‌باشند؛ آيا اين کار وجهة قانوني و شرعي دارد؟ جواب: علاوه بر گزينش نيروها، انجام وظيفة آن‌ها ن...
سؤال: گاهي بازرس‌هاي اعزامي از مركز، فاقد تخصص لازم در مورد بازرسي هستند و گزارش تهيه‌شده تخصصي نيست، وظيفة ما درقبال اين گزارش‌ها چيست؟ جواب: ازآنجاکه به‌کارگيري افراد غيرمتخصص و فاقد شايستگي لازم، خلاف قانون و مقررات و موجب خسارت به سازمان مي‌شود، بر...
سوال: سازمان جهت کارکنان رسمي خود به صورت دو سالانه جيرة استحقاقي پوشاک شامل لباس، کفش و... توزيع مي‌نمايد؛ آيا از البسة استحقاقي مثلاً کفش مي‌توان در ساعات غيراداري استفاده نمود؟ جواب: اين امر تابع ضوابط و مقررات سازمان است. منبع : جزوه فقه سازما...
سؤال: اگر صلاحيت يا عدم صلاحيت فردي براي احراز مسئوليتي، احراز نشود، آيا مي‌توان از باب احتياط، رأي به عدم صلاحيت وي داد؟ جواب: حکم به عدم صلاحيت، بايد براساس حجّت شرعي و قانوني باشد؛ لذا در اين موارد مي‌توان اعلام داشت که صلاحيت نامبرده محرز نشده است....
سؤال: استفاده از عيوني که داراي سوابق منفي در سازمان مي‌باشند، چه حکمي دارد؟ جواب: اگر براساس مقررات و ضوابط سازماني منعي نداشته باشد، اشکال ندارد، اما بهتر است تا حد امکان از افراد شايسته و ذي‌صلاح در اين امور استفاده شود. منبع: جزوه احکام نظارت و با...
سؤال: گاهي اوقات بازرسان و ناظران با سطحي‌نگري و اکتفا به ظواهر، قضاوت و اظهارنظر مي‌کنند و اين امر درنتيجه، اثر سوء داشته و موجب تضييع حقوق فرد يا سازمان مي‌گردد. حکم اين مسئله چيست؟ آيا فرد بازرس يا ناظر مسئول است؟ جواب: تضييع حقوق فرد يا سازمان شرعا...
سؤال: اگر به علت عدم نظارت و بازرسي به‌موقع و دقيق از عملكرد كاركنان و بخش‌هاي مختلف، افراد يا آن بخش دچار برخي خطاهاي جبران‌ ناپذير شوند، اين امر شرعاً چه حکمي دارد؟ جواب: اگر کوتاهي عمدي باشد، افراد مقصر شرعاً مسئول‌اند. منبع: جزوه احکام نظارت و باز...
سؤال: گاهي اوقات بازرسان ازطريق مصاحبه با فرماندهان، مديران و کارکنان يگان بازرسي، اطلاعات مورد نياز خود را به‌دست مي‌آورند. مکرر ديده مي‌شود که در انتخاب اشخاص براي مصاحبه دقت لازم نمي‌شود و افرادي براي اين کار انتخاب مي‌شوند که اطلاعات لازم و متناسب با...
سؤال: گاهي نظارت و بازرسي برابر ضوابط و دستورها انجام نمي‌گيرد و مسئولان در انجام وظايف کوتاهي مي‌کنند. حتي گاهي مشاهده مي‌شود به گزارش‌هاي رسيده ترتيب اثر نمي‌دهند يا در برخي موارد گزارش‌ها بدون بررسي دقيق و کامل، تأييد مي‌گردند، اين مسئله چه حکمي دارد؟...
سؤال: در بعضي از نظارت و بازرسي‌ها مشاهده مي‌شود كه كار به‌درستي انجام نگرفته و موجب ضرر و زيان به بيت‌المال شده و يا بعضي از برنامه‌ها ناقص اجرا شده و اثربخشي و نتيجة لازم را ندارد، حتي در مواردي زمان اجراي برنامه‌ها سپري‌شده و قابل تجديد نيست و بودجة آ...
