RSS Feed
آرشیو پرسش و پاسخ ها : فقه واحکام > فقه و سلامت
 


سؤال: آيا در عدم جواز لمس و نظر فرقى بين مسلمان و غير مسلمان مى‌باشد؟ جواب: در حرمت لمس فرقى نيست ولى نگاه به قسمت‌هايى از بدن غير مسلمان كه به‌طور معمول نمى‌پوشانند بدون قصد لذت اشكال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه...
سؤال: با توجه به امکان نجس شدن لباس و بدن بيمار، آيا لازم است نجس بودن وسايل مورد استفاده در مصارف پزشکى (از قبيل: تخت معاينه، وسايل پزشكى، يونيت و ...) را به وى تذکر دهيم؟ جواب: لازم نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای...
سؤال: آيا قطع عضو ميت در صورتى كه منفعت مورد اعتنايى براى ديگران داشته باشد، جايز است يا خير؟ و اگر جايز است، ديه دارد يا خير و در صورت وجوب، ديه بر عهده كيست آمر، پزشك يا استفاده كننده از عضو؟ جواب: قطع عضو بدن ميّت مسلمان حرام است و موجب ديه مى‌شود و...
سؤال: آیا جواز معالجه دندان زن توسط دندان پزشک مرد، متوقف بر نبود دندان پزشک زن می باشد؟ جواب: اگر معالجه، مستلزم لمس و نظر حرام باشد با امکان رجوع به پزشک مماثل رجوع به غیر مماثل جایز نیست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌...
سؤال: مراجعه بيمار زن به دندانپزشک مرد جهت معالجات دندانپزشکى چه حکمى دارد؟ جواب: اگر براى اينگونه کارها، دسترسى به پزشک زن دارند، مراجعه به پزشک مرد (اگر مستلزم نظر و لمس حرام باشد) جايز نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خام...
سؤال: درصدق عنوان میت که موضوع بخشی از احکام شرعی است، معتبر نظر عرف است یا دیدگاه پزشکی ؟ جواب: در مواردی كه ميّت موضوع حكم قرار گرفته است، نظر عرف معتبر است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگ...
سؤال: گاهى به جهت تعجيل در راحت شدن محتضر،‌ به او مواد مهلکه (کشنده) تزريق مى‌کنند، آيا اين عمل جايز است يا نه؟ و در صورت عدم جواز، آيا عاملان اين کار، در قتل او شريکند؟ جواب: جايز نيست و در صورتى كه موجب قتل شود قصاص يا ديه آن واجب مى‌گردد. منبع: جزو...
سؤال: بعضى از افراد دچار ضايعات مغزى غير قابل درمان و برگشت مى ‏شوند که بر اثر آن، همه فعاليت‏هاى مغزى آنان از بين رفته و به حالت اغماى کامل فرو مى ‏روند و همچنين فاقد تنفس و پاسخ به محرّکات نورى و فيزيکى مى ‏شوند، دراين گونه موارد احتمال بازگشت فعاليت‏ه...
سؤال: بررسى بيماريهاى قلب و عروق و برگزارى سلسله مباحث راجع به آن، براى کشف مسائل جديد، مستلزم دستيابى به قلب و عروق افرادى است که از دنيا رفته ‏اند، تا معاينه و آزمايش بر روى آنها انجام شود، با توجه به اينکه آنان بعد از آزمايشات و بررسى‏ ها بعد از يک رو...
سؤال: آيا تلقيح نطفه مردى اجنبى به همسر مردى که بچه‏ دار نمى ‏شود، از طريق قراردادن نطفه در رحم او جايز است؟ جواب: تلقيح زن از طريق نطفه مرد اجنبى فى ‏نفسه اشکال ندارد، ولى بايد از مقدمات حرام از قبيل نگاه و لمس حرام و غير آنها اجتناب شود و به هر حال د...
سؤال: اجاره دادن یا اجاره کردن رحم زن برای تلقیح نطفه مرد اجنبی، چه حکمی دارد؟ جواب: عمل مذکور فی نفسه اشکال ندارد، ولی واجب است از مقدمات حرام مانند لمس و نظر اجتناب شود و کودک ملحق به صاحب نطفه و صاحب تخمک است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر ا...
سؤال: آيا لقاح آزمايشگاهى در صورتى که نياز به تخمک همسر ديگر به خاطر ضعف تخمک زن صاحب رحم باشد به حدّى که در صورت لقاح نطفه شوهر با آن، خوف اين وجود داشته باشد که کودک معيوب متولد شود، نيز جايز است؟ جواب: اين کار فى ‏نفسه جايز است. منبع: جزوه احکام ب...
سؤال: کداميک از دو زن مادر کودک خواهند بود؟ صاحب تخمک يا صاحب رحم؟ جواب: کودک ملحق به صاحب اسپرم و تخمک است و الحاق او به صاحب رحم هم، مشکل است، بنا بر اين بايد در ترتيب آثار نسب، نسبت به وى احتياط مراعات شود. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس...
سؤال: اگر زن شوهردارى به علت يائسگى يا غير آن تخمک‏ گذارى نکند، آيا جايز است تخمکى از زن دوم شوهرش بعد از تلقيح با نطفه شوهر به رحم او منتقل شود؟ و آيا در اين مورد تفاوتى هست بين اينکه او يا زن دوم همسر دائم باشند يا موقت؟ جواب: اصل عمل مذکور شرعاً مان...
سؤال: جنین سقط شده در صورتی که مرده به دنیا بیاید از لحاظ طهارت و نجاست چه حکمی دارد و مادر و کسانی که او را لمس کرده اند چه وظیفه ای دارند؟ جواب: اگر روح در او دميده شده باشد نجس و لمس او بعد از سرد شدن بدن موجب غسل مسّ ميّت است. منبع: جزوه احکام به...
سؤال: از حضرتعالى تقاضا مى‏ کنيم به سه سؤال زير پاسخ فرماييد: 1. اگر زن حامله ‏اى هنگام وضع حمل از دنيا برود، جنين موجود در رحم زن در موارد زير چه حکمى دارد: الف: اگر روح به تازگى در او دميده شده باشد (سه ماه يا بيشتر)، با توجه به اين که احتمال مرگ جني...
سؤال: اگر پزشک منتظر اجازه بستگان بیمار برای عمل جراحی شود ممکن است بیمار دچار نقص یا از کار افتادگی عضو شود در این صورت آیا پزشک می تواند بدون اجازه اقدام به عمل جراحی کند؟ جواب: در فرض سوال اجازه بستگان بیمار شرط نیست مگر آنکه منع قانونی وجود داشته ب...
سؤال: برخی از بیماران عاقل و بالغ که نیازمند عمل جراحی هستند، به علت ترس یا هر توجیه دیگری حاضرند درد و رنج را تحمل نمایند ، ولی تن به عمل ندهند و این در حالی است که پزشک می داند در صورت عمل نکردن بیمار به زودی خواهد مرد یا دچار عوارض سختی خواهد شد، با ا...
سؤال: محلّي احتياج به حمّام دارد. آيا اجازه مي‌فرماييد زمين موقوفه را با اجازة متولّي و تصديق خبره اجاره كنند و روي آن حمّام بسازند؟ جواب: با مراعات جهت و مصلحت وقف، مانع ندارد. منبع: جزوه احکام سازندگی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم ...
سؤال: من وسواس فکری خیلی شدید دارم. چه سوره هایی از قرآن و چه راهکارهای دینی وجود دارند که میتوانند ما را از این مشکل سخت نجات بدهند؟ در ضمن فکر من همیشه منشغول است و تمرکز ندارم واقعا نمیدانم چه کار کنم؟ با این که استعداد زیادی در رشته ی خودم در دانشگا...
س. با توجه به مراجعه زنان به برخى پزشکان مرد و آثار مترتب بر آن، آيا بر زنانى که استعداد يادگيرى علوم پزشکى مربوط به زنان را دارند، واجب است که اين علوم را ياد بگيرند؟ ج. يادگيرى درحد رفع نيازهاى ضرورى، واجب كفایى است.[1] [1] ---------------------...
س3. با توجه به مصيبت‌ بار بودن بيمارى ايدز، آيا آموزش گروه­هاى مختلف سنى را در مورد راه­هاى انتقال و نحوه پيشگيرى از بيمارى ايدز، جايز مى‌دانيد؟ ج. فى نفسه منعى ندارد، مگر آنكه مستلزم مفسده بوده و نتايج سوئى داشته باشد.[1] [1] --------------------...
س: آیا آموزش‌های پزشکی برای کسانی که به عنوان متخصص در این رشته ها کار می کنند واجب است؟ ج. فراگیری علوم پزشکی، روان پزشکی، آموزش‌های تخصصی و فوق تخصصی در هر یک از گرایش‌های پزشکی، پیراپزشکی و... برای متخصصین هر یک از رشته‌های فوق ـ قبل از مبادرت به...
سؤال: آیا می توان جسد افراد به ظاهر مسلمان (مسلمان شناسنامه ای)را که به خاطر ارتداد ، فساد اخلاقی، قاچاق مواد مخدر، مسایل سیاسی و... اعدام شده اند را تشریح کرد؟ جواب: از اجساد متعلق به مسلمانان و یا کسی که محکوم به اسلام است استفاده نشود مگر آنکه ضرورت...
سؤال: در دانشگاههای علوم پزشکی از اجساد افرادی که صاحب ندارند، برای تشریح و یادگیری دانشجویان استفاده می شود و یا اعضای آنها را مثل قلب، کبد و کلیه اغلب بدون اجازه صاحبان میت در شیشه ها نگهداری می کنند، لطفاً نظرتان را در این مورد بیان فرمایید. جواب: ن...
سؤال: آيا استخراج قطعه پلاتين از بدن ميّت مسلمان از طريق تشريح جسد قبل از دفن، به علت قيمت و کمبود آن، جايز است؟ جواب: استخراج پلاتين در فرض سؤال، به شرطى که بى‏ احترامى به ميّت محسوب نشود جايز است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای اما...
سؤال: حكم اشتباه عمدى و غير عمدى امدادگر كه منجر به فوت يا نقص عضو مصدوم مى‌شود چيست؟ در صورت ضمان، اين ضمان به عهده امدادگر است يا دولت؟ جواب: اگر فوت يا نقص عضوِ مصدوم، به سبب قصور يا تقصير امدادگر باشد ضامن است و در غير اين صورت اگر به وظيفه امدادگر...
سؤال: آيا تشريح براى تحقيق درعلت مرگ در صورت مشکوک بودن، مانند شک در اينکه ميّت بر اثر سم مرده يا خفگى و يا غير آن، جايز است يا خير؟ جواب: اگر کشف حقيقت متوقف بر آن باشد، اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انت...
سؤال: گاهی اوقات ممکن است جسد مجهول الهویه ای پیدا شود که هیچ اطلاعی از ملیت و مذهب او وجود ندارد؟ آیا چنین اجسادی قابل تشریح هستند یا نه؟ جواب: اگر در بلاد اسلامی باشد جایز نیست چون حکم اسلام بر او مترتب است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس ...
سؤال: اگر مصدومى زير آوار مانده و پايش گير كرده و احتمال ريزش بقيه آوار هم هست و ممكن است تلف شود و ما مى‌توانيم با قطع كردن پايش او را نجات دهيم، در صورتى كه اين كار در تخصص ما نباشد، تكليف چيست؟ و در صورتى كه متخصص، پاى چنين فردى را براى نجات جان او قط...
سؤال: اگر مسلمان قبل از مرگ وصیت کند که بدن او را بعد از مرگ جهت اهداف آموزشی یا هر هدف دیگری تشریح نمایند، آیا تشریح او جایز خواهد بود؟ جواب: اگر نجات نفس محترمى يا کشف مطالب جديد علم پزشکى که موردنياز جامعه است و يا دستيابى به اطلاعاتى راجع به بيمارى...
سؤال: اگر کسی اجازه نداده باشد که بدن او پس از مرگ تشریح شود آیا اولیای میت می توانند بعد از مرگ او چنین اجازه ای را بدهند؟ جواب: جایز نیست مگر آنکه نجات نفس محترمی متوقف بر آن باشد به شرط آنکه موجب مثله یا هتک حرمت میت نشود. منبع: جزوه احکام بهداشت ...
