سؤال:
آيا تهية فاکتور صوري جايز است؟
جواب:
جايز نيست.
منبع: جزوه احکام سازندگی/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق
علیه السلام
عَلَم‌هایی را که در هیئت‌های
عزاداری بر می‌دارند و از فلز ساخته
شده و روی اکثر آنها مجسمة
بعضی‌حیوانات و... وجود دارد، آیا
استفاده از اینها بدعت می‌باشد یا
نه؟ و این که بعضی‌ها نیز به
نام ائمه نذورات نقدی‌به آنها
وصل می‌کنند.
ساخت ...
سؤال:
حکم معاشرت و معامله با فرقة «علي
اللهي» چه صورت دارد؟ آيا محکوم به
طهارت است يا نجاست؟
جواب:
فرقه‌هاي مختلف مسلمانان، اگر منکر
خدا يا توحيد يا رسالت پيامبر خاتم يا
ضرورت دين نباشند، محکوم به طهارت‌اند.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فت...
سؤال:
گريم زنان در تئاترها و نمايش‌ها چه
حکمي دارد؟
جواب:
اگر آرايش به وسيلة خود آنان يا زنان و
يا يکي از محارم ايشان صورت بگيرد و
فسادي نيز بر آن مترتّب نشود، اشکال
ندارد؛ درغيراين‌صورت جايز نيست.
گريم زنانه
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
ف...
سؤال:
هنگام مأموريت و شناسايي دشمن، براي
اطلاع همزمان ديگر، آيا ميتوان از
صداي حيوانات تقليدکرد؟
جواب:
في‌نفسه، اشکال ندارد.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق
علیه السل...
سؤال:
اگر کسي در مسابقات نماز، قرآن و غيره
از راه تقلب برگزيده شد، تشويق يا وجوه
نقد يا کالاهايي که به وي پرداخت
مي‌کنند، براي او چه حکمي دارد؟
جواب:
در فرض سؤال دريافت تشويقي و وجوه نقدي
براي وي جايز نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس...
سؤال:
اگر محتواي شعري نااميدي از لطف حق باشد
و با ترجيع خوانده شود، ولي براي عرف
مناسب با مجالس لهو و مطرب به حساب نيايد
و مکلّف را نيز به گناه سوق ندهد، چه
حکمي دارد؟
جواب:
اگر محتواي شعري سبب نااميدي و يأس از
رحمت خدا باشد، خواندن آن درهرصو رت
حرام ...
سؤال:
استفاده از آلات موسيقي در مراسم
عزاداري امام حسين(ع) در مراکز سپاه چه
حکمي دارد؟
جواب:
شايسته است مراسم عزاداري به همان صورت
متعارف که از قديم متداول بوده، برگزار
شود و استفاده از شيپور، طبل و سنج به
نحو متعارف اشکال ندارد؛ مشروط بر اينکه
سبب مزا...
سؤال:
اگر بعضي از واجبات به‌سبب شركت در
مجالس عزاداري از مكلف فوت شود؛ مثلًا،
نماز صبح قضا شود، آيا بهتر است بعد از
اين در اين مجالس شركت نكند يا اينكه
شركت نکردن او باعث دوري از اهل‌بيت(ع)
ميشود؟
جواب:
بديهي است كه نماز واجب، مقدم بر فضيلت
شركت در مج...
سؤال:
به‌تازگي، برخي مداحان براي جذب
جوانان به مجالس اهل‌بيت(ع) اقدام به
اجراي اذكار و مراثي اهل‌بيت(ع) در قالب
برخي ترانه‌هاي مطرب کرده‌اند. با توجه
به اينكه شنيدن اين ترانه‌ها ازنظر
شرعي اشكال دارد، شنيدن مراثي
اهل‌بيت(ع) با اين آهنگها چه حكمي
دارد؟ ش...
سؤال:
محصولات فرهنگي مثل: كتاب، سي دي و... ،
كه صاحبان آن حق تكثير نداده‌اند،
تكثير آنها چه حكمي دارد؟ فردي كه اين
محصولات را از بازار مي‌خرد، آيا نياز
به تحقيق از صحت اين شرط دارد؟ محصولات
فرهنگي خارجي چطور؟ اگر فردي پس از خريد
متوجه شود كه جنس خريداري...
سؤال:
اگر زدن ترقّه يا استفاده از مواد
منفجره در برخي مناسبت‌ها موجب ترس و
سقط جنين يا ناراحتي اعصاب وروان
افراد يا خسارت مالي شود، چه صورت دارد و
آيا شخص دربارة خسارت مالي و جاني و روحي
و رواني افراد ضامن است؟
جواب:
در فرض سؤال جايز نيست و موجب ضمان ...
سؤال:
اگر در اردوها [سياحتي و زيارتي] ضرورتي
ايجاد شد و فرد بدن زن را حمل كرد يا او
را بغل نمود و در حين بغل كردن بدون
اينكه بخواهد تخيل نفساني بر او عارض شد
و بدن را لمس كرد حكمش چيست؟
جواب:
حمل زن نامحرم يا لمس بدن وي درصورت
اضطرار مانند نجات او از غ...