سؤال: افسر نگهبان ناحيه هستم؛ در حين شب نگهبان را مي‌بينم كه خواب رفته است. وظيفه‌ام اين است كه به فرماندهي گزارش بدهم، ولي تعهد مي‌گيرم و گزارش نمي‌دهم، حكم چيست؟ جواب: رعايت مقررات و آيين‌نامه‌ها بر همة مسئولان و زير مجموعه‌ها واجب است و تخلف از آن ج...
سؤال: اگر نظارت و بازرسي بنابر دلايلي نتيجة گزارش را به‌موقع در اختيار مسئولان ذي‌ربط قرار ندهد و به‌واسطة همين تأخير، مجموعه يا سازمان متضرر گردد، آيا ضامن است؟ جواب: اگر دلايل تأخير موجه و قانوني باشد، ضامن نيست؛ درغيراين‌صورت، مسئوليت آن برعهدة کسان...
سوال: جيرة لباس كارکنان كيفيت ندارد، به‌طوري که پس از تحويل، بعد از مدت كوتاهي ازبين مي‌رود، ولي هزينه‌اي كه محاسبه مي‌گردد براي البسة درجه يك است، چه حكمي دارد؟ جواب: کيفيت البسه بايد متناسب هزينة محاسبه‌شده باشد و هيچ‌گونه تغيير و تبديلي که موجب افت...
سؤال: فردي در نظارت و بازرسي براساس تحقيقات صورت‌گرفته، گزارشي را تهيه مي‌کند و به مراکز بالاتر ارسال مي‌کند تا براساس آن تصميم‌گيري شود. چند سال بعد، متوجه مي‌شود گزارش ارائه‌شده از سوي وي اشتباه بوده و منجر به اتخاذ تصميم اشتباه گشته و حقوق فرد يا سازم...
سوال: آيا مراکز نظامي مي‌توانند به اين دليل که کيفيت داروي داخلي پايين است، دارو وارد کنند؟ جواب: اگر با وجود داروي ساخت داخل، رفع نياز مي‌شود، داروي خارجي وارد نکنند، ولي اگر ضرورت اقتضاء کند، اشکال ندارد. منبع : جزوه فقه سازماني احکـام آماد و پشت...
سوال: استفاده ازخودروهاي سازماني در مناطق و جزايري كه امكان تأمين خودروي شخصي نيست، براي خانواده چه حكمي دارد؟ جواب: در فرض سؤال، چنانچه منع قانوني نداشته باشد، با اذن فرمانده يا مسئول صاحب‌اختيار قانوني باشد، اشکال ندارد. منبع : جزوه فقه سازماني ا...
سؤال: برخي انتصابات در سازمان‌ها به دليل ارتباط با فرماندهي محقق مي‌شود و براساس شايسته‌ سالاري نبوده و صرفاً به‌دليل اعتماد فرمانده، فرد مشغول به‌کار مي‌شود. حقوق و مزايايي که فرد از اين طريق دريافت مي‌کند چه حکمي دارد؟ جواب: اگر فرد منصوب واجد شرايط ...
سؤال: فرد مسئولي به‌دليل خستگي ناشي از پذيرفتن كارهاي غيرسازماني (فرهنگي، اقتصادي) درخواست مي‌کند به‌صورت يك نيروي عادي (بدون پذيرفتن مسئوليت) در سازمان خدمت نمايد. چنانچه فرماندهي به‌خاطر تحت فشار بودن قبول كند، آيا افراد حقوقي و نظارتي نظير نظارت، ساحف...
سؤال: به‌طور معمول، عزل و نصب‌ها بايد براساس شايستگي، توانايي، تعهد و تخصص باشد، اگر افرادي حب و بغض‌ها يا جناحي‌بودن را لحاظ کنند و افرادي را منصوب کنند که فاقد اين شاخص‌ها باشند، اين کار ازنظر شرعي چه حکمي دارد؟ جواب: انتصاب افراد بايد براساس مقررات ...
سؤال: خود را به ضعف زدن براي اينكه نشان بدهيم شرايط جسمي ما آمادگي قبول مسئوليت را ندارد، چه حكمي دارد؟ جواب: تمارض نشانة بي‌ صداقتي است و شرعاً جايز نمي‌باشد. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگا...