سؤال: اگر بيرون آوردن زيورآلات ميّت موجب مجروح شدن بدن او يا قطع انگشت وى شود، وظيفه چيست؟ جواب: اگر ارزش چندانى ندارد با او دفن شود، ولى اگر ارزشمند است بايد آن را بريده و درآورند و اگر راهى جز آنچه در سؤال ذكر شده براى بيرون آوردن آن‌ها نيست اشكال ند...
سؤال: آیا وصیت شخص برای تشریح جسدش پس از مرگ نافذ است؟ جواب: مسلمانى كه وصيت مى ‏كند كه بدن او بعد از مرگ براى يادگيرى مسايل طبى تشريح شود، اگر براى رفع نيازهاى پزشكى مسلمانها باشد، اشكال ندارد بخصوص اگر حفظ نفس محترمى بر آن موقوف باشد. هر چند كه در اي...
سؤال: اگر شخصی وصیت کند که پس از مرگ بدنش را تشریح کنند اما اولیای او اجازه ندهند تکلیف چیست؟ جواب: احتياط آن است كه بدون اجازه اولياى او عمل نكنند مگر در مواردى كه ضرورت لازم المراعاتى پيش آيد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خا...
سؤال: اگر براى تشخيص حيات يا مرگ مصدومى، تنها راه شکافتن يکى از شريان‌هاى وى باشد، بفرماييد: 1) آيا انجام دادن اين کار جايز است يا خير؟ 2) آيا انجام دادن اين عمل، در صورت ضرورت، مستلزم پرداخت ديه است يا خير؟ جواب: با اذن ولى جايزاست و ديه ندارد. من...
سؤال: آيا در صورتى که شخصى نداند جسدى را که تشريح مى‌کند مسلمان است يا نه و اگر مسلمان است غسل داده شده يا نه و آن را لمس کند غسل دارد؟ جواب: غسل واجب است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه عل...
سؤال: آيا چشم‌پوشى از حيات بعضى مصدومين يا عدم امدادرسانى به آنان كه به‌منظور از بين بردن بيمارى‌هاى مهلك و مُسرى و پيشگيرى از تلف شدن جمع زيادى از مردم آن منطقه صورت مى‌گيرد، جايز است يا نه؟ در صورت جواز، ديه دارد يا نه و بر عهده چه كسى مى‌باشد؟ جواب: ...
سؤال: آیا آموزشهای پزشکی برای کسانی که به عنوان متخصص در این رشته ها کار می کنند واجب است؟ جواب: فراگیری علوم پزشکی، روان پزشکی ، آموزشهای تخصصی و فوق تخصصی در هر یک از گرایشهای پزشکی پیراپزشکی و... برای متخصصین هر یک از رشته های فوق - قبل از مبادرت به...
سؤال: در صورت جایز بودن کالبد شکافی، حکم عورتین و نگاه نامحرم به بدن میت و مس میت موقع کالبد شکافی را بیان فرمایید؟ جواب: اگر درمان بيمارى‏ها و يا نجات جان انسانها متوقف بر آموزشى باشد كه مستلزم نگاه به عورت ميت است، نگاه و لمس در حد ضرورت اشكال ندارد....
سؤال: آيا وجوب امدادرسانى به مصدومين و آسيب‌ديدگان، فقط اختصاص به اقدام و تلاش براى نجات جان آنها دارد يا كمك‌هاى مالى، همچنين نگهدارى از اموال آسيب‌ديدگان را نيز شامل مى‌شود؟ حكم كلى در اين خصوص چيست؟ جواب: اگر كمك مالى و نگهدارى اموال آسيب‌ديده براى ...
باید و نبایدهای حجامت [HTTP://WWW.ASRIRAN.COM/FA/NEWS/301738/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AA] حجامت اصطلاحا به روشی از خونگیری اطلاق می شود كه جهت درمان بعضی ازبیماری ها بكا...
سؤال: با توجه به مراجعه زنان به برخى پزشکان مرد و آثار مترتب بر آن، آيا بر زنانى که استعداد يادگيرى علوم پزشکى مربوط به زنان را دارند، واجب است که اين علوم را ياد بگيرند؟ جواب: يادگيرى درحد رفع نيازهاى ضرورى، واجب كفائى است. منبع: جزوه احکام بهداشت و...
سؤال: نگاه به جسد همجنس و غیر همجنس، مسلمان باشد یا غیر مسلمان تا چه حدی جایز است؟ جواب: نگاه به جسد همجنس، غير از عورتين اشكال ندارد و در غير همجنس حكم زمان حيات را دارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هد...
سؤال: چنانچه برخى سازمان‌ها يا امدادگران ما را از اقدام امدادگرى و امدادرسانى نهى نمايند ولى اطمينان داريم كه مى‌توانيم مصدوم را نجات دهيم و يا در نجات مصدوم كمك كنيم، وظيفه شرعى چيست؟ جواب: اگر خلاف مقررات يا دستور مسئولين مربوطه نباشد بر فرض اطمينان ...
سؤال: لمس اعضايى كه از ميّت يا از بدن شخص زنده جدا شده چه حكمى دارد؟ جواب: دست زدن به عضوى كه از بدن مرده جدا شده در حكم دست زدن به بدن مرده است ولى دست زدن به عضوى كه از بدن شخص زنده جدا شده است غسل ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتا...
سؤال: آيا در وجوب امداد و نجات مصدومين تفاوتى بين مسلمان و غير مسلمان وجود دارد؟ جواب: امداد و نجات مسلمان واجب و غيرمسلمانى كه در حال جنگ با مسلمانان نباشد، مستحب است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت...
سؤال: در مقام تزاحم امداد، ترجيح با چه مصدومينى مى‌باشد؟ در اين‌گونه موارد معيارهاى ترجيح را چه مى‌دانيد؟ جواب: در وجوب امداد و نجات مسلمان تفاوتى بين افراد نيست مگر آن‌كه نسبت به فرد يا افرادى مصلحتى اهم وجود داشته باشد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درم...
سؤال: آيا تشخيص و گواهى اطبّا مبنى بر فوت افراد داراى مرگ مشكوك در حوادث و بلايا (صاعقه، زلزله، سكته و...) كفايت مى‌كند يا اين‌كه براى يقين به موت بايد تا مدتى صبر كرد؟ اگر نگهدارى ممكن نباشد، تكليف چيست؟ جواب: بايد يقين حاصل شود هرچند به گفته طبيب باشد...
سؤال: دانشجويان دانشگاه پزشکى (دختر يا پسر) براى آموزش چاره‏ اى جز معاينه فرد اجنبى از طريق لمس و نظر ندارند و چون اين معاينات جزء برنامه درسى است و براى کارآموزى و آمادگى آنان براى معالجه بيماران در آينده مورد نياز است و عدم انجام آن باعث مى‏ شود از تشخ...
سؤال: در صورتى که هنگام ضرورت، معاينه بيمارانى که محرم نيستند، توسط دانشجويان رشته پزشکى جايز باشد، مرجع تشخيص اين ضرورت چه کسى است؟ جواب: تشخيص ضرورت موکول به نظر دانشجو با ملاحظه شرايط است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه...
سؤال: اگر بیمار مرگ مغزی قبلا وصیت کرده باشد که اعضای بدن او را به بیماران نیازمند اهدا نمایند و گیرنده عضو به دلخواه مبلغی را به ورثه پرداخت نماید، آیا این مبلغ به ورثه می رسد، یا در مصارف خیر و دیون میت صرف می شود؟ جواب: مثل ساير اموال ميّت است. من...
سؤال: اگر مصدوم يا قيّم و بستگان او مانع امداد و نجات حادثه ديده شوند، تكليف امدادگر چيست؟ جواب: اگر جان وى در خطر باشد، نجات دادن مصدوم واجب است و نهى ديگران تأثيرى ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم ه...
سؤال: اگر شخصى مبتلا به بيمارى شود و پزشکان از درمان وى نااميد گردند و اعلام نمايند که او به زودى از دنيا خواهد رفت، در اين صورت آيا برداشتن اعضاى حياتى بدن او مثل قلب و کليه و غيره قبل از وفات وى و پيوند آنها به بدن شخص ديگر جايز است؟ جواب: اگر برداشت...
سؤال: اگر نجات يك مصدوم متوقّف بر امرى غير شرعى (مثل خوراندن مشروب الكلى براى مسموميت با گازهاى خاص) باشد، وظيفه چيست؟ جواب: اگر نجات جان مصدوم متوقف و منحصر به اين امر باشد به مقدار ضرورت اشكال ندارد ولى در صورتى كه راه ديگرى‌ وجود دارد اقدام به عمل ح...
سؤال: گاهى در هنگام آموزش با مسأله معاينه غيرمحارم مواجه مى‏ شويم و نمى ‏دانيم اين کار براى آينده ضرورت دارد يا خير؟ ولى بهر حال جزئى از روش درسى دانشگاهها و وظيفه دانشجويى رشته پزشکى و يا حتّى تکليفى از طرف استاد است با توجه به اين مطالب آيا انجام معاين...
سؤال: استفاده از اعضای بیمارانی که دچار مرگ مغزی شده اند و فاقد تنفس وشعور، احساس و حرکت ارادی هستند چه حکمی دارد؟ جواب: اگر استفاده از اعضاى بدن بيمارانى که در سؤال توصيف شده‏ اند براى معالجه بيماران ديگر، باعث تسريع در مرگ و قطع حيات آنان شود جايز ني...
سؤال: اگر انسان زنده‌اى كه از زير آوار بيرون آورده مى‌شود، بر اثر نخوردن غذا و غيره (مثلاً كودكى كه بر اثر نبود شير و دارو) ممكن است جان بدهد، آيا مى‌توان از مواد غذايى، دارو و وسايل ديگران بدون اذن آن‌ها براى نجات اين‌گونه افراد استفاده كرد؟ ضمانت مال ب...
سؤال: آيا در معاينه نامحرم که به‌خاطر ضرورت آموزش پزشکى وکسب تجربه و مهارت صورت مى‏ گيرد، بين معاينه اعضاى تناسلى و ساير اعضاى بدن تفاوت وجود دارد؟ بعضى از دانشجويان که بعد از اتمام تحصيل براى معالجه بيماران به روستاها و نقاط دوردست مى‏ روند، گاهى مجبور ...
سؤال: آيا استفاده از امكانات دولتى يا خصوصى در منطقه حادثه ديده بدون اجازه (چون امكان كسب اجازه نيست) جهت امدادرسانى حادثه ديدگان جايز است؟ در صورت ضمان آيا اجرة‌المثل به عهده امدادگر است يا دولت؟ جواب: در فرض ضرورت، استفاده از آن‌ها اشكال ندارد و چنان...
سؤال: غالباً در معاينه اعضاى تناسلى اعم از اينکه توسط فرد مماثل صورت بگيرد يا خير، احکام شرعى مانند نگاه‌کردن پزشک يا دانشجو از طريق آينه، رعايت نمى ‏شود و چون ما براى فراگيرى چگونگى تشخيص بيماريها از آنان تبعيت مى‏ کنيم، وظيفه ما چيست؟ جواب: تحصيل و ف...
سؤال: اگر در اثر بيمارى لاعلاج و پيش رونده، مرگ بيمار نزديك باشد، آیا می توان اعضای بدن او را برای پیوند به بیمارانی که به آن نیاز دارند استفاده نمود؟ جواب: اگر بيمار هنوز نمرده باشد و قطع اعضاى او بر انسان زنده واقع شود، اشكال دارد. بلى، اگر عرفاً بيم...
سؤال: آیا نبش قبر به منظور تشریح میت برای نجات فرد متهم به قتل یا شناخت قاتل جایز است؟ جواب: شكافتن قبر به منظور تشريح بدن ميت براى نجات فرد متهم به قتل يا شناخت قاتل و اصولاً امورى كه اهميتش بيشتر از هتك حرمت (ميت) است، مانع ندارد. منبع: جزوه احکام ...