سؤال:
آيا خواندن زن در مجالس عزاداري با علم
او به اينكه مردان نامحرم صداي او را
مي‌شنوند جايز است؟
جواب:
اگر خوف مفسده باشد بايد از آن اجتناب
شود.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلام...
سؤال:
نقش و جایگاه بانوان در اجتماع از منظر
اسلام چیست؟
جواب اجمالی:
زن و جایگاه او در اجتماع، یکی از
مهمترین موضوعاتی است، که در دین
اسلام درباره او سخن گفته شده‌است.
اسلام در نگاهی جامع، ملاک برتری در
انسانها را بر تقوا گذاشته است، که در
این امر ...
رابطه بین فقه و فرهنگ چیست ؟
فرهنگ را می توان مشتمل بر سه نظام کلی
دانست 1- نظام باورها و اعتقادات 2- نظام
ارزش و گرایش 3- نظام رفتار و کردار ؛
اسلام و تمدن اسلامی یک نظام کامل و فوق
تصور بشری است که سه نطام یاد شده زیر
نظام های آن را تشکیل می دهند، هری...
سوال: نذر یعنی چه؟ چرا نذر می کنیم؟
جواب: نذر نوعی عهد بستن باخداونداست که
اگرمثلا فلان حاجت من محقق شداین
کاررامیکنم مثلادردل باخداعهدمیکنی
اگرهمسرمومن وخوش اخلاقی نصیبم شود
نذرمیکنم هرشب نماز شب بخوانم که
اگرشدنمازشب برشماواجب میشود
سوال:دراین عصرارتباطات گرداندن خادمان
حرمین، ضریحهای خالی وبوسیدن وتبرک
کردن مردم ؛ ایابهانه برای دشمنان شیعه
بخصوص وهابیت نمیدهد؟
جواب:پایبندی به ارزشهای اعتقادی
وباورهای مذهبی امورجانبی وحاشیه ای
نیستند که به اقتضای زمان ونگاه دشمنان
تغییرکنداقتدارشی...
پوشيدن لباسهاي تنگ و تحريك كننده - كه
برجستگيهاي بدن زن در آن پيدا است - چه
حكمي دارد؟
همه مراجع{ پوشيدن اين نوع لباسها [در
فرض مذكور} جايز نيست و بايد آنان را با
چادر يا مانتوي مناسب و گشاد بپوشاند}
آيت الله مكارم، استفتاءات، ج2، س153 و
156؛ آيت ...
آيا پوشيدن لباسهايي با رنگ روشن - نه به
قصد جذب نگاه مرد نامحرم - حرام است؟
همه مراجع{ اگر باعث جلب توجه نامحرم و
مفسده نشود، اشكال ندارد} آيت الله
نوري، استفتاءات، ج1، س485؛ امام
خميني، استفتاءات، ج3، احكام حجاب،
س27؛ آيت الله مكارم، استفتاءات، ج...
سهم فقه از سبک زندگی اسلامی- ایرانی
سبک زندگی در نگاهی کلی به معنای شیوه و
نحوه حیات و راه و رسم زندگی کردن یک شخص
یا یک جامعه است و رفتارهایی که از ما در
طول شبانه روز سر می‌زند به ویژه اگر
تبدیل به یک عادت شده یا استمرار یافته
باشند داخل در سبک زندگ...
رقصیدن به صورت محلی در میان جمع زنها
یا رقصیدن محلی مردان چه حکمی دارد؟
در حکم رقصیدن نظر آیة الله
خامنه‌ای این است که: اگر
رقصیدن به گونه‌ای باشد که
باعث تحریک‌شهوت شده و یا مستلزم
فعل حرام یا ترتب مفسده باشد جایز
نیست و در غیر...
با توجه به کتاب و سنت میدانیم که صله
رحم در بدترین شرایط نباید قطع شود، اگر
صله رحم با اقوام دور یا نزدیک، موجب
تمسخر یا تحقیر و یامواردی از این نوع
شود، و اثر منفی داشته باشد، در زندگی آن
طرف، آیا این صله رحم جایز است یا خیر؟
درباره اهمیت صله رحم گ...
آيا مىتوان با همسر در دوران نامزدى
(عقد كرده) رابطه جنسى داشت؟
همه مراجع: آرى، با خواندن عقد هرگونه
لذتى (هر چند رابطه جنسى) براى آنان حلال
مىگردد. ولى بهتر است آن مقدار از
روابط كه عرفاً و طبق رسوم به بعد از
عروسى موكول شده، رعايت شود.(1)
پىنو...
آیا استفاده از کلاهی که یهودیان بر سر
میگذارند، برای مسلمانان اشکال دارد؟ و
آیا روایاتی داریم که از آن نهی کرده
باشد؟
در کتاب‌های حدیثی و فقهی شیعه
روایاتی پیرامون «بُرْطُلّه» وجود دارد
که به برخی از آنها اشاره میشود: راوی
می‌گوید: امام جعفر صاد...