سؤال: در عزل و انتصابات سازمان، گاهي قوانين و مقررات رعايت نمي‌شود و روابط بر ضوابط ترجيح داده مي‌شود و انسان‌هايي كه شايسته‌اند به حاشيه مي‌روند، آيا با وجود بي‌عدالتي‌هاي موجود درانتصابات، اطاعت از منتصبين لازم است؟ جواب: هرچند در عزل و نصب‌ها مراعات...
سوال: پس از توزيع کالا به‌خصوص پايان سال، اگر تعدادي اضافه بيايد، آيا توزيع‌کنندگان مي‌توانند براي خود بردارند؟ جواب: بايد بر طبق قانون مصوب عمل کرد. منبع : جزوه فقه سازماني احکـام آماد و پشتيباني براساس فتاواي امام خامنه‌اي
سؤال: برخي تصميم‌ گيري‌ها بوي نفسانيت مي‌دهد و منافع سازمان مد نظر قرار نمي‌گيرد و باعث مي‌شود برخي كاركنان منزوي شده و از توانمندي‌هاي آن‌ها استفاده نشود ازنظر شرعي آيا مسئوليتي بر عهدۀ اين‌گونه افراد مي‌باشد يا خير؟ جواب: هدردادن استعدادها به هر دل...
سؤال: اگر نظارت و بازرسي بنابر دلايلي نتيجة گزارش را به‌موقع در اختيار مسئولان ذي‌ ربط قرار ندهد و به‌واسطة همين تأخير، مجموعه يا سازمان متضرر گردد، آيا ضامن است؟ جواب: اگر دلايل تأخير موجه و قانوني باشد، ضامن نيست؛ درغيراين‌صورت، مسئوليت آن برعهدة کسا...
سؤال: در بررسي از فرايند انتصاب نيروها مشخص مي‌شود افرادي درسطح مديران، نه براساس شايستگي، بلکه به‌واسطة رابطه با مسئولان بالاتر قبول مسئوليت كرده و در پست‌هاي تصميم‌گيري قرارگرفته‌اند، درحالي‌که فاقد شرايط و صلاحيت‌هاي لازم مي‌باشند. وظيفة شرعي افرادِ م...
سؤال: فردي در نظارت و بازرسي براساس تحقيقات صورت‌گرفته، گزارشي را تهيه مي‌کند و به مراکز بالاتر ارسال مي‌کند تا براساس آن تصميم‌گيري شود. چند سال بعد، متوجه مي‌شود گزارش ارائه‌شده از سوي وي اشتباه بوده و منجر به اتخاذ تصميم اشتباه گشته و حقوق فرد يا سازم...
سؤال: اگر افراد ديگري با توجه به تخصص در اولويت انتصاب باشند، آيا جايز است مسئولان بازرسي، اقوام يا دوستان خويش را به‌خاطر شناخت کامل از تعهد آن‌ها در اولويت قرار دهند؟ جواب: اگر در چهارچوب مقررات و ضوابط باشد اشکال ندارد، درغيراين‌صورت جايز نيست. منب...
سؤال: اولويت قايل شدن و ناديده‌گرفتن شرايط و ضوابط از طرف مسئولان در انتصاب افراد و ضايع‌ کردن حق افرادي که صلاحيت لازم را دارند، چه حکمي دارد؟ جواب: تخلف از مقررات حرام بوده و اگر منجر به تضييع حقوق افراد داراي صلاحيت شود، موجب ضمان است. منبع: جزوه ا...
سؤال: درصورتي كه فرد در رستة سازماني خود به‌كارگيري نشود، آيا در مقابل سهل‌ انگاري‌ها مسئوليت شرعي دارد؟ جواب: اگر بر حسب ضرورت يا تشخيص فرمانده در رستة ديگري به خدمت گمارده شود، بايد به وظايف سازماني خود عمل کند و سهل‌انگاري عمدي جايز نيست و موجب ضمان...
سؤال: در سير انتصاب برخي افراد (ازجمله پاسخ به استعلامات و...) به‌واسطة توصيه و سفارشي که از ناحية همکاران انجام مي‌شود، تسريع صورت مي‌گيرد. آيا دخالت‌دادن روابط شخصي در اين امور ازلحاظ شرعي اشکال دارد؟ جواب: قبول توصيه و سفارش از كسي، اگر مخالف قانون ...