سؤال: آيا نيروهاى امدادى كه به منطقه حادثه ديده رفته‌اند، مى‌توانند در حدّ ضرورت از ميوه‌هاى درختان منطقه و مواد غذايى مغازه‌ها و منازل ويران شده مجهول‌المالك يا مالكين كه امكان اجازه از آنها نيست استفاده كنند؟ آيا استفاده موجب ضمان است يا خير؟ جواب: د...
سؤال: در صدق عنوان ميّت كه موضوع بخشى از احكام شرعى است، معتبر نظر عرف است یا دیدگاه پزشکی؟ جواب: در مواردى كه ميّت موضوعِ حكم قرار گرفته است، نظر عرف معتبر است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوه...
سؤال: حكم استفاده نيروهاى امدادى از كمك‌هاى مردمى كه معلوم نيست فقط جهت استفاده‌ى حادثه‌ ديده‌گان فرستاده شده است يا نيروهاى امدادى هم حق استفاده از آنها را دارند، چيست؟ جواب: جايز نيست مگر از قرائن معلوم شود كه اهداكنندگان راضى هستند. منبع: جزوه احکا...
سؤال: آیا اقدام به معالجه بیماران مرگ مغزی از قبیل وصل کردن دستگاه تنفس و غیره واجب است؟ جواب: واجب نيست؛ بله اگر قطع دستگاه موجب تسريع در مرگ آنها شود، واجب است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژو...
سئوال : انجام عمل جراحى براى زيبايى چه حكمى دارد؟ جواب: اين كار فى‏نفسه اشكال ندارد . مقام معظم رهبری
سؤال: آیا در معالجه بیماران مرگ مغزی بین آنان اولویتی وجود دارد و می توان بعضی را به بعض دیگر ترجیح داد ؟ جواب: قبل از شروع معالجه مى‏توان بعضى از بيماران مبتلا به مرگ مغزى را به لحاظ اهميت بر بعضى ديگر ترجيح داد، ولى بعد از شروع معالجه، قطع آن جايز ني...
سؤال: آيا نگاه‌کردن به عکس مردان و زنان غيرمسلمان که در کتابهاى اختصاصى رشته درسى ما به‌صورت نيمه عريان وجود دارد جايز است؟ جواب: اگر به قصد ريبه نباشد و خوف ترتّب مفسده هم در آن وجود نداشته باشد، اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس...
سؤال: دانشجويان رشته پزشکى در خلال تحصيل، عکسها و فيلم‏هاى مختلفى را از اعضاى تناسلى بدن به قصد آموزش مى ‏بينند، آيا اين عمل جايز است يا خير؟ ديدن عورت غير مماثل چه حکمى دارد؟ جواب: نگاه‌کردن به فيلم‏ها و تصاوير فى‏ نفسه اشکال ندارد به شرط اينکه به قصد...
سؤال: آيا در صورتى که آموزش اقتضا کند، جايز است زنان پرستار به عورت زن ديگر نگاه کنند؟ جواب: اگر درمان بيماريها و يا نجات نفس محترمى متوقف بر درسى باشد که ياد گرفتن آن مستلزم نگاه به عورت ديگران است، اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر ا...
سؤال: با توجه به اینکه روال آموزش پزشکی در بیمارستانها به گونه ای است که گاهی دانشجویان مجبور یا مکلف به نگاه و لمس بدن نامحرم می شوند آیا رابطه دانشجو با بیمار همان رابطه پزشک با بیمار است؟ جواب: اگر از موارد ضرورى براى كسب تجربه و آگاهى از نحوه درمان...
سؤال: آیا دفن باقیمانده جسد کفار پس از تشریح واجب است یا ضرورتی ندارد؟ جواب: فی نفسه واجب نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: در خلال تحصيلات دانشگاهى، براى آموزش از دستگاههاى تناسلى مصنوعى که از مواد پلاستيکى ساخته شده‏ اند استفاده مى‏ کنند، نگاه‌کردن و لمس آنها چه حکمى دارد؟ جواب: آلت و عورت مصنوعى حکم عورت واقعى را ندارد و نگاه‌کردن و لمس آنها اشکال ندارد مگر آنکه به...
سؤال: با عنايت به اينکه زن نبايد به بدن مرد نامحرم نگاه کند، بفرماييد در مورد دختران جوان رشته‌هاى پزشکى و پرستارى و ... که به تناسب رشته خود گاه به بدن مرد نامحرم آمپول تزريق مى‌کنند و گاهى جهت آموزش و... ، از آنها خواسته مى‌شود سوند مثانه مرد نامحرم را...
سؤال: آیا خرید و فروش استخوان کافر به منظور استفاده آموزشی جایز است؟ اگر کسی استخوان کافر در اختیار داشته باشد در چه صورتی می تواند آن را در مقابل اخذ وجه به دیگری واگذار کند؟ جواب: اگر عوض در برابر حق اختصاص و رفع يد از آن قرار داده شود، اشكال ندارد. ...
سؤال: استفاده پزشك از نخ‌هاى بخيه که احياناً بعضى از آنها از اجزاى حيوانات حرام گوشت به دست آمده است، چه حکمى دارد؟ جواب: فى نفسه اشكال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی اما...
سؤال: اگر کسی، بیمار ی را که دچار مرگ مغزی شده است به قتل برساند، باید دیه کامل بپردازد؟ جواب: كشتن بيمار مبتلا به مرگ مغزى جايز نيست و ديه كامل دارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم ...
سؤال: دیه قتل بیمار مرگ مغزی به چه کسی می رسد؟ جواب: در صورتى كه پرداخت كامل ديه واجب شود، ديه به وارث قانونى ميّت مى ‏رسد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام...
سؤال: اگر پزشک برای پیوند عضو اقدام به قطع عضوی از بیمار مرگ مغزی کند و در نتیجه بیمار بمیرد، دیه آن به عهده چه کسی است؟ جواب: اگر پزشك در قطع عضو يا مرگ بيمار مباشرت تام داشته باشد پرداخت ديه برعهده اوست، ولى مى ‏تواند با بيمار گيرنده عضو قرار بگذارد ...
سؤال: نگهداری جنین در شیشه برای آموزش پزشکی چه حکمی دارد؟ جواب: جنین مرده باید دفن شود اما نگهداری آن در شیشه برای آموزش پزشکی اگر ضرورت باشد و رفع نیاز پزشکی کشور موقوف بر آن باشد تا هنگام رفع ضرورت اشکال ندارد در این صورت نیز حتی المقدور از جنین غیر ...
سؤال: گر فايده آزمايشها به سود تمامى افراد بشر باشد، آيا مى‌‌تواند خود را در معرض آزمايشهاي خطرناک پزشکی قرار دهد، با فرض اينکه علم به ضرر يا احتمال ضرر و يا عدم علم به ضرر داشته باشد؟ جواب: جايز نيست مگر ضرورت پزشکى و مصلحت اهم اقتضا نمايد و تأمين اين...
سؤال: در صورتى که آزمايش خاص پزشكى براى پيشرفت علم هيچگونه ضررى براى بيمار نداشته باشد، آيا پزشک بدون اطلاع به بيمار و بدون کسب اجازه او مى‌‌تواند چنين اقدامى نمايد؟ جواب: جايز نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتش...
سؤال: با توجه به اين که حق طبابت از لحاظ مادى، غيرقابل تعيين مى‌باشد؛ به نظر حضرت عالى بهترين راه تعيين ميزان حق طبابت چيست؟ آيا مقدار تعيين شده توسط دولت، در هر شرايطى قابل دريافت است و پزشک مديون نخواهد بود؟ جواب: اگر طبق تعرفه‌هاى معين شده، گرفته شو...
سؤال: تشريح جنين سقط شده در تمامى مراحل عمرش، براى دستيابى به اطلاعاتى در علم بافت شناسى، با توجه به اينکه وجود درس تشريح در دانشکده پزشکى ضرورى است، چه حکمى دارد؟ جواب: اگر نجات جان نفس محترمى يا کشف مطالب پزشکى جديدى که جامعه به آن نيازمند است و يا د...
سؤال: آيا دريافت حق طبابت قبل از بهبودى بيمارى، طبق روش مرسوم صحيح است؟ جواب: فى نفسه منعى ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: آيا نبش قبور اموات اعم از اينکه در قبرستان مسلمانان باشند يا غير آنها، براى دستيابى به استخوان آنان به منظور استفاده‏ هاى آموزشى در دانشکده پزشکى جايز است؟ جواب: نبش قبور مسلمانان براى اينکار جايز نيست، مگر آنکه نياز فورى پزشکى براى دستيابى به آن...
سؤال: اگر پزشک در طبابت خود کمال دقت و تلاش را براى بهبودى بيمار انجام دهد ولى بهبودى براى وى حاصل نشود، آيا پزشک نسبت به حق ويزيت مديون است يا نه؟ جواب: در فرض سؤال مديون نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات ز...
سؤال: آیا دانشجوی پزشکی که موظف به تشریح است باید از کم و کیف چگونگی تهیه اجساد برای تشریح آگاهی یابد یعنی تجسس کند که آیا مسایل شرعی رعایت شده است یا نه؟ جواب: تجسس لازم نیست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات ز...
سؤال: همانطورى كه به احتمال زياد شنيده‌ايد اكثر پزشكان از بيمارانى كه مى‌خواهند عمل كنند مبلغى پول به عنوان حق الزحمه عمل جراحى (كه به زيرميزى مشهور شده) مى گيرند، حال مى خواستم بدانم اين پول چه حكمى دارد؟ حلال است يا حرام است؟ جواب: پزشك اگر كارمند دو...
سؤال: اینجانب دانشجوي رشته پزشكى هستم. گاهی هنگام تشریح مجبور به مس کسانی که از دنیا رفته اند می شویم و نمی دانیم که آن اموات مسلمان هستند یا خیر، و غسل داده شده اند یا خیر . ولی مسئولین می گویند که این اجساد غسل داده شده اند با توجه به این مطالب امیدوار...
سؤال: صدور گواهي نادرست پزشكي براي بيمار، سهواً و يا عمداً از طرف پزشك چه حكمي دارد؟ جواب: صدور گواهي دروغ جائز نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: بنده در يكي از مراكز درماني جراحي قلب استان‎ها، مشغول فعاليت مي‌باشم. از ابتداي سال جاري مسئول اين مركز با هماهنگي مسئولان بالاتر، از جمله مسئول هيئت امناء ارزي پزشكي ايران، فرانشيز بيماران جراحي قلب را افزايش داده است و آن مبلغ بين تمامي پزشكان و ...
سؤال: آيا جهت امر آموزش بالينى دانشجويان و انترنها و رزيدنتها مجاز هستيم شرح حال مريض و بعضاً اسرار وى را در جمع پزشکان مطرح کنيم يا خير؟ جواب: جایز نیست، مگر آنکه درمان بیماری متوقف بر بیان آن مطالب باشد. ولی بدون ذکر نام و بر فرض نامعلوم بودن بیمار، ...
سؤال: انجام دادن تحقيق و پژوهش در مورد حجامت و فصد (و ساير موضوعات پزشکى مشابه که در روايات موجود است)، مطابق با استانداردهاى علمى بين المللى و بررسى آمارى نتايج حاصل از آن، از نظر شرعى چه وجهى دارد؟ جواب: فی نفسه منعی ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و...
سؤال: با توجه به اتفاق فقها در حکم «حرمت اضرار به نفس» مبناى حکم جواز «پيوند اعضا» چيست؟ چنانچه مبناى اين حکم اهميت «حفظ جان مسلمان» در برابر «حرمت اضرار به نفس» باشد، اين سؤال مطرح مى‌شود که اگر شخص اهدا کننده عضو شيعه و شخص گيرنده عضو، غير شيعه يا غير ...
سؤال: سازمان بيمه تأمين خدمات درماني نيروهاي مسلح همانند ساير بيمه‌هاي درماني، براي هر يك از افراد تحت پوشش خود دفترچه درماني بنام شخص صادر و در اختيار گذاشته است. چنانچه دفترچه مذكور توسط شخص غيرصاحب دفترچه، مورد استفاده قرار گيرد، از نظر شرعي چه حكمي خ...