پرسشچرا رابطه جنسی در ایران واقعا برای
زنها ممنوع است؟ زنها باید سنگباران،
اعدام و از اجتماع طرد شوند در صورتی که
اینها ارمغان مردهاست. پس با مردها چکار
می کنید؟
پاسخ
الف:از نظر اسلام مسائل جنسی مرد و زن یک
واقعیت و از نعمت های بزرگ الهی است که
باید در...
چرا جاذبه نیروهای حزب اللهی کمتر از
دافعه شان است؟ آیا به نظر شما این
برخورد های تند ما نیست که باعث دوری
بسیاری از افراد از نظام و رهبری گردیده
است؟ با عرض سلام حزب اللهی بودن یک نوع
تفکر است و کسانی که طرفدار این تفکرند
حزب اللهی هستند. این تفکر با ایم...
سلام؛ دست دادن با پسرها نه از لحاظ شرعي
بلكه از لحاظ اجتماعي و يا اخلاقي چه
مانعي دارد؟ با عرض سلام؛ سوال چندان
واضح نیست اما ظاهراً مقصود حکم دست
دادن دختران و پسران نامحرم از لحاظ
اجتماعی و اخلاقی(جدای از حکم فقهی آن)
است. آموزه های اخلاقی و ارزشهای
اج...
چرا پیامبر ما مثل کوروش کبیر، قانون
برده داری را برنداشت و خود حضرت، برده
داشتند؟ لطفا پاسخ را با ذکر منبع ذکر
کنید.
گرچه در قرآن مجيد مسئله بردهگيري و
برده داري به عنوان يك دستور حتمي در
مورد اسيران جنگي نيامده است، ولي
نميتوان انكار كرد كه احكامي د...
چگونه ميتوان مجلس عروسى شاد و پرنشاط و
به دور از خمودگى اما مورد رضاى امام
زمان برگزار کرد؟
شادي و نشاط در مجلس عروسي، وليمه دادن،
ساده گرفتن، دعوت و پذيرايي از قشر كم
درآمد و...، از اموري است كه براي برگزاري
مجالس عروسي توصيه ميشود. معيار كلي در
برگزار...
چرا مي گويند انقلاب ما اسلامي است. مگر
نه اين است كه مردم ايران مثل ساير
انقلابها براي بهبود زندگي خود قيام
كردند؟ پاسخ: اگرچه یکی از خواسته‌های
مردم انقلابی ایران بهبود زندگی سیاسی و
اقتصادی‌شان بود. اما مهمترین خواسته
آنها، اسلام و اجرای احکام اسلامی ...
آیا کوتاه کردن ریش حرام است؟
(آیت الله امام خمینی، آیت الله خامنه
ای، آیت الله فاضل لنکرانی، آیت الله
سیستانی، آیت الله بهجت،آیت الله نوری
همدانی، آیت الله صافی گلپایگانی، آیت
الله مکارم شیرازی، آیت الله تبریزی،
آیت الله وحید خراسانی) حرام می باشد و
کسی...
آزادي به چه معناست و چه تفاوتي بين
آزادي در ايران با ساير كشورها وجود
دارد؟
احتمالا مقصود شما آزادی ارزشی و ضد
ارزشی است به عبارت دیگر نگاه اسلام و
نگاه غرب به آزادی چگونه است بنابرین
باید گفت: اگر آزادى از منظر اسلام بررسى
و تشريح مىشود، بايد با پيش...
موضع جمهوری اسلامی درخصوص نحوه پوشش
مردم(لباس) و موارد الزامی آن چیست؟
ابتدا یاد آور میشویم که خداوند
درباره لباس میفرماید: من لباس را برای
شما انسانها فرو فرستادم تا با آن خود را
بپوشانید و مایه زیبایی و زینت شما باشد
خداوند توجه میدهد که برتر از لبا...
لطفا بیان نمایید منظور از حرمت معامله
با اکراد چیست و میزان اعتبار حدیث امام
صادق (ع) چقدر بوده و آیا این حرمت به
دوران حال و اکراد ایرانی هم تسری
میابد؟ (لطفا مستند و مستدل توضیح
فرمایید)
در زمینه معاملات، احکام و قوانین
بسیار دقیقی وضع نموده که هر کدا...
چرا بايد وقتي چراغي كه به خانه رواست به
مسجد حرامست به عتبات عاليات
ونيازمندان كمك كنيم؟ وآيا حديث وآيات
قرآني در اين خصوص وارد شده است؟
در پاسخ به این سوال اولاً باید در مورد
صحت و درستی و معنای صحیح این ضرب المثل
بحث شود ثانیاً آیات و روایات مربوط به...