سؤال: دخالت‌ دادن روابط شخصي در انتصابات چه حکمي دارد؟ جواب: درصورتي‌که برخلاف قانون و مقررات باشد، جايز نيست و چنانچه موجب ضايع‌شدن حق کسي گردد، موجب ضمان است. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگ...
سؤال: سازمان‌دهي و انتصاب در خارج از رسته و تخصص و تجربه که منجر به عدم پاسخ‌گويي صحيح و عمل به دستورالعمل و ابلاغيه‌ها مي‌گردد چه حکمي دارد؟ جواب: در فرض سؤال جايز نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدا...
سؤال: انتصاب و به‌کارگيري افراد در امور غيرتخصصي، در راستاي پيشبرد اهداف سازماني چه حكمي دارد؟ جواب: اگر مقررات سازماني چنين اجازه‌اي داده باشد، در همان حد اشکال ندارد؛ درغيراين‌صورت جايز نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامن...
سؤال: استفاده از حقوق و مزاياي انتصابات صوري به‌لحاظ شرعي چه حکمي دارد؟ جواب: اگر انتصاب برخلاف مقررات و ضوابط صورت گرفته باشد، استفاده از حقوق و مزاياي آن جايز نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ ...
سوال: در مسائل جهت بررسي مسافران و کارکنان نياز به بررسي وضعيت ظاهري و چهرة آنان است، که در بين اين افراد خانم‌ها نيز هستند و در بعضي از سفرها، خصوصاً سفرهاي بين‌المللي، خانم‌هاي مسلمان و غير مسلمان وضعيت حجاب و پوشش مناسبي ندارند. حکم اين‌گونه نگاه کردن...
سوال: چنانچه راننده سرباز بوده و با خوردوي سپاه تصادف نمايد، مطابق ضوابط فعلي سازمان حتي اگر وي به صورت سهوي و نه از روي عمد مقصر شناخته شود، کل خسارت را بايد شخصاً پرداخت نمايد؛ آيا چنين رويه‌اي منصفانه و عادلانه است؟ آيا فرمانده مي‌تواند از اعتبارات بي...
سؤال: در بعضي از مواقع فرماندهان با عناوين و توجيهاتي و به‌منظور افزايش پاية حقوق برخي افراد، اقدام به انتصابات صوري مي‌کنند، درحالي‌که آن فرد در آن جايگاه خدمت نمي‌کند؛ آيا چنين کاري به‌لحاظ شرعي جايز است؟ جواب: اگر اين کار خلاف مقررات و ضوابط سازمان ...
سؤال: آيا پارتي‌ بازي در سير مراحل انتصابات ازنظر شرعي جايز است؟ جواب: تصدي مسئوليت با پارتي‌بازي غيرقانوني و حرام است. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: فردي براي تصدي مسئوليت، از راه‌ها و شيوه‌هاي غيرقانوني استفاده کرده است و اکنون از کردة خود پشيمان است؛ آيا حقوق و مزايايي که در اين مدت از سازمان (به‌واسطة تصدي جايگاه مذکور) دريافت نموده، اشکال شرعي دارد؟ جواب: استفاده از طريق غيرقانوني براي رس...
سوال: در برخورد با عوامل زميني و نيز مسافران بي‌حجاب و لزوم رعايت مسائل امنيتي و کاري نحوة تذکر به چه نحوي بايد باشد؟ (منظور از نظر شرعي نگاه به اين مسافران به جهت کاري و لزوم تحمل آنان طي اين مدت مي‌بايست چگونه باشد که هم از کار به جهت رعايت حدود غافل ن...
سوال: در موارد بسيار زنندة اخلاقي و حجاب، که موجب اعتراض مسافرين ديگر نيز مي‌گردد، از نظر شرعي و قانوني چه وظيفه‌اي داريم؟ جواب: اگر از نظر وظايف سازماني منعي در کار نباشد، وظيفة امربه‌معروف و نهي‌ازمنکر ساقط نمي‌شود. منبع : جزوه حفاظت از شخصيت‌ها، ا...
سؤال: در معارفه‌هاي مسئولان سپاه گاهي مشاهده مي‌شود مسئولان شهرستاني (فرماندار، شهردار و ...) هدايايي را از بودجة دولتي تقديم فرد توديع‌شده مي‌نمايند؛ آيا اين هدايا شخصي است و فرد مي‌تواند آن‌ها را به منزل ببرد؟ جواب: اگر از بيت‌المال باشد، تابع قوانين...