سؤال: اگر آزمايشات طبى روى حيوانات انجام شود و در پايان، حيوانات از بين بروند، صرف نظر از ضمان، آيا چنين کارى براى پيشرفت پزشکى جايز است؟ جواب: فى نفسه منعى ندارد لکن بايد طورى عمل شود که موجب اذيت و آزار حيوان نشود. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ ...
سؤال: پیوند اعضای مسلمان به غیر مسلمان و بر عکس چه حکمی دارد؟ جواب: در اهدای عضو جهت پیوند، فرقی نیست که گیرنده مسلمان باشد یا غیر مسلمان. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام ص...
سؤال: در اكثر بيمارستان‌هاي دولتي و خصوصي، پزشكان متخصص جراحي مبلغي خارج از تعرفه مصوب وزارت بهداشت و درمان از بيماران دريافت مي‌نمايند. به عنوان مثال، جراح به بيمار مي‌گويد: بنده يك ميليون تومان از شما دريافت مي‌كنم و اين عمل را انجام مي‌دهم و هزينه بيم...
سؤال: آيا لمسِ بدن زن و نگاه‌ کردن به آن توسط پزشک مرد هنگام معاينه، جايز است؟ جواب: درصورتى که درمان منوط به برهنه کردن بدن زن در برابر پزشک مرد و لمس و نگاه‏کردن به آن باشد و معالجه با مراجعه به پزشک زن امکان نداشته باشد، اشکال ندارد. منبع: جزوه اح...
سؤال: قطع اعضاى مرده در صورتهاى ذيل چه حکمى دارد؟ 1: وصيت کرده بر اينکه اعضاى او را پس از مرگ براى پيوند جدا کنند؟ 2: وصيت نکرده ولى حفظ جان مسلمان بر آن متوقف است؟ جواب1: با اجازه ولىّ ميّت مانع ندارد. جواب2: در اين صورت اشکالى نيست. منبع: جزوه...
سؤال: ملكي كه واحد بهداري در آن واقع شده است، از اماكن مصادره شده به حكم دادگاه انقلاب اسلامي است. خواهشمند است تكليف اينجانب را از لحاظ غصبي بودن يا نبودن اين ملك روشن فرمائيد. چون كه در اين مكان نماز مي‌خوانم و منبع درآمد اينجانب از اين مكان است. پس كا...
سؤال: آيا استفاده از عروق و رگهاى جسد شخص متوفّى براى پيوند به بدن يک فرد بيمار، جايز است؟ جواب: اگر با اذن ميّت در دوران حياتش و يا با اذن اولياى او بعد از مردنش باشد و يا نجات جان نفس محترمى منوط به آن باشد، اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و د...
سؤال: اينجانب در طي چندين سال گذشته، از افراد خيّر و نيكوكار جهت درمانگاه ابوالفضل العباس(ع) سپاه امكاناتي مثل: وجه نقد، وسايل خنك‌كننده، تجهيزات پزشكي، ارتباطي و غيره و... جمع‌آوري كرده‌ام. امّا مسئولان سپاه شهرستان، بعضي از آنها را به ناحيه مقاومت بسيج...
سؤال: آیا در معاینه بیمار توسط پزشک تفاوتی بین بیمار مسلمان و غیر مسلمان وجود دارد؟ جواب: در عدم جواز لمس بدن نامحرم بین بیمار مسلمان و غیر مسلمان تفاوتی وجود ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ ...
سؤال: آيا در قرنيّه‏ اى که از بدن ميّت جدا شده و به بدن انسان ديگرى پيوند زده مى ‏شود و در حالى که اين کار غالباً بدون اجازه اولياء ميّت انجام مى‏ شود، ديه واجب است؟ و بر فرض وجوب، مقدار ديه هر يک از چشم و قرنيّه چقدر است؟ جواب: برداشتن قرنيّه از بدن م...
سؤال: لمس بیمار از روی لباس توسط پزشک نامحرم چه حکمی دارد؟ جواب: لمس بدن بیمار نامحرم از روی لباس توسط پزشک نامحرم فی نفسه اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق...
سؤال: در صورتى که شکم بيمار توسط دستيار زن باز شود، با توجه به اينکه نظر به پوست و ظاهر شکم صورت نمى‌‌گيرد و بيشتر داخل شکم مشاهده مى‌‌شود، آيا پزشک مرد مى‌‌تواند به عمل بستن لوله‌ها بپردازد؟ جواب: نگاه به باطن بدن زن و ظاهر آن فرقى ندارد و در هر دو صو...
سؤال: قطع اعضاى غير رئيسه از شخص زنده چه حکمى دارد؟ جواب: اگر حفظ نفس محترمى موقوف بر آن باشد و ضرر معتنابهی برای اهدا کننده نداشته باشد با اجازه او جايز است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگا...
سؤال: پول گرفتن در برابر اعضاى جدا شده چه حکمى دارد؟ جواب: مانع ندارد و مى‌تواند در مقابل واگذارى حق اختصاص يا در مقابل اجازه دادن پول بگيرد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی اما...
سؤال: با توجه به اهميّت پيوند کليه براى نجات جان بيماران، پزشکان به فکر افتاده‏ اند که يک بانک کليه ايجاد کنند و اين بدين معنى است که افراد زيادى به‌طور اختيارى مبادرت به اهداء يا فروش کليه مى‏ کنند، آيا فروش يا اهداى کليه يا هر عضو ديگرى از بدن به‌طور ا...
سؤال: آيا مرد مى‌تواند برای معاینه و معالجه نزد دکتر زن نامحرم رود در حالی که مستلزم لمس باشد؟ جواب: با امكان لمس از روى لباس يا با دست كردن دستكش هنگام معالجه فی نفسه مانع ندارد وبهتر است اگر ضرورت ندارد مرد به دكتر زن مراجعه نكند وچنانچه مستلزم لمس ...
سؤال: علاقمند هستم اعضاى خود را هديه کرده و از بدن من بعد از مردنم استفاده شود و تمايل خود را هم به اطلاع مسئولين رسانده‏ ام. آنان نيز از من خواسته‏ اند که آن را در وصيّت‌نامه خود نوشته و ورثه را هم از خواست خود آگاه کنم، آيا چنين حقّى را دارم؟ جواب: ا...
سؤال: آيا مرد مى‌تواند نزد زن نامحرم حجامت کند؟ جواب: با توجه به اينكه حجامت مستلزم نظر به بدن مرد و احياناً لمس است جايز نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه ال...
سؤال: آيا معاينه افراد غير بيمار براى کنترل سلامتى آنها، توسط پزشك نامحرم جايز است؟ جواب: اگر مستلزم لمس و نظر باشد و ضرورت نباشد جايز نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام...
سؤال: نگاه کردن به عورت دیگری چه حکمی دارد؟ جواب: نگاه كردن به عورت ديگرى چه محرم باشد چه نامحرم، حرام است و تنها نگاه كردن زن و شوهر به عورت يكديگر اشكال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوه...
سؤال: آيا غير از شوهر، نگاه‌کردن افراد ديگر به عورت زن حتّى پزشک، به‌طور مطلق حرام است؟ جواب: نگاه‌کردن غير از شوهر حتّى پزشک و بلکه پزشک زن به عورت زن حرام است، مگر هنگام اضطرار و براى درمان بيمارى. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای ام...
سؤال: نگاه‌کردن پزشک زن به عورت زن ديگر و لمس آن در صورتى که معاينه آن به وسيله آينه امکان داشته باشد، چه حکمى دارد؟ جواب: در صورتى که نگاه‌کردن با آينه ممکن باشد و نگاه‌کردن مستقيم و لمس ضرورتى نداشته باشد، جايز نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان...
سؤال: آيا براى پزشک زن نگاه‌کردن و لمس عورت زن براى معاينه و تشخيص بيمارى جايز است؟ جواب: جايز نيست مگر در موارد ضرورت. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: اگر عضوی از بدن میت غیر مسلمان به بدن انسان زنده وصل شود و عرفاً عضو بدن او محسوب شود آیا نماز خواندن با آن جایز است؟ جواب: اگر عرفاً جزو بدن او محسوب شود حکم سایر اعضای او را دارد (و لمس آن و نماز خواندن با آن اشکال ندارد.) منبع: جزوه احکام به...
سؤال: پس از پيوند عضو حکم آن از نظر طهارت و نجاست در حالات زير چگونه است؟ الف) در ابتداى عمل جراحى که پيوند صددرصد برقرار نشده است. ب) با گذشت زمان که پيوند صددرصد برقرار شده است. جوا ب: الف: اگر هنوز ميته باشد، نجس است. ب: چنانچه صدق ميته به آن نکن...
سؤال: اتاق عمل گاهی جراحی روی اندام تناسلی بیمار توسط جنس مخالف انجام می گیرد در این موارد تکلیف دیگر پرسنل اتاق عمل (غیر از پزشک معالج) نسبت به نظر و لمس نامحرم چیست؟ جواب: جایز نیست مگر در فرض ضرورت براى معالجه. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر ...
سؤال: يکى از مجروحين جنگ از ناحيه بيضه‏ هايش زخمى شده، به‌طورى که منجر به قطع آنها گشته است، آيا استفاده از داروهاى هورمونى براى حفظ قدرت جنسى و ظاهر مردانه‏ اش براى او جايز است؟ و اگر تنها راه دستيابى به نتايج مذکور و پيدا کردن قدرت بچه‏ دار شدن، پيوند ...
سؤال: آيا کاشت مو در سر براى کسى که موهاى سرش سوخته است و در انظار عمومى مردم از اين جهت رنج مى‏ برد، جايز است؟ جواب: اين کار فى ‏نفسه اشکال ندارد به شرط اينکه از موى حيوان حلال گوشت و يا موى انسان باشد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوا...
سؤال: کلمه «ضرورت» به عنوان شرط جواز لمس زن يا نظر به او توسط پزشک، زياد تکرار مى ‏شود، «ضرورت» چه معنايى دارد و حدود آن کدام است؟ جواب: مراد از ضرورت در فرض سؤال اين است که تشخيص بيمارى و درمان آن متوقف بر لمس و نظر باشد و حدود ضرورت هم بستگى به مقدار...
سؤال: با توجه به اينکه تمام مراجع بر اين عقيده‌اند که خانم‌ها نمى‌توانند آستين خود را براى آمپول يا فشار خون يا نبض گرفتن و غيره در مقابل نامحرم بالا بزنند، مگر در مقام اضطرار، لطفاً اضطرار را توضيح دهيد. جواب: اضطرار يک مفهوم عرفى است و تشخيص آن مختلف...
سؤال: بعضی از موسسات اقدام به معاینه عورت متقاضیان استخدام می نمایند، این عمل چه حکمی دارد؟ جواب: جایز نیست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: آيا معاينه عورت افراد توسط يک مؤسسه نظامى جايز است؟ جواب: کشف عورت ديگران و نگاه‌کردن به آن و وادار کردن صاحب عورت به کشف عورت در برابر ديگران جايز نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگ...
سؤال: آيا به خاطر حفظ فضاى استريل اتاق عمل مى‌‌توان مجروح را برهنه کرده و از مقابل انظار پزشکان و پيراپزشکان عبور داد؟ جواب: جایز نیست مگر از روی اضطرار. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علو...
سؤال: اگر براى ازدواج، نياز به آزمايش خون باشد، چنانچه دکتر زن براى اين کار نباشد آيا دکتر مرد که نامحرم است مى‌‌تواند اين کار را انجام دهد؟ در صورتى كه دکتر زن وجود دارد ولى در اثر بى‌‌توجهى و امثال آن، دکتر مرد اقدام به اين کار مى‌‌کند تکليف چيست؟ جوا...
سؤال: همانطور که مستحضر مى‌باشيد تخصصهاى علوم پزشکى بسيار زياد است و متخصصين خانم در هر رشته معمولاً در حال حاضر در ايران به جز در برخى رشته‌ها يا نادر يا کم مى‌باشند، فلذا در شهرهاى کوچک و بزرگ نيز بايد به خاطر تعداد زياد بيماران و تعداد کم پزشک، بيمارا...