پوشیدن لباسی کہ اسم ائمہ برآن نقش بستہ
چہ حکمی دارد؟ ملاک در این مسئله، رعایت
احترام آیات قرآن است؛ لذا مراجع تقلید
درباره‌ی چاپ ترجمه آیات قرآن
می‌گویند: اگر مورد بی‌احترامی واقع
نشود اشکالی ندارد. با این حال، برخی از
فقها[1] معتقدند اگر ترجمه لفظ «الله...
سلام؛ دوستی دارم حجابش کامل نیست، هر
وقت میخوام درمورد حجابش حرف بزنم
ناراحت میشه و قهر میکنه چیکارکنم؟ حرف
زدن باهاش بی فایده است. باسلام دوست
عزیز یکی از دغدغه های خانواده ها
ودوستان متدین ، آشنا کردن دختران با
حجاب است، در این یادداشت چند پیشنهاد
در ن...
با سلام؛ آیا پوشیدن شلوارهای لی یا جین
از نظر شرعی اشکالی دارد؟ با سلام خدمت
شما بزرگوار و تشکر از دقت شما در مسائل
جزئی ، سوال شما نشان از عمق اعتقاد شما
به دین مبین اسلام و تلاش در جهت کسب
رضایت خداوند است؛ دقت اسلام در نوع
پوشش افراد به خاطر موارد فرا...
سؤال:
در برخي اردوها يا جشنواره‌ها خانوادة
کارکنان نيروهاي مسلح حضور مي‌يابند و
براي تشويق برندگان يا دريافت جايزه از
آنها بر روي سن دعوت ميشود،
درحالي‌که جمعي از کارکنان مرد حضور
دارند آيا اين عمل مجاز است؟ چه
توصيه‌هايي مي‌فرماييد؟
جواب:
با رعايت ح...
سؤال:
آيا درصورت لزوم، استفاده از لباس رسمي
علماي دين و قضات در فيلمهاي سينمايي
جايز است؟ آيا تدوين و توليد فيلمهاي
سينمايي با صبغة ديني و عرفاني دربارة
علماي گذشته يا معاصر با حفظ احترام
آنان و حرمت اسلام و بدون اسائه ادب و
بي‌احترامي به آنان جايز است...
سؤال:
استفاده ازگروه‌هاي سرود مختلط دختر و
پسر در مجموعة سپاه و در مراسم‌هاي
خانوادگي مجاز است؟
جواب:
درصورتي‌که به سن بلوغ رسيده باشند،
جايز نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی...
سؤال:
آيا استماع همة برنامه‌هاي صداوسيما
ازنظر شرعي مجاز است؟
جواب:
در برنامه‌هاي صداوسيما ممكن است
مواردي منطبق بر موازين شرعي نباشد و
تشخيص موضوع بر عهدة شخص شنونده يا
بيننده است، اگر تشخيص دهد اين موسيقي
مطرب و لهوي است يا اين برنامه
مفسده‌انگيز است...
باسلام آيا ازدواج موقت اصلا خوب است
يانه؟ باوجود همسراول صلاح است يا نه؟
درصورت دلبستگي به زني كه همسر خودرا
ازدست داده و خانواده خوبي هست راه چاره
چيست؟ با عرض سلام ازدواج موقت اگر چه
مستحب است اما بستگی به شرائط افراد نیز
دارد و لذا این سنت حسنه گاهی ب...
سلام، اگر کسی به علت ارادت زیادی که به
اهل بیت دارد خود را کلب الحسین بنامد
اشکالی دارد؟ با عرض سلام اینگونه
تعبیرات در فرهنگ اسلامی ما و در منظر
ائمه(ع) جایگاهی ندارد و انسان اگر ادعای
محبت دارد باید رفتارهای خود را همانند
امام حسین(ع) تنظیم کند و از بکا...
سؤال:
زوم‌كردن دوربين روي چهره‌هاي خاص،
به‌ويژه در جمع خواهران، چه حكمي دارد؟
جواب:
اگر به قصد ريبه و لذت جنسي باشد جايز
نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق
علیه السلا...
سؤال:
بر روي بعضي نوارهاي قرآن و تواشيح
عبارت «حقوق تكثير محفوظ است» نوشته شده
است، آيا در اين صورت جايز است آنها را
تكثير کرده، در اختيار ديگران قرار
دهند؟
جواب:
احوط اين است كه از ناشر اصلي براي
تكثير نوارها و نسخه‌برداري از آنها
اجازه گرفته شود.
...
سؤال:
با توجه به اينکه برخي شرکت‌ها و
مؤسسات فرهنگي که سي‌دي‌هاي گوناگوني
توليد و توزيع مي‌کنند و اعلام مي‌کنند
که رايت و تکثير اين سي دي ممنوع است و
ازنظر شرعي اشکال دارد، ولي به دستور
مسئول ما اين سي‌دي‌ها براي استفادة
برادران بدون اجازة آن مؤسسه‌ها ر...
سؤال:
آيا چاپ كتاب بدون اجازة صاحب آن و با
وجود عبارت «حقوق چاپ براي مؤلف محفوظ
است»، جايز است؟
جواب:
احوط اين است كه حقوق مؤلف و ناشر با كسب
اجازه از آنان براي تجديد چاپ، رعايت
شود.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشا...