سؤال: آيا تأخير در پاسخ به استعلامات ترفيعات، انتصابات يا حتي اطالة دادرسي در رسيدگي به پرونده‌هاي تخلفاتي از سوي نظارت و تأييد صلاحيت به‌دليل حجم بالاي کار و... اشکال دارد؟ جواب: اگر بر طبق مقررات و براساس دلايل موجه صورت گرفته باشد، اشکال ندارد؛ درغي...
سؤال: بعضي از مسئولان اقدام به اجيركردن شخص نموده تا با پرداخت رشوه مأموران را به اين نحوه دستگير نمايند درحالي‌كه مي‌توان با تذكرات و يا ارشاد جلوي اين منكر را گرفت، استفاده از اين شيوه‌ها چه حكمي دارد؟ جواب: اعمال‌کنترل و نظارت بر ‌عملکرد مأمورين ضرو...
سؤال: آيا مسئولان نظارت و بازرسي مي‌توانند به بهانة اينكه فرد به‌واسطة برخي مشكلات، توانايي انجام مسئوليت‌‌هاي بالاتر را ندارد، ترفيع او را به تأخير بيندازند؟ مسئوليت حقوق تضييع‌شدة فرد و خانوادة او شرعاً برعهدة کيست؟ جواب: اگر اين کار برخلاف مقررات و ...
سؤال: تأخيراتي که در صدور احکام براي پذيرش مسئوليت توسط بازرسي انجام مي‌شود و مزاياي شغلي فرد ديرتر افزايش مي‌يابد، به عهدة کيست و حکم شرعي آن چيست؟ جواب: در فرض سؤال اگر تأخير عمدي و از روي بي‌تفاوتي و سهل‌انگاري باشد و حق به‌تأخيرافتاده تضييع شده و ق...
سوال: آيا فروختن سلاح به كساني كه براي حفظ خود، يا دفاع از منطقة خود سلاح مي‌خرند جايز است يا خير؟ جواب: بدون مراعات مقررات دولت اسلامي جايز نيست. منبع : جزوه فقه سازماني احکـام آماد و پشتيباني براساس فتاواي امام خامنه‌اي
سؤال: حد و حدود ورود به مسائل خانوادگي افراد چيست؟ جواب: پيگيري مسائل خانوادگي افراد بدون حکم قاضي براي هيچ‌کس جايز نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: حد و مرز تحقيق در مسائل اخلاقي چيست؟ جواب: ورود در مسائل اخلاقي افراد جز با حکم قاضي شرعي جايز نيست؛ لذا حد و مرز آن و تحقيق قانوني توسط مأموران رسمي تحقيق، تابع حکم قاضي است. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشار...
سوال: تاچه‌حد در حفاظت و اطلاعات مي‌توان وارد حريم خصوصي افراد، از قبيل شنود مکالمات يا وارد شدن در زندگي خصوصي افراد، شد؟ جواب: شنود تلفن‌هاي مردم جايز نيست؛ مگر آنکه قاضي شرع ضرورت آن را احراز کند و اجازه بدهد. منبع : جزوه حفاظت از شخصيت‌ها، اماکن...
سوال: در روند تحقيق‌ها تا چه حدي مي‌توان از روش‌هاي غيرمتعارف، مانند يک‌دستي زدن استفاده کرد؟ جواب:: سؤالات در بازجويي‌ها بايد در چهارچوب احکام شرع باشد و از دروغ و نسبت‌هاي غيرواقعي پرهيز گردد؛ مگر در کلمات بازجويي‌شونده تناقضات يا اشارتي به موضوع با...
سوال: ديدن وشنيدن مسائل غيراخلاقي که احيانا ً روي فرد بازجوکننده يا کارشناس تأثير منفي مي‌گذارد، چه حکمي دارد؟ جواب: بايستي از ديدن و شنيدن مسائل محرّک شهوت يا صحنه‌ها يا مطالبي که خوف وقوع در حرام ايجاد کند، پرهيز کرد. منبع : جزوه حفاظت از شخصيت‌ه...