سؤال: با توجه به محدوديت مکان و از طرفى لزوم شستن دستها تا آرنج به طرز مخصوص، آيا جايز است پرسنل زن و مرد در کنار هم دست بشويند؟ جواب: در صورتى که بتوان سرويسهاى شستشو را اضافه نموده که زن و مرد در مکانهاى مجزا دستهاى خود را بشويند و يا شستن دستها با ف...
سؤال: اگر بیمار به اورژانس مراجعه کند و پزشک به دلیل فقر مالی او را نپذیرد و از درمان او سرباز زند ویا درمان را به روزهای بعد موکول کند و در نتیجه به بیمار آسیبی وارد شود یا بیمار فوت کند چه کسی ضامن است؟ جواب: اگر پزشك به دليل آنكه بيمار هزينه درمان ر...
سؤال: اگر پزشک به بیمار بگوید فلان دارو فلان خواص را دارد و بیمار خودش دارو را مصرف کند و به او آسیبی برسد چه کسی ضامن است؟ جواب: اگر پزشك در معالجه و درمان مباشرت نداشته باشد و فقط فوايد دارو را ذكر كرده و بگويد فلان دارو براى فلان بيمارى مفيد است، در...
سؤال: گر در معاینه و معالجه خسارتی به بیمار وارد شود یا موجب مرگ وی گردد، در چه مواردی پزشک ضامن خواهد بود؟ جواب: 1. پزشك هم به لحاظ علمى كوتاهى كرده باشد (يعنى به لحاظ فنون پزشكى تخصص لازم را كسب نكرده باشد) و هم در عمل كوتاهى ورزد، (يعنى در معالجه بي...
سؤال: پزشکى يقين دارد که انجام گرفتن عمل جراحى روى بيمار، تاثير در زنده ماندن او ندارد، و در هر صورت، بيمار پس از مدت کوتاهى خواهد مرد. آيا پزشک جايز است بنا به اصرار همراهان بيمار يا مسئولان بيمارستان، اقدام به جراحى نمايد يا نه؟ جواب: با اطلاع دادن ب...
سؤال: اگر بيمار و يا ولى او به پزشكى كه در كارش متخصص و داناست اجازه معالجه دهد و بيمار در حين معالجه بميرد، چه کسی ضامن است؟ جواب: این مسئله سه صورت دارد: الف) اگر معلوم نباشد كه طبابتِ طبيب موجب مرگ او شده باشد، ضامن نيست. ب) اگر در اثر اشتباه طبيب...
سؤال: طبابت پزشک در غیر رشته تخصصی خود در صورتی که موجب خسارتی به بیمار شود چه حکمی دارد؟ جواب: اگر طبيب در غير رشته تخصصى خود اقدامات پزشكى انجام دهد كه باعث تشديد بيمارى يا بروز عارضه جديد يا منجر به فوت بيمار گردد، موجب ضمان است. منبع: جزوه احکام ...
سؤال: پزشك حاذق و ماهر، بدون سهل‌انگارى اقدام به عمل جراحى بيمارى نموده است و در حين عمل، آسيبى به بيمار وارد گرديده است. آيا داشتن اجازه عمل از بيمار يا بستگان در رفع ضمان مؤثر است؟ ديه به عهده كيست؟ جواب: به نحو كلى در موارد ثبوت ضمان، اجازه بيمار يا...
سؤال: در مواردى براى درمان بيمار، پزشك ناچار به ايراد لطمه‌اى ديگر به بيمار مى‌شود. مثلاً براى احياى قلب بيمار سكته كرده، ماساژ مى‌دهد كه منجر به شكستن دنده‌ها مى‌شود يا براى تحريك رفلكس بيمار به او سيلى مى‌زند و پرده‌ى گوشش پاره مى‌شود، آيا در موارد فوق...
سؤال: بيمارانى که از نظر عرف، مرده به حساب مى آيند؛ اما از نظر علم پزشکى زنده مى‌باشند و يا بالعکس چه حکمى دارند؟ جواب: حكم انسان زنده را دارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی ام...
سؤال: آتانازى بر سه قسم است: الف) نوع فعّال (با تجويز داروى كشنده از طرف پزشك به زندگى بيمار خاتمه داده مى‌‌شود). ب) نوع انفعالى (به صورت خوددارى از ادامه مداوا و زنده نگاه داشتن بيمار محتضر) ج) نوع غير مستقيم (با قرار دادن داروهاى به مقدار زياد در دس...
سؤال: در مراکز پزشکی که برای آینده پزشک تربیت می کنند گاهی دستیاران پزشک موجب خساراتی به بیمار می شوند در اینگونه موارد آیا پزشک ضامن است یا دستیار؟ جواب: اگر در مراكز آموزشى كه براى آينده پزشك متخصص تربيت مى ‏كنند به دليل كمى مهارت دستياران و دانشجويا...
سؤال: مسئولیت دانشجو یا دستیاری که با اجازه استاد اما بدون حضور او اقدام به عمل جراحی نماید و آسیبی به به بیمار وارد شود با کیست؟ جواب: در فرض سوال ، مباشرِ ورود آسيب مسئول است و استاد ضامن نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خ...
سؤال: اگر پزشک دارویی را برای زنی که حامله است تجویز نماید و مصرف آن دارو موجب ضرر و زیان به زن و جنین او شود آیا پزشک ضامن است؟ جواب: در صورتى كه روش تشخيصى پزشك معالج يا داروى تجويزى وى كه بيمار با اعتماد به تجويز او استعمال نموده موجب ضرر و عارضه بر...
سؤال اگر پزشک و یا ماما در اثر سهل انگاری سبب شدند که زن بار داری جان خود را از دست بدهد و جنین او نیز از دست برود چه میزان دیه بر او واجب می شود؟ جواب: اگر پزشك يا ماما سبب قتل آنها شود بايد ديه كامل مادر و ديه جنين سقط شده را به مقداری كه در شرع معين...
سؤال: بنا بر تشخيص اطبای حاذق در صورت ترک نمودن عمل جراحى بيمار، به زودى خواهد مرد و در صورت اقدام به عمل جراحى، به احتمال قوى زنده مى‌ماند، ولى تا پايان عمر دچار درد و رنج شديد و توانفرسا مى‌شود، تکليف اين بيمار چيست؟ جواب: در فرض مذكور كه ترك عمل و م...
سؤال: آیا پزشک قبل از درمان می تواند از بیمار یا ولی او رضایت بگیرد که اگر در اثر معالجه ضرری متوجه بیمار شد ذمه او بری باشد( ابراء) جواب: مانع ندارد و در صورت رضایت ولی شرعی و ابراء ذمه، ضمان ثابت نیست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوا...
سؤال: آیا پزشک قبل از عمل جراحی برای گرفتن ابراء ذمه موظف است عوارض یا ضایعات احتمالی را برای بیمار برای تشریح کند؟ جواب: پزشك معالج موظف نيست كه عوارض يا ضايعات احتمالى ناشى از عمل جراحى را براى بيمار تشريح نمايد، ولى اگر تحصيل برائت از ضمانِ ضايعات، ...
سؤال: اگر كسى براى بهبودى موقتى يا رفع درد از دارویى استفاده كند كه مرگ را به طور قابل ملاحظه‌اى جلو بيندازد حكم چيست؟ مثلا از «كورتيكو استرئيد» و يا «زيدودين» يا «سيكلو سپورين» استفاده شود. جواب: اگر موجب مرگ زود رس باشد علاج نيست و در هر صورت اگر ضر...
سؤال: با توجه به اينکه تشخيص بيمارى و تجويز دارو به عهده پزشک معالج واگذار شده و طبق قوانين موجود، داروساز موظف به تحويل داروى تجويزى مى‌باشد، آيا داروساز نسبت به عواقب يا عوارض ضررهاى ناشى از تجويز غيرعلمى يا غيرضرورى و احياناً تجويز بر اساس سودجويى و غ...
سؤال: اگر بدانيم يا احتمال بدهيم بيمارى در اثر بيمارى‌اى مثل لوسمى، و يا متاستاز يا برخى از سرطانها و برخى تومورها به زودى خواهد مرد، آيا مجازيم براى افزايش طول عمر او (در حد چند ماه) از شيوه‌هاى درمانى پرخطر و پرعارضه، مانند شيمى درمانى که اغلب عوارض آن...
سؤال: اگر بيمار روانى‌اى که هر زمان احتمال دارد دست به آدمکشى بزند، بيمارى ديگرى هم پيدا کرد، آيا جايز است براى اينکه جان افرادى تــوسط وى به خــطر نيفتد، از درمان بيمارى جديد او اعراض نموده و او را مورد معالجه قرار نداد؟ جواب: در هر صورت حفظ جان انسا...
سؤال: اگر زنى دچار بيمارى خفيفى شده به طورى كه جانش در خطر نيست، با فرض دورى او از شهر و وجود پزشك مرد در روستا حتماً بايد به پزشک خانم در شهر مراجعه کند و يا در همان جا پزشک مرد مجاز است با انجام معاينات ضرورى، اقدام به تشخيص و درمان نمايد؟ جواب: در ص...
سؤال: حکم تغییر جنسیت از مرد به زن و از زن به مرد چیست؟ جواب: تغيير جنسيت از زن به مرد و از مرد به زن با عمل جراحى فى نفسه مانعى ندارد، ولى از مقدّمات حرام مانند لمس و نظر حرام بايد احتراز شود. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خام...
سؤال: اگر بيمار خانمى که جانش در خطر است به تنها پزشک يک روستاى دورافتاده که مرد است، مراجعه کند آيا اين پزشک مجاز است هرگونه معاينه ضرورى را در مورد بيمار انجام دهد؟ جواب: چنانچه مورد ضرورت باشد اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس ...
سؤال: برخى از افراد در ظاهر مذکر هستند ولى از جهات روحى و روانى ويژگيهاى جنس مونّث را دارند و تمايلات جنسى زنانه در آنان به‌طور کامل وجود دارد و اگر مبادرت به تغيير جنسيت نکنند به فساد مى‏ افتند. آيا معالجه آنان از طريق انجام عمل جراحى جايز است؟ جواب: ...
سؤال: مراجعه به پزشک مرد برای درمان نازایی چه حکمی دارد؟ جواب: نازايى فى نفسه، بيمارى محسوب نمى ‏شود و مجوّز مراجعه به پزشك نامحرم براى لمس و نظر حرام نمى‏ گردد بلى اگر احتمال عقلايى بدهند كه نازايى ناشى از بيمارى قابل علاج باشد و پزشك زن كه بتواند آن ...
سؤال: انجام عمل جراحى براى الحاق فرد خنثى به زن يا مرد چه حکمى دارد؟ جواب: اين کار فى‏ نفسه اشکال ندارد، ولى واجب است از مقدمات حرام پرهيز شود. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی ا...
سؤال: در چه صورتی مراجعه زن به پزشک مرد برای زایمان جایز است؟ جواب: درصورتى كه مراجعه به پزشك زن حاذق و متخصص غيرممكن و يا موجب عسر و حرج شديد باشد و تأخير در مراجعه براى جنين يا مادر خطر جانى داشته باشد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتا...
سؤال: آيا تعيين جنسيّت جنين به كمك رژيم غذايى جايز است؟ و آيا اين عمل دخالت در، طبيعت و خواست الهى محسوب نمى‌شود؟ جواب: فى نفسه اشكال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام...
سؤال: تغییر جنسیت به طور معمول مستلزم نظر و لمس است، در صورت جواز این عمل برای بیمار در چه صورتی این عمل برای پزشک جایز است؟ جواب: جایز نیست مگر آنکه تغيير جنسيت براى شخص ضرورت داشته باشد و يا پزشك بتواند بدون لمس و نظر اين كار را انجام دهد. منبع: جز...
سؤال: پس از تغییر جنسیت، احکام کدام جنس بر کسی که تغییر جنسیت داده بار می شود؟ جواب: در صورتى كه تغيير جنسيت براى شخص جايز باشد و اين عمل انجام گيرد همه احكام او مطابق جنسيت جديد تغيير مى‏ كند و بايد احكام جنسيت پس از تغيير ـ از قبيل محرميت، ازدواج، پ...