سؤال:
آيا جايز است مؤلفان و مترجمان و صاحبان
آثار هنري مبلغي را دربرابر زحماتشان يا
براي حق تأليف درمقابل تلاش و وقت و مالي
كه براي انجام آن كار صرف كرده‌اند،
تقاضا کنند؟
جواب:
آنان حق دارند در برابر واگذاري نسخة
اوّل يا اصلي اثر علمي و هنري خود به
ناش...
سؤال:
تجديد چاپ كتاب‌ها و مقاله‌هايي كه از
خارج وارد شده است يا در داخل جمهوري
اسلامي چاپ مي‌شوند، بدون اجازة ناشران
آنها چه حكمي دارد؟
جواب:
مسئلة تجديد چاپ كتاب‌هايي كه در خارج
از جمهوري اسلامي منتشر شده‌اند يا
تصويربرداري به روش افست از آنها،
تابع...
سؤال:
اگر مؤلف يا مترجم يا هنرمند در برابر
چاپ اول اثر خود مبلغي را دريافت كند و
درعين‌حال براي خود حقي در قبال
چاپ‌هاي بعدي شرط كند، آيا مي‌تواند در
چاپ‌هاي بعدي حق خود را از ناشر مطالبه
کند؟ دريافت اين مبلغ چه حكمي دارد؟
جواب:
درصورتي‌كه در ضمن قرارد...
سؤال:
2. آيا ميتوان سي دي رايتي را رايت
كرد و از آن استفاده برد؟
جواب:
شكستن قفل سي‌دي و تكثير آن، بدون
اجازة ناشر اصلي آن، بنا براحتياط جايز
نيست و استفاده و خريدوفروش سي‌دي
تكثيرشدة بدون اجازة ناشر اصلي نيز همين
حکم را دارد.
منبع: کتاب احکام فرهن...
سؤال:
حكم سي دي رايتي هديه‌اي چيست؟
جواب:
فرقي ميان سي‌دي هديه‌اي و ابتياعي در
اين باره نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق
علیه السلام.
سؤال:
برخي افراد ادعاي کشف و شهود مي‌کنند؛
مثلاً مي‌گويند مشغول ذکر بودم که دو
نفر از درون من بيرون دويدند و يکي ديگري
را بر زمين زد، سپس آن دو به درون من
بازگشتند. با امثال اين حکايات و چاپ و
نشر آنها افراد را به دور خود جمع
مي‌کنند؛ آيا اين‌گونه اظهار...
سؤال:
برخي اقدام به شكستن قفل سي‌دي‌ها
كرده، آنها را به‌صورت رايتي و با
قيمت بسيار نازل عرضه مي‌كنند، استفاده
از چنين سي دي‌هايي چه حكمي دارد؟
جواب:
شكستن قفل سي‌دي و تكثير آن، بدون
اجازة ناشر اصلي آن، بنا براحتياط جايز
نيست و استفاده و خريدوفروش سي...
سؤال:
حکم ديدن فيلمهاي مبتذل چيست؟
جواب:
ديدن فيلمهاي مستهجن و حاوي منکرات،
موجب تقويت هواهاي شيطاني نفس، تضعيف
اراده و ايمان و زمينه‌ساز و ترتب مفاسد
وگناهان بوده، به‌هيچ‌وجه جايز نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای...
سؤال:
برخي اشخاص، درخواست تصويربرداري از
کتابي مي‌کنند و صاحب مغازه كه از
مؤمنان است، تشخيص مي‌دهد كه كتاب يا
اوراق و يا مجلة يادشده براي همة مؤمنان
سودمند مي‌باشد، آيا جايز است بدون
اجازة صاحب كتاب از آنها تصوير برداري
كند و آيا اگر بداند كه صاحب كتاب ...
سؤال:
برخي مدعيان عرفان با گرايش به
صوفي‌گري، باورهايي را ترويج مي‌کنند
که نهي جوانان از ازدواج، مناجات‌کردن
اطرافيان با آنها و طرح مسئلۀ شريعت و
طريقت ازجملة آن‌هاست، آيا اين افکار
پذيرفتني است و شرکت در مجالس چنين
افرادي چه صورت دارد؟
جواب:
افکار يا...
سؤال:
آيا نسخه برداري از نوارهاي
كامپيوتري (Disk) جايز است؟ بر فرض حرمت،
آيا اين حكم مختص نوارهايي است كه در
ايران تدوين شده‌اند يا شامل نوارهاي
بيگانه نيز ميشود؟ با علم به اينکه
بعضي از ديسك هاي كامپيوتري با توجه به
اهميت محتواي آنها، بسيار گران به...
سؤال:
انتشار مطالب وهن‌آلود با نام خواب، در
برخي کتاب‌ها و نشريات دربارة
اهل‌بيت(ع)موجب بروز برخي نگراني‌ها
شده است؛ آيا کسي مجاز است خواب خود را
مانند آنکه بگويد حضرت زهرا(ع) مرا در
آغوش خود فشرد با اينکه اين فرد سيادت
ندارد، بر فرض صحت براي ديگران منتش...