سؤال: آيا افراد مي‌توانند در غير ساعات اداري و در غير مسائل اداري (مسائل شخصي و خانوادگي کارکنان که از آن مطلع مي‌گردند) گزارش‌ هاي خود را به نظارت يا مراجع ديگر ارائه دهند؟ آيا نظارت مجاز به پيگيري اين گزارش‌ها مي‌ باشد؟‌ جواب: گزارش تخلفات کارکنان با...
سوال: آيا موضوعات فردي شخصيت جزءِ اسرار وي مي‌باشد؟ جواب: بلي. منبع : جزوه حفاظت از شخصيت‌ها، اماکن، فرودگاه‌ها و امنيت هوايي : بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام.
سوال: ثبت کالا يا وسايلي که ارزش چنداني ندارد و شايد اسراف در وقت و وسايل ديگر باشد، چه حکمي دارد؟ جواب: اگر ثبت براي حسابرسي و پاسخ‌گويي در آينده ضرورت داشته باشد، بايد انجام شود و دراين‌صورت مصداق اسراف نيست. منبع : جزوه فقه سازماني احکـام آماد و پ...
سؤال: حکم فقهي دريافت اضافه‌ کار براي مسئولاني که در محل کار حضور ندارند، ولي بنا به تشخيص فرمانده يا مسئول رده اضافه‌کار دريافت مي‌کنند، چيست؟ جواب: اگر خارج از ضوابط و مقررات باشد، حرام است و تصرف در آن موجب ضمان خواهد بود. منبع: جزوه احکام نظارت ...
سؤال: در بعضي از نظارت‌ها ردة نظارت‌شونده از اعتبارات دولتي براي ناظران در حد محدود هديه‌اي تهيه مي‌كنند، حكم شرعي اين امر را بفرماييد؟ جواب: دريافت آن براي ناظر جايز نيست. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم ه...
سؤال: اگر درخلال بازرسي معايب و نواقص ردة بازرسي‌شونده از ديد بازرس پنهان بماند و بازرس مبادرت به تشويق فرد يا افراد بازرسي‌شونده نمايد، حکمش چيست؟ جواب: اگر بر اثر کوتاهي و قصور در بررسي نبوده، اشکال ندارد، والا موجب ضمان است. منبع: جزوه احکام نظارت ...
سؤال: اگر منبع تحقيق، بيم آن را داشته باشد که مسائلي که درخصوص فرد به بازرس مي‌گويد، فاش گردد، آيا منبع مي‌تواند آن‌ها را کتمان نموده و واقعيات فرد را با محقق مطرح ننمايد؟ جواب: همکاري با ناظران و بازرسان در چهارچوب قوانين و مقررات، شرعاً واجب است و مو...
سؤال: برخي افراد به دلايلي همچون حياتي‌بودن مسئله و سروکار داشتن با آبرو و حيثيت افراد و... از تکميل فرم‌هاي استعلام و پاسخ‌گويي به سؤالات در مورد کارکنان خودداري نموده و از همکاري با مأموران نظارت و بازرسي امتناع مي‌ورزند. آيا اين کار شرعاً جايز است؟ آي...
سؤال: آيا گفتن ايرادهاي افراد و مسئولان به بازرسي غيبت محسوب مي‌شود؟ حكم آن چيست؟ جواب: بيان ايرادها و گزارش آن‌ها به مسئولان در مورد امور علني که عنوان تجسس و غيبت بر آن‌ها صدق نکند، اشکال ندارد و درصورتي که جزو مقدمات نهي‌ازمنکر باشد واجب است. منبع:...
سؤال: براي ارزشيابي كاركنان گاهي از همكاران آنان سؤال‌هايي مي‌شود كه مبناي قضاوت درخصوص كاركنان است، آيا اين عمل جايز است، وظيفة ما چيست؟ جواب: في‌نفسه اشکال ندارد و پاسخ‌گويي به سؤال‌هايي که توسط مأموران رسمي تحقيق و تفحص در چهارچوب ضوابط و مقررات انج...
سؤال: آيا در مباحث گزينش که به‌عنوان منبع تحقيق واقع مي‌شويم، مي‌توانيم گاهي اوقات اغماض کرده و ايرادهاي درخواست‌کنندة پذيرش را به محقق نگوييم؟ جواب: بر شما واجب است مواردي را که يقين داريد، ذکر کنيد و از غير آن اجتناب کنيد. درنهايت فرد را آنچنان‌که مي...