سؤال: در چه صورتی مراجعه زن به پزشک مرد برای زایمان جایز است؟ جواب: در صورتى كه مراجعه به پزشك زن حاذق و متخصص غيرممكن و يا موجب عسر و حرج شديد باشد و تأخير در مراجعه براى جنين يا مادر خطر جانى داشته باشد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتا...
سؤال: پس از تغییر جنسیت ، حکم محرمیت با محارم قبلی چگونه می شود؟ جواب: تغيير جنسيت موجب از بين رفتن نسبت شخص با نزديكان نمى‏ شود ولى عنوان نسبت عوض مى‏ شود، لذا حكم محرميت با محارم نيز باقى است و تغيير نمى‏ كند. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اس...
سؤال: پس از تغییر جنسیت ، محرمیت با همجنسان پیشین چه حکمی دارد؟ جواب: كسى كه تغيير جنسيت مى ‏دهد نسبت به همجنسان پيشين خود نامحرم مى ‏شود، چه پسر باشد و چه دختر، چه از بستگان نسبى باشد چه سببى و تنها نسبت به محارم پيشين خود محرم است، مگر زن و شوهر كه ب...
سؤال: در صورت تغییر جنسیت یکی از زوجین، آیا زوجیت آنان باقی است یا به هم می خورد؟ تکلیف مهریه و احکامی مانند آن چه می شود؟ جواب: اگر زن يا مرد تغيير جنسيت دهد، ازدواج از زمان تغيير (جنسيت) باطل مى‏ شود و اگر تغيير پس از دخول صورت گيرد، تمام مهريه ثابت ...
سؤال: در صورتی که زنی نباشد تا به زائو در وضع حمل کمک کند، آیا مرد می تواند دخالت کند؟ جواب: اگر عدم دخالت مرد موجب تهديد حيات مادر يا كودك باشد ( دخالت مرد در امر زايمان) مانعى ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ ان...
سؤال: اگر زن و شوهر به طور همزمان تغییر جنسیت دهند، آیا زوجیت آنها باقی است؟ جواب: اگر زن و شوهر با هم در يك زمان تغيير جنسيت دهند، باقى ماندن نسبتِ زوجيت بين آنها بعيد نيست و احوط اين است كه عقد را دوباره بخوانند و اين احتياط ترك نشود. منبع: جزوه احک...
سؤال: آيا مراجعه زنان به پزشک مرد که متخصص بيماريهاى زنان است در صورتى که تخصص او از پزشکان زن بيشتر باشد و يا مراجعه به پزشک زن مشقّت داشته باشد، جايز است؟ جواب: اگر معاينه و درمان منوط به نظر و لمسِ حرام باشد، جايز نيست به پزشک مرد مراجعه کنند، مگر...
سؤال: پس از تغییر جنسیت ،نسب افراد با او چگونه می شود و ارث او چگونه حساب می شود؟ جواب: نسبتِ فردى كه تغيير جنسيت مى‏ دهد با نزديكانش قطع نمى‏ شود، بلكه عنوان نسبت عوض مى ‏شود. مثلاً برادر، خواهر مى‏ شود و ... لذا ارث بردن آنان نيز تابع جنسيتِ بعد از ت...
سؤال: زنان پرستار که به زنهاى ديگر در هنگام وضع حمل کمک مى ‏کنند، نسبت به کشف عورت و نگاه‌ کردن به آن چه تکليفى دارند؟ جواب: جايز نيست زنان پرستار عمداً و بدون اضطرار، به عورت زنان در هنگام وضع حمل نگاه کنند و همچنين پزشک هم بايد از نگاه‌کردن و لمس بدن...
سؤال: اگر زن باردار به پزشک مرد مراجعه کند و معاینه نیاز به نگاه و لمس داشته باشد ، پزشک می تواند خود اقدام کند یا باید بیمار را به پزشک زن ارجاع دهد؟ جواب: در فرض سوال بدون ضرورت، نگاه و لمس جایز نیست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای...
سؤال: برخى از خانم‌هاى حامله كه مى‌توانند به وضع طبيعى زايمان كنند، اصرار دارند كه سزارين شوند تا درد كمترى را تحمل كنند. در اين زمينه نظر حضرت عالى چيست؟ جواب: اگر ضررى براى خود مادر يا كودك نداشته باشد، منعى ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ ...
سؤال: در کارهای مربوط به زایمان، دانشجویان زن (اعم از پزشکی و مامایی) به حد کفایت تربیت شده اند، آیا لزومی برای حضور مردان در بلوکهای زایمان که موجب نظر یا تماس بدن زن می شود وجود دارد؟ جواب: در فرض مرقوم جایز نیست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ ب...
سؤال : بفرماييد در صورتى كه زنى نباشد تا به زائو در وضع حمل كمك كند، آيا مرد مى‌تواند دخالت كند؟ جواب: اگر عدم دخالت مرد موجب تهديد حيات مادر يا كودك باشد، مانعى ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدای...
سؤال: اگر جنين پس از دميده شدن روح سقط شد، تجهیز او چگونه صورت می گیرد و به عهده کیست؟ جواب: در فرض مرقوم بر هر مسلمان واجب است كه او را مثل ساير مكلّفين غسل دهد و كفن نمايد و دفن كند. (ولى خواندن نماز ميّت بر آن لازم نيست.) منبع: جزوه احکام بهداشت و ...
سؤال: آیا مس بچه مرده یا سقط شده(چهار ماه تمام)نیاز به غسل مس میت دارد؟ آیا علاوه بر مس کننده این غسل بر مادر نیز واجب است؟ جواب: بلی مس آن غسل دارد و اگر با بدن مادر تماس پيدا كند، بر مادر هم غسل مسّ ميّت واجب می شود. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان...
سؤال: آیا غسل و کفن و دفن جنین سقط شده که بیشتر از چهار ماه داشته باشد واجب است ؟ جواب: واجب است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: آيا براى زنى که سالم است، جلوگيرى از باردارى به‌طور موقت از طريق به کارگيرى وسايل و موادى که از انعقاد نطفه جلوگيرى مى‏ کنند، جايز است؟ جواب: اگر با موافقت شوهر باشد، اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ ا...
سؤال: استفاده از يکى از دستگاههاى جلوگيرى از باردارى که چگونگى جلوگيرى از حاملگى توسط آن تا به امروز معلوم نشده، ولى به عنوان وسيله ‏اى براى جلوگيرى از باردارى شناخته شده است، چه حکمى دارد؟ جواب: اگر موجب از بين رفتن نطفه بعد از استقرار آن در رحم شود و...
سؤال: آیا زن می تواند بدون رضایت شوهر از قرصهای ضد بارداری استفاده کتند؟ یا مثلاً برای گذاشتن آ-یو-دی اقدام نماید؟ جواب: بدون رضایت شوهر اقدام نکند. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسل...
سؤال: آيا حشيش پاك است؟ آيا استعمال آن حرام است؟ جواب: حشيش پاك است، ولي استعمال آن حرام است. منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: قرار دادن «نور پلانت» توسط پزشك مرد، با وجود پزشك زن چه حکمی دارد؟ جواب: جايز نيست،. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: در معاينات پزشکي استخدام مشکل پاي اينجانب موردتوجه و معاينه پزشک قرار نگرفت، باتوجه‌به اينکه مشخصات پاهاي من (پرانتزي بودن) برخلاف مقرّرات استخدامي است، آيا دريافت حقوق جايز است يا خير؟ جواب: درصورتي‌که موضوع ازطرف شما کتمان نشده باشد و علم به تخ...
سؤال: استفاده از قرصهاى ضد حاملگى، پس از آميزش چه حکمی دارد؟ جواب: استفاده از قرصهاى ضد حاملگى، پس از آميزش، اگر نطفه در رحم، مستقر شده باشد جايز نيست، ولى پيش از آن و با شك در استقرار نطفه اشكال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای...
سؤال: اگر روش پيشگيرى از فرزنددار شدن، متوقف بر حرامى باشد، مانند نگاه پزشک غير مماثل (زن براى مرد و مرد براى زن) در چه حالتى اين حرمت برداشته مى‌شود. آيا محدود به صورتى مى‌شود که تنها استفاده از اين روش منحصر باشد، و يا در هر صورت براى حفظ مصالح عمومى ا...
سؤال: آيا جلوگيرى دائمى از باردارى براى زنانى که زمينه مساعدى براى به دنيا آوردن فرزندانى معيوب يا مبتلا به بيماريهاى ارثى جسمى و روانى دارند، جايز است؟ جواب: اگر با يک غرض عقلايى صورت بگيرد و ضرر قابل توجهى هم نداشته باشد و با اجازه شوهر باشد، اشکال ن...
سؤال: در کليه‏ هاى من سنگ جمع مى ‏شود و تنها راه جلوگيرى از جمع شدن سنگ در کليه، نوشيدن مستمر مايعات است و از آنجايى که پزشکان معتقدند که من نبايد روزه بگيرم، تکليف واجب من نسبت به روزه ماه مبارک رمضان چيست؟ جواب: اگر جلوگيرى از بيمارى کليه مستلزم نوشي...
سؤال: آيا جلوگيرى دائم از حاملگى براى زنى که از خطر باردارى خوف دارد، جايز است؟ جواب: جلوگيرى از باردارى در فرض مذکور اشکال ندارد بلکه اگر حاملگى براى حيات مادر خطر داشته باشد، باردار شدن به‌طور اختيارى جايز نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر ...
سؤال: آيا جايز است زن باردارى که قصد دارد لوله‏ هاى رحم خود را ببندد، از طريق عمل سزارين فرزند خود را به دنيا آورد تا در هنگام آن عمل، لوله‌هاى خود را هم ببندد؟ جواب: حکم بستن لوله‏ هاى رحم قبلاً گذشت، ولى جواز عمل سزارين متوقف بر نياز به آن يا درخواست...
سؤال: تخيّل به قصد برانگيختن شهوت در دو صورت زير چه حکمى دارد؟ الف: تخيّل همسر ب: تخيّل زن اجنبى‏ جواب: در فرض اول در صورتى که حرامى مانند انزال بر آن مترتّب نشود، اشکالى ندارد و در فرض دوّم، احتياط در ترک آن است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ ب...
سؤال: بستن لوله ‏هاى رحم منجر به قطع دائم حاملگى مى ‏شود و امكان آبستنى مجدد،مستلزم عمل جراحى و شانس آن نيز در بهترين شرايط 50% است، آيا اقدام به اين عمل جهت كنترل جمعيت بلامانع است؟ جواب: اين عمل فى‏ نفسه اشكال ندارد و از لمس و نظر حرام بايد اجتناب شو...
سؤال: آيا استمناء توسط همسر، حکم استمناء حرام را دارد؟ جواب: اين کار، از موارد استمناء حرام نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: خود را به ضعف زدن براي اينكه نشان بدهيم شرايط جسمي ما آمادگي قبول مسئوليت را ندارد، چه حكمي دارد؟ جواب: تمارض نشانة بي‌ صداقتي است و شرعاً جايز نمي‌باشد. منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگا...
سؤال: آيا جايز است شخص مجرد در صورتى که پزشک منى او را براى آزمايش بخواهد و راه ديگرى هم براى خارج کردن منى نداشته باشد، استمناء نمايد؟ جواب: اگر معالجه بیماری متوقف بر آن باشد، اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌...
سؤال: زميني به ادارة بهداشت هديه شده تا بيمارستان يا مركز بهداشتي در آن ساخته شود، ولي مسئولان ادارة بهداشت تاكنون اقدام به ساخت بيمارستان يا مركز بهداشتي در آن نكرده‌اند. آيا جايز است واقف زمين را پس‌ بگيرد؟ و آيا مجرّد تسليم زمين به مسئولان ادارة بهداش...
سؤال: با توجّه به اينكه صدور جواز دفن اجساد منوط به معاينه توسّط پزشك قانونى است، و از آنجا كه در مركز پزشكى قانونى بعضى از استان ها به دليل كمبود امكانات، معاينه متوفّيات توسّط پزشك مرد صورت مى گيرد، آيا از نظر شرعى پزشك مرد مجاز به معاينه جسد زن مى باش...