سؤال:
احتراماً بدين‌وسيله به استحضار
مي‌رساند، يکي از افراد نيروهاي مسلح
شاغل در استان كرمانشاه پيرو يكي از فرق
دراويش است و افراد اين فرقه هرهفته در
مكاني به نام تكيه مراسم خود را برگزار
مي‌کنند و در اين مراسم دراويش از البسة
سفيد استفاده كرده، با پريشا...
سؤال:
حضور در خانقاه و شرکت در مجالس صوفيه و
پيروي از دستور قطب و امثال آن چگونه
است؟
جواب:
موارد مختلف است و راه نجات و رستگاري
پيروي از طريقة پيامبر اکرم (ع)و اهل بيت
عصمت(ع)است که مراجع بزرگوار تقليد مبين
آن‌اند.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر ...
سؤال:
سربازي هستم که به وقت فراغت يا پيش از
خواب کتاب رماني مطالعه مي‌کنم که
بعضاً موجب تحريک شهوات يا بدآموزي‌هاي
اخلاقي است حکم اين مطالعه چيست؟
جواب:
جايز نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوه...
سؤال: همان‌گونه که مستحضريد، فرهنگ
غرب با همة مظاهرش درصدد تهاجم و نفوذ به
جوامع اسلامي است که آن از طريق نماد،
تنديس، کاريکاتور پيش آمده است، کساني
که آگاهانه يا ناآگاهانه استفاده
مي‌کنند، تکليف چيست؟
جواب: بايد افراد در معرض تهاجم را با
رعايت شرايط، ا...
سؤال:
يادگرفتن و ياددادن و ديدن شعبده و
اقدام به بازي‌هايي که همراه با تردستي
هستند، چه حکمي دارد؟
جواب:
ياددادن و يادگرفتن شعبده حرام است،
ولي بازي‌هايي که همراه با سرعت حرکت و
تردستي هستند و از انواع شعبده شمرده
نمي شوند، اشکال ندارد.
منبع: کتاب ا...
سؤال:
آيا آموختن علم جفر و رمل و زيجها و
علوم ديگري که از امور غيبي خبر
مي‌دهند، جايز است؟
جواب:
آنچه از اين علوم درحال‌حاضر نزد مردم
است، غالباً تا اين حد که موجب يقين و
اطمينان به کشف امور غيبي و خبردادن از
آنها شوند، قابل اعتماد نيستند، ولي
آموختن...
سؤال:
آيا ميتوان سي دي يا کتاب يا موارد
فرهنگي مثل پرچم و غيره را که از رده
خارج شده و هيچ استفاده‌اي از آنها
نمي‌شود و فقط جاي فراواني اشغال کرده
است به نيروهاي سازمان يا مسجدها هديه
کرد؟
جواب:
براساس ضوابط قانوني و با اجازة
فرمانده يا مدير رده اش...
سؤال:
استفاده از ابزارها و تجهيزات فرهنگي
درون سازمان براي اشاعه و ترويج فرهنگي
محلات و مساجد بسيج چه حكمي دارد؟
جواب:
اگر خلاف مقررات نباشد اشکال ندارد.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم...
سؤال:
آيا در مأموريت ميتوان پول اياب
وذهاب را برداشت و در عوض از اتوبوس شرکت
واحد استفاده کرد؟ اگر در مسير حرکت به
منزل با خودروي شخصي به مأموريت رفتيم،
مي‌توانيم پول اياب و ذهاب را جدا
بگيريم؟ آيا براي تماس با شهرستان يا
خارج از کشور، با احتساب هزينه ...
سؤال:
ارزيابي مسائل اعتقادي و فرهنگي و
نمره دادن به اين چنين مواردي چه حکمي
دارد؟
جواب:
ارزيابي اين موارد و تأثير دادن نتيجة
آنها در چهارچوب ضوابط و مقررات،
اشکال ندارد.
منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر
اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات
زمزم هد...
سؤال:
با توجه به پيشرفت علم و تكنولوژي،
هرساله برنامه هاي كامپيوتري جديدتري
وارد بازار ميشود كه در مقايسه با
برنامه‌هاي قبلي، پيشرفته تر و
كامل‌ترند. آيا استفاده از سي دي هاي
رايتي قديمي‌تر جايز است؟
جواب:
بدون اذن ناشر اصلي اولي، بنا بر احتياط
جا...
سؤال:
سازمان براي ارتقاي مسائل اعتقادي و
فرهنگي کارکنان، طبق برنامة سنواتي و با
درنظر گرفتن بودجه و هزينه، اقدام
مي‌نمايد؛ بازخوردگيري از ميزان
اثربخشي آن برنامه‌ها از طريق سنجش
ميزان تغيير در رفتار و اخلاق کارکنان
در محيط کار و اجتماع چه حکمي دارد؟
جوا...
سؤال:
براي انجام طراحي سيستم‌هاي اپتيكي،
به تهية نرم‌افزارهاي طراحي نياز بود.
با مشخص‌بودن منابع فروش اين
نرم‌افزارها و امكان تهيه و خريد آنها
با قيمت اصلي، ما نرم‌افزار مورد نياز
خود را به‌صورت قفل شكسته و با قيمت
كمتر از قيمت اصلي تهيه كرده‌ايم. حكم
...
سؤال: خواندن کتاب‌ها و اشعار مبتذل که
موجب تحريک شهوات يا بدآموزي‌هاي
اخلاقي ميشود ازنظر شرعي چگونه است؟
جواب: جايز نيست. (استفتا)
سؤال:
در بعضي پروژه‌هاي فرهنگي و هنري، در
چاپ و تعداد پوسترها و پلاكاردها افراط
ميشود تا اندازه‌اي که پس از اتمام آن
همايش و مناسبت‌ها و غيره از همان
پلاكاردها و پوسترها براي پاك‌كردن درب
و ديوار و غيره استفاده ميشود،
به‌طوري كه هزينة تمام‌شده براي اين...
سؤال: به دليل تدريس ، براي پاسخگويي به
شبهات نياز به مطالعة کتاب‌هاي اديان
ديگر و مکاتب ضد اسلامي دارم، حکم خريد و
مطالعة آنها را بيان کنيد؟
جواب: خريدوفروش و نگه‌داري کتاب‌هاي
گمراه‌کننده جايز نيست، مگر براي کساني
که قدرت شناخت و تشخيص مطالب باطل و قصد...
سؤال:
خريد سي دي هاي رايت شده كه سازندة
آن حكم به غير قانوني بودن رايت آن داده
است، چيست؟
جواب:
بنا بر احتياط واجب، در نسخه‌برداري و
تكثير آن بايد حقوق صاحبانشان كسب اجازه
از آنان رعايت شود.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامن...
سؤال: انتشار مطالب وهن‌آلود با نام
خواب، در برخي کتاب‌ها و نشريات دربارة
اهل‌بيت موجب بروز برخي نگراني‌ها
شده است؛ آيا کسي مجاز است خواب خود را
مانند آنکه بگويد حضرت زهرا مرا در
آغوش خود فشرد با اينکه اين فرد سيادت
ندارد، بر فرض صحت براي ديگران منتشر
سا...
سؤال:
حکم خريدن روزنامه‌ها و مجلاتي كه به
هر عنوان، چه راستي و چه چپي، موجب تضعيف
نظام جمهوري اسلامي ميشود، چيست؟
جواب:
خريدوفروش نوشته‌جاتي كه موجب تضعيف
نظام جمهوري اسلامي باشد، جايز نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه...
سؤال:
کار کردن شرکت‌ها با پول پرسنل سپاه و
غير آن و پرداخت حداقل سود به آنها چه
حکمي دارد؟
جواب:
اگر براساس قانون و شرع صورت پذيرد،
جايز است.
منبع: جزوه احکام سازندگی/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق...
سؤال:
در نوار مرزي، امواج راديو و تلويزيون
کشورهاي همسايه به‌راحتي دريافت
ميشود، آيا استفاده از آنها براي
دريافت خبر و اطلاعات منطقه مجاز است؟
جواب:
اگر مفسده‌اي نداشته باشد في‌نفسه
اشکال ندارد.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خ...
سئوال: اگر اسلام حقیقی، یکی است دلیل
اختلاف قرائت ها و اختلاف نظربین علمای
اسلام و شیعه چیست؟
جواب: اولا در اسلام اصیل و در خود قرآن
هیچ اختلافی نیست که آیه قرآن در اشاره
به این مطلب می فرماید:
أَ فَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْءَانَ
وَ لَوْ كاَنَ مِنْ ...
سؤال: استفاده از اُرگ، ساز، سنتور،
دايره (دف) در جشن‌ها و اعياد و در
مكان‌هاي م مثل مساجد و حسينيه‌ها و
نمازخانه‌ها و ديگر اماكن چه حكمي
دارد؟ آيا كف‌زدن براي تشويق افراد
ممتاز و نمونه، يا ابراز شادي در جشن‌ها
و اعياد و مواليد ائمة اطهار مجاز است؟
درصورت...
سؤال:
ستفاده از تجهيزات دريافت شبکه هاي
ماهواره، به موجب قوانين مصوب در مراجع
قانونگذاري نظام جمهوري اسلامي، به‌جز
در موارد خاص ممنوع و براي آن مجازات
تعيين شده است؛ اما اگر شخص از اين
تجهيزات فقط در حدود برنامه‌هاي مشروع،
مثل برنامه هاي علمي يا اخبار ...