سؤال: اگر از طرف قاضى، زنى را جهت معاينه و تشخيص نطفه اى كه در رحم دارد به پزشك قانونى بفرستند، و طبيب به طور قطع تشخيص دهد كه نطفه متعلّق به شوهر اين زن نبوده، بلكه از مرد اجنبى است. در اين حال اگر طبيب واقعيّت را گزارش دهد يقين دارد اين زن را بناحق خوا...
سؤال: آیا در معاینات پزشکی قانونی در صورتی که از ناحیه قاضی صالح موضوع به پزشکی قانونی ارجاع شده باشد نظر پزشک حجیت دارد؟ جواب: در اينگونه موارد بايد طبق مقررات عمل شود. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدا...
سؤال: معاینه عورت و نگاه و لمس آن در موارد زیر در صورتی که قاضی صالح لزوم آن را احراز نموده و دستور آن را صادر نماید چه حکمی دارد؟ الف)تشخیص ازاله بکارت. ب) تشخیص آسیبهای وارد شده بر آلت تناسلی زن. ج) اثبات ناتوانی جنسی. د) اثبات وجود مانع در آلت تنا...
سؤال: مقداري زمين غيرمزروعي و سنگلاخ در كنار دهكده‌اي در كاشان قرار دارد؛ بعضي از اهالي مقداري از آن را ساختمان نموده و پول آن را به قيمت روز داده‌اند كه صرف ساختن حمّام براي دهكده شده است. درحال‌حاضر، قنات دهكده احتياج به لايروبي دارد؛ اهالي تصميم گرفته...
سؤال: نگاه کردن به جسد میت نامحرم در صورتی که قاضی صالح دستور بدهد چه حکمی دارد؟ جواب: نگاه کردن به بدن میت نامحرم و لمس آن از لحاظ شرعی مانند احکام نگاه کردن به بدن فرد زنده می باشد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انت...
سوال : با توجه به بخشنامه‌هاي فرمانده كل قوا در خصوص انجام ورزش، فرمانده با توجه به كارهاي زياد سازمان با انجام ورزش مخالفت مي‌نمايد وظيفه ما در قبال دستور فرمانده كل قوا و فرمانده چيست؟ جواب: بايد مطابق ضوابط و مقررات ابلاغي برنامه‌ها اجرا شود، مگر د...
سؤال: عمل خال‌کوبي که نزد برخي مردم متعارف است و با اين روش عکس‌ هايي بر روي بدن خود مي‌کشند، به‌طوري که ثابت باقي مي‌ماند و از ميان نمي‏رود، چه حکمي دارد؟ آيا مانع از صحت‏ وضو يا غسل مي‏شود؟ جواب: خال‌کوبي حرام نيست و اثري که از آن در زير پوست باقي مي...
سوال : رفتن به استخر و سالن ورزشي در ساعات اداري يعني هفت تا نه صبح روزهاي يکشنبه، سه‌شنبه و پنج‌شنبه چه حکمي دارد؟ جواب: در صورتي که در برنامه ورزشي نيروها منظور شده باشد اشکال ندارد. منبع : جزوه احکـام اداري‌ـ نظامي: بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای...
سؤال: کالبد شکافی میت برای تشخیص جرم در چه صورت جایز است؟ جواب: اگر کشف حقیقت متوقف بر آن باشد اشکالی ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: آیا اذن ولی در کالبد شکافی شرط است؟ جواب: بدون اذن ولی کالبد شکافی جایز نیست ، مگر اینکه کشف حقیقت متوقف برآن باشد و قاضی نیز آن را لازم بداند. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم ا...
سؤال: بستن لوله‌ هاى منى مرد براى جلوگيرى از افزايش جمعيت چه حکمى دارد؟ جواب: اگر اين کار با يک غرض عقلايى صورت بگيرد و ضرر قابل ملاحظه‏اى هم نداشته باشد، فى ‏نفسه اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زم...
سؤال: برخى از افراد به پزشک مراجعه مى‌کنند و از او تقاضاى گواهى پزشکى براى محل کار و… مى‌نمايند. مثلاً مى‌گويند که به علت سرماخوردگى دو روز به اداره نرفته‌اند. آيا در صورت اطمينان به صحت گفتار آنها مى‌توان گواهى برايشان صادر کرد؟ جواب: در فرض مرقوم که ...
سؤال: مردى که داراى چهار فرزند است اقدام به بستن لوله‏ هاى منى خود کرده است، آيا در صورت عدم رضايت زن، آن مرد گناهکار محسوب مى‏شود؟ جواب: جواز اين کار متوقف بر رضايت زوجه نيست و در فرض سوال مرد گناهکار نمی باشد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اس...
سؤال: صدور گواهی نادرست از طرف پزشک برای بیمار سهواً یا عمداً چه حکمی دارد؟ جواب: عمداً جایز نیست و در صورت سهو باید در صورت امکان آن را تدارک و جبران کند. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه ع...
سؤال: شخصی با عمل جراحی خود را عقیم کرده است آیا واجب است دوباره خود را معالجه کند تا در صورت امکان به حالت اول در آید؟ جواب: واجب نیست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صاد...
سؤال: آیا صدور گواهی نادرست از سوی پزشک ضمان آور است؟ جواب: اگر گواهى نادرست، بار مالى داشته باشد موجب ضمان است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: با چه شرایطی با تشخیص پزشک ، اطمینان به مرگ پیدا می شود و دفن جایز می گردد؟ جواب: در تشخيص مرگ اگر از گفته پزشك يقين به مرگ كسى پيدا شود و يا دو نفر پزشك عادل به مرگ شخص شهادت دهند، دفن او جايز است، وگرنه بايد تا حصول يقين به مرگ، صبر كرد. منبع...
سؤال: در صورتى كه بستن لوله‏ هاى مرد يا زن اجازه داده شود،حق تقدم با کدام یکی است؟ جواب: در صورت رعايت شروط شرعى حق تقدمى در كار نيست و از جهت تفاوت موقعيت افراد (هر يك از زن و مرد) با پزشك مشورت شود. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای ا...
سؤال: گواهی پزشک در پزشکی قانونی تا چه میزان اعتبار دارد؟ جواب: گواهى پزشك واجد شرايط شهادت در باره جنايت و جراحات، درصورتى كه مستند به حس باشد به عنوان يك شاهد معتبر است ولى آنچه از روى حدس و گمان پزشك باشد، براى اثبات ديه يا قصاص و ضمانت اعتبار ندارد...
سؤال: آیا تشیخص پزشک در اثبات جرایمی مانند لواط و زنا حجیت دارد و گرنه در اینگونه موارد چگونه جرم اثبات می شود؟ جواب: تشخيص پزشك براى اجراى حدود در اثبات گناهان جنسى مثل زنا يا لواط، كفايت نمى ‏كند و اثبات اين جرايم فقط با شهادت شهود يا اقرار متهم آن ه...
سؤال: اگر شخصی جنین را بعد از ولوج روح در آن سقط کند اما معلوم نشود جنین دختر بوده یا پسر چه مقدار دیه بر او واجب می شود ؟ جواب: تفاوتی ندارد. (دیه دختر و پسر در این مورد یکسان است) منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشار...
سؤال: دیه جنین هنگامی که گوشت روی استخوان می روید چقدر است ؟ جواب: در فرض سؤال صد دينار است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: دیه سقط جنین پس از ولوج روح در آن که معمولا در پایان چهار ماهگی صورت می گیرد چقدر است؟ جواب: ديه كامله كه هزار دينار است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه ال...
سؤال: مقدار ديه جنينى که دو ماه و نيم عمر دارد، در صورتى که عمداً سقط شود چقدر است و ديه بايد يه چه كسى پرداخت شود؟ جواب: اگر علقه باشد ديه آن چهل دينار است و اگر مضغه باشد شصت دينار است و اگر استخوان بدون گوشت باشد هشتاد دينار است و ديه به وارث جنين ب...
سؤال: در هنگام کار دندانپزشک بر روی دندان، ترشحاتی که از دهان بیمار بر لباس و بدن دندانپزشک یا بیمار برخورد می کند از لحاظ طهارت و نجاست چه حکمی دارد؟ جواب: اگر يقين به نجاست آن نباشد پاك است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامن...
سؤال: زن حامله در اثر تصادف غيرعمد كشته می شود و جنين هم در شكم او می ميرد، آیا قاتل باید ديه هر دو را پرداخت کند؟ جواب: بلی باید دیه هر دو را بدهد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسل...
سؤال: اگر هنگام کشيدن دندان مقدارى از بافت‏ هاى لثه هم همراه آن کنده شود، آيا دست زدن به آنها موجب غسل مسّ ميّت مى ‏شود؟ جواب: مسّ آن موجب غسل مس ميت نمى ‏شود. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگ...
سؤال: دیه سقط جنین دو قلو و بیشتر چقدر است؟ جواب: به تعداد جنین ها باید دیه پرداخت کند و مقدار آن اگر علقه باشد دیه آن چهل دینار است و اگر مضغه باشد شصت دیناراست و اگر استخوان بدون گوشت باشد هشتاد دینار است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس ف...
سؤال: من مبتلا به بيمارى لثه هستم و طبق دستور پزشک بايد هميشه آن را مالش دهم، اين کار باعث سياهى بعضى از قسمت‏هاى لثه ‏ام مى‏ شود مثل اين که خونى در داخل آن جمع شده باشد. هنگامى که دستمال کاغذى روى آن مى ‏گذارم رنگ دستمال قرمز مى ‏شود، لذا اقدام به شستن ...
سوال: آيامي‌توان سربازان آسيب ديده و يا معتاد را براي درمان به مراكز درماني و ترك اعتياد معرفي كرد و آن مدت درمان را جزو خدمت آنان محسوب كرد؟ جواب: بستگي به قانون و مقررات سربازي دارد. منبع : جزوه احکـام اداري‌ـ نظامي: بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای...
سؤال: ورود مجدد و مکرر وسيله‌اى که در اثر ترشحات آلوده به خون دهان خود بيمار نجس گرديده به داخل دهان او چه حکمى دارد؟ جواب: ورود مجدد وسيله نجس به دهان بيمار اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هد...
سؤال: دیه سقط جنین به چه کسانی می رسد؟ جواب: دیه به وارث جنین با رعایت طبقات ارث پرداخت می شود ولی وارثی که مباشر سقط جنین بوده از آن سهمی ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی...
سؤال: زنى جنين هفت ماهه خود را که ناشى از زنا بوده بنا به درخواست پدرش سقط کرده‏ است، آيا ديه بر او واجب است؟ و بر فرض ثبوت ديه، پرداخت آن بر عهده مادر است يا پدر او؟ و در حال حاضر به نظر شما مقدار آن چقدر است؟ جواب: سقط جنين حرام است هرچند بر اثر زنا ...
سؤال: آيا سقط جنينى که نطفه ‏اش با وطى به شبهه توسط فرد غيرمسلمان و يا با زنا منعقد شده، جايز است؟ جواب: جايز نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: کسى که دندانش را پر مى‌کند، هنگامى که دهانش خونى مى‌شود لازم است داخل دهان را نيز آب بکشد يا نه؟ جواب: به طورکلى باطن بدن انسان با زوال عين نجاست پاک مى‌شود. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پ...
سؤال: آيا گذاشتن روکش طلا روى دندان اشکال دارد؟ روکش پلاتين چطور؟ جواب: گذاشتن روکش طلا يا پلاتين روى دندان اشکال ندارد، ولى پوشاندن دندانهاى جلو با طلاى زرد، اگر به قصد زينت باشد، خالى ازاشکال نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای ام...
سؤال: آیا برای دندانپزشک جایز است که بدون ضرورت در ساخت دندان مصنوعی برای مرد از طلا استفاده نماید؟ جواب: اگر دندان‌های جلو نباشد و يا شخص به قصد زينت انجام ندهد، اشكال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمز...
سؤال: دندان گذاشتن شخص غير مسلمان براى مسلمان از نظر شرع مقدس اسلام چگونه است؟ جواب: فى نفسه مانعى ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: آیا استفاده مسلمان از دندان ساخته شده توسط غیر مسلمان ضرری به صحت نماز می رساند؟ جواب: فى ‏نفسه اشكال ندارد و لطمه‏ اى به صحت نماز وارد نمى‏ سازد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم...