سؤال: نظر شما دربارة برگزاري مراسمي به
نام عيدالزهراء چيست؟
جواب: هر عملي که وسيلة سوء استفادة
دشمنان اسلام «يا تفرقة ميان مسلمانان
شود، حرام و ممنوع است. (سايت مقام معظم
رهبري، بخش استفتائات)
سؤال:
باتوجه به اينکه اخيراً جرايم و تخلفات
اينترنتي فراوان شده است، آيا بسيجيان و
پاسداران براي پيشگيري، مجاز به ورود به
چنين عرصه‌هايي هستند؟
جواب:
ورود به عرصة پيشگيري و مقابله با جرايم
اينترنتي از وظايف شخصي پاسداران يا
بسيجيان نيست و درصورت خوف وق...
سؤال:
ديدن فيلم هاي ايراني كه پس از انقلاب
توليد شده‌اند و در آنها زنان با حجاب
ناقص ظاهر مي‌شوند و گاهي بدآموزي
هايي نيز دارند، چه حكمي دارد؟
جواب:
اصل مشاهدة اين فيلم‌ها اگر به‌قصد
لذت نباشد و موجب وقوع در مفسده نيز
نگردد، في‌نفسه اشكال ندارد، ول...
سؤال:
بازي‌هاي سرگرم‌كننده و داراي
زمانبندي مانند شطرنج و تخته نرد و غيره
چگونه است؟
جواب:
بازي باآلات قمار حرام است، ولي اگر
احراز كنند كه شطرنج امروزه وسيلة قمار
نيست، بازي با آن بدون برد و باخت اشكال
ندارد.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
...
سؤال:
ديدن فيلمهاي ويديويي كه گاهي تصاوير
منحرف‌كننده‌اي دارند، به قصد نظارت و
حذف بخش‌هاي فاسد آنها براي ارائه به
ديگران چه حكمي دارد؟
جواب:
ديدن اين فيلم‌ها اگر براي اصلاح فيلم
و حذف تصاوير فاسد و گمراه‌كنندة آنها
باشد، اشكال ندارد؛ به‌شرط اينكه ك...
سؤال:
گاهي اوقات در فرايند صدور حکم مسئوليت
مديران، امکان پاسخگويي صريح به فرد
وجود ندارد، آيا توريه در اين موارد
جايز است؟
جواب:
اگر مصلحت اهمي در کار باشد، اشکال
ندارد.
منبع: جزوه احکام نظارت و بازرسی/ بر
اساس فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات
زمزم هد...
سؤال:
بازي با وسايل سرگرمي ازجمله پاسور چه
حكمي دارد؟ و آيا بازي با آنها براي
سرگرمي و بدون شرطبندي جايز است؟
جواب:
بازي با چيزي كه عرفاً از آلات قمار
شمرده ميشود، مطلقاً حرام است، هرچند
براي سرگرمي و بدون شرطبندي باشد.
منبع: کتاب احکام فرهنگی -...
سؤال:
در اکثر پارک‌ها، فروشگاه‌ها و مکان
هاي عمومي بازي‌هايي رايج شده است که در
آن، فرد سکة پولي در دستگاه قرار
مي‌دهد، ممکن است چيزي برنده شود يا
نشود، آيا به اين بازي ها قمار صدق
مي‌کند؟ و شرعاً اين بازي‌ها چگونه
است؟
جواب:
جايز نيست.
منبع: کتاب ...
سؤال:
اخيراً ورزش بيليارد در سطح گسترده‌اي
رايج شده است، نظر حضرت عالي دربارة آن
چيست؟
جواب:
اگر با بردوباخت باشد، جايز نيست و بدون
بردوباخت، چنانچه عرفاً از ابزار قمار
محسوب نشود اشکال ندارد.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامن...
سؤال:
معمولاً در برخي مسابقات ورزشي شرط
بندي‌هايي صورت مي‌گيرد؛ مثلاً اگر
شما برنده شديد يك وعدة غذا مي‌دهم،
شرطبندي در مسابقات يا كارت بازي
كودكان، مالك شدن كارت طرف مقابل درصورت
برنده شدن چه صورت دارد؟
جواب:
شرط بندي در موارد مذكور الزام‌آور و
...
سؤال:
به دليل علاقه به ورزش، به‌خصوص
فوتبال، در پيش‌بيني بازي‌هاي ايراني
و خارجي شركت مي‌كنم و براي شركت كردن
در اين مسابقه مقداري پول مي‌پردازم،
اگر همة پيش‌بيني‌هاي اين بازي‌ها را
درست انجام داده باشم، در ليست
برنده‌ها قرار مي‌گيرم. ميخواستم
بدانم ...
سؤال:
اگر بعضي از وسيله هاي بازي، در شهري
از آلات قمار محسوب شوند، ولي در شهر
ديگري از آلات قمار محسوب نشوند، آيا
بازي با آنها جايز است؟
جواب:
بايد عرف هر دو مكان رعايت شود؛ بدين
معنا كه اگر آن وسيله‌ها در يكي از دو
شهر از آلات قمار محسوب شوند و در گ...
سؤال:
بازي شطرنج و بيليارد با كفار
دركشورهاي خارجي چه حكمي دارد؟