سؤال: آيا لقاح آزمايشگاهى در صورتى که اسپرم و تخمک از زن و شوهر شرعى باشد، جايز است؟ جواب: عمل مذکور فى ‏نفسه اشکال ندارد، ولى واجب است از مقدمات حرام مانند لمس و نظر اجتناب شود. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات...
سؤال: آيا جايز است لقاح آزمايشگاهى توسط پزشکان اجنبى صورت بگيرد؟ و آيا فرزندى که از اين طريق به دنيا مى‏ آيد ملحق به زن و شوهرى است که صاحب اسپرم و تخمک هستند؟ جواب: کودکى که از اين طريق متولد مى ‏شود ملحق به زن و شوهرى است که صاحب اسپرم و تخمک هستند. ...
سؤال: تزریق آمپول بی حسی در دندانپزشکی موجب بطلان روزه می شود یا خیر؟ جواب: موجب بطلان روزه نيست. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: بر فرض که لقاح آزمايشگاهى فى‌نفسه جايز نباشد، آيا موردى که نجات زندگى زناشويى متوقف بر آن باشد، از حکم عدم جواز استثنا مى ‏شود؟ جواب: گفته شد که عمل مذکور فى‌نفسه جايز است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات...
سؤال: گاهى بعضى از زوج‏ها به علت عدم تخمک گذارى در زن که وجود آن براى عمل لقاح ضرورى است، مجبور به جدايى شده و يا به علت عدم امکان درمان بيمارى و بچه‏ دار نشدن، با مشکلات زناشويى و روحى مواجه مى ‏شوند، آيا در اين صورت جايز است که به روش علمى از تخمک‏گذار...
سؤال: اگر نطفه از شوهر گرفته شود و بعد از وفات او با تخمک همسرش لقاح شده و سپس به رحم او منتقل شود، اولاً آيا اين عمل شرعاً جايز است؟ ثانياً آيا کودکى که متولد مى‏ شود فرزند آن مرد است و از نظر شرعى به او ملحق مى ‏شود؟ و ثالثاً آيا فرزندى که به دنيا مى ‏...
سؤال: با عرض سلام و خسته نباشید.از کارکنان ناجا هستمّ.مبتلا به بیماری صعب العلاج ارتريت روماتوييد.به نحوی که مفصل لگنم درگیر و ملتهب شده است.دو تا دیسک گردن .کبد چرب.ای اس دی قلبي و وسواس فکری دارم.طبق سابقه پزشکی..آیا با این اوصاف مشمول بازنشستگی با 14 ...
سؤال: برای کشیدن دندان یا هر گونه درمان آیا دندانپزشک باید از بیمار اجازه بگیرد یا همان مراجعه بیمار به دندانپزشک کافی است؟ جواب: در هر صورت بايد اجازه بگيرد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگا...
سؤال: اگر دندانپزشک در هنگام عمل به دندانهای سالم بیمار آسیب برساند: الف: آیا پرداخت دیه بر او واجب می شود؟ ب:‌ مقدار دیه هر دندان چقدر است؟ جواب: الف: در فرض مذكور ضامن است. ب: موارد متفاوت است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای ام...
سؤال: اگر دندانپزشک دندان بیمار را بدون اذن بیمار بکشد و بعدا معلوم شود کشیدن آن لازم نبوده است ، آیا دندانپزشک ضامن دیه خواهد بود؟ جواب: ضامن است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلا...
سؤال: آيا در صورتهاى زير تلقيح زن با نطفه شوهرش که از دنيا رفته، جايز است؟ الف ـ بعد از وفات شوهر، ولى قبل از انقضاى عدّه؛ ب ـ بعد از وفات او و بعد از انقضاى عدّه؛ ج ـ اگر آن زن بعد از فوت شوهرش با مرد ديگرى ازدواج نمايد، آيا جايز است خود را با نطفه ...
سؤال: امروزه مى ‏توان تخمک‏ هايى را که در خارج از رحم بارور شده ‏اند در مکانهاى مخصوصى به‌طور زنده نگهدارى کرد و در صورت نياز آنها را در رحم صاحب تخمک قرار داد، آيا اين کار جايز است؟ جواب: اين عمل فى‏ نفسه اشکال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان...
سؤال: اگر دندانپزشک سهواً به جای دندان خراب دندان سالم را بکشد چه حکمی دارد؟ جواب: ضامن است. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: آیا لازم است دندانپزشک برای همه کارهای دندانپزشکی از بیمار اجازه بگیرد؟ جواب: دندانپزشك براى كشيدن دندان، اگر چه لق باشد، بايد از بيمار اجازه بگيرد و اگر بدون اجازه او دندانش را بكشد و بيمار راضى نباشد ضامن خواهد بود و بايد ديه بپردازد. همچنين هر...
سؤال: از آنجايى که در انجام لقاح آزمايشگاهى، جهت آبستنى مصنوعى، گرفتن اسپرم (نطفه) از شوهر و نيز برداشت تخمک از تخمدان زن ضرورت دارد، نظر مبارک حضرت عالى در موارد ذيل چيست؟ 1ـ برداشت تخمک از تخمدان با هدايت سونوگرافى از طريق مهبل زن، که اين کار توسط متخ...
سؤال: اگر بیمار قادر به پرداخت هزینه های معالجه دندان خود نباشد کشیدن دندان او با علم به امکان معالجه برای دندانپزشک چه حکمی دارد؟ جواب: با رضايت بيمار فی نفسه اشكال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم ...
سؤال: نگهداری اسپرم غیر شوهر (اعم از محارم زن یا غیر محرم با زن) در بانک اسپرم یا محل نگهداری دراز مدت اسپرم مرد و استفاده از آن در مواقع لزوم برای زن، چه حکمی دارد؟ جواب: تلقیح زن از طریق نطفه مرد نامحرم فی نفسه اشکال ندارد، ولی باید از مقدمات حرام از...
سؤال: آیا لازم است هزینه های درمان دندانپزشکی قبل از شروع معالجه توسط دندانپزشک تعیین شود؟ در صورت عدم تعیین دندانپزشک چه اجرتی را مالک می شود؟ جواب: تعيين اجرت لازم است و چنانچه معين نكرده، مالك اجرت‌المثل می‌شود. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ ب...
سؤال: اگر دندانپزشک در صرف مواد دندانپزشکی کوتاهی کند و نتیجه دلخواه برای بیمار حاصل نشود آیا مالک اجرت تعیین شده خواهد بود؟ جواب: اگر دندانپزشك و دندان ساز در كار خود مهارت داشته و مطابق قرارداد عمل نمايند، حق دريافت اجرت و هزينه مواد را دارند، اما اگ...
سؤال: براى نجات افراد حادثه ديده و نيز بيرون آوردن مصدومين و جنازه‌ها از زير آوار و عدم وجود امدادگر مَحرم، و عدم امكان پوشاندن بدن‌هاى عريان، ناچار به نگاه به بدن نامحرم يا لمس آن هستيم، وظيفه چيست؟ جواب: در صورت ضرورت، به قدر ضرورت اشكال ندارد. منبع...
سؤال: نگاه به بدن مرده نامحرم و لمس آن، همچنين نگاه و لمس عورت ميت در مواردى كه براى تشخيص موضوعات احكام شرعى لازم باشد، چه حكمى دارد؟ جواب: جايز نيست مگر در موضوعات مهم و ضرورى كه بدون نگاه مستقيم تشخيص داده نشود كه در آن صورت به‌قدر ضرورت اشكال ندارد...
سؤال : به نظر برخي از کارشناسان ارتباطات و مخابرات نصب دکل‌هاي مخابراتي در پستي و بلندي، موجب مي‌گردد دکل به‌جهت پوشش کامل‌تر خود وات خروجي خود را تغيير دهد و اين سبب مي‌گردد از استاندارد خارج شود و درنتيجه، براي سلامتي شهروندان زيان‌آور و تهديدکنندة سلا...
سؤال: از آنجايى که فرزند متولد شده از زوجى ديگر را مى‌توان به فرزندى قبول نمود و فرزند خواندگى توسط شرع مقدس، تأييد شده است و سن مولود اهميتى در فرزند خواندگى ندارد آيا مى‌توان جنين حاصل از نطفه‌ى شوهر (اسپرم شوهر) و تخمک همسرش را پس از انعقاد نطفه و تشک...
سؤال: بر فرض جواز بارورى مصنوعى زن با اسپرم غير شوهر، پدر بچه کيست؟ شوهر يا فرد صاحب اسپرم؟ و بر فرض اگر صاحب اسپرم پدر تلقى شود و فرزند نيز دختر باشد، آيا شوهر زن به اين دختر محرم است؟ در صورتى که پسر باشد آيا زن به اين پسر محرم است؟ جواب: پدر او فرد ...
سوال : آيا ازدواج مجدد به‌صورت دائم يا موقت براي كاركنان جايز مي‌باشد يا خير؟ جواب: في نفسه با رعايت همه شرايط و شئون فردي و اجتماعي اشکال ندارد، مگر منع قانوني داشته باشد. منبع : جزوه احکـام اداري‌ـ نظامي: بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زم...
سؤال: اگرلقاح مصنوعی انجام بگيرد و با وجود اينکه، اين کودک در رحم مادر جانشين بزرگ شده است، اما داراى صفات ارثى زن اول مى‌باشد. با توجه به آيه دوم سوره مبارکه ى مجادله به کدام يک از اين دو زن تعلق دارد و وارث کدام يک از آنهاست؟ جواب: بچه ملحق به صاحب ...
سؤال: آيا تغيير ژنتيکى جنين انسان به منظور اصلاح نژاد و ايجاد اوصاف دلخواه در آن، مانند انتخاب رنگ پوست، افزايش ضريب هوشى و غيره، جايز است؟ جواب: اگر مستلزم لمس و نظر حرام و مفسده‌اى نباشد، فى نفسه منعى ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اسا...
سؤال: تنفس دهان به دهان (CPR) نامحرم توسط امدادگر در موارد ذيل چه حكمى دارد: الف: در صورت نبود هم‌جنس و مَحرم. ب: عدم آشنايى هم‌جنس و مَحرم با امور امدادى جواب: حادّ بودن حال مصدوم و عدم مجال رسيدن مَحرم و هم‌جنس. ج) در فرض نبود هم‌جنس يا مَحرمِ آ...
سؤال: آيا کلونينگ (شبيه سازى‌) حيوانات، جايز است؟ جواب: فى نفسه منعى ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: آیا تشریح جسد کافر به طور مطلق جایز است یا شرایطی دارد؟ جواب: اشكال ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: اگرکسي با مدارک و مستندات صوري و غير واقعي پزشکي با گرفتن درصد ازکارافتادگي خود را از چرخة خدمت خارج نمايد، حقوق و مزاياي دريافتي‌اش چه حکمي دارد؟ جواب: تهية هرگونه مدرک وگواهي صوري و خلاف واقع شرعاً حرام و دريافت حقوق و مزايا به استناد آن نامشرو...
سؤال: آیا تشریح جسدی که در اسلام او تردید است ، جایز می باشد؟ جواب: تشریح جسدی که راهی برای حکم به اسلام او نباشد اشکالی ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه ال...
سؤال: آیا تشریح جسد کسی که به واسطه ارتداد محکوم به اعدام شده است جایز است؟ جواب: مانعی ندارد. منبع: جزوه احکام بهداشت و درمان/ بر اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق علیه السلام
سؤال: با توجه به اینکه در شرایط فعلی به دست آوردن جسد انسان کافر ممکن نیست و از طرفی جامعه اسلامی هم محتاج به پزشکانی ماهر و زبردست است تا از این نظر به خود کفایی برسد، لذا خواهشمند است نظر مبارک خود را در مورد تشریح در شرایط فعلی مرقوم فرمایید. جواب: ...
سؤال: در تعلیم و تعلم طب، تشریح جسد، معمول بلکه ضروری است، آیا برای این موضوع مهم اجتماعی تشریح جسد مسلمان جایز است یا نه؟ و آیا موجب دیه می شود یا نه؟ جواب: در صورت امکان استفاده از بدن غیر مسلمان ، از بدن مسلمان استفاده نشود و در صورت لزوم دیه ندارد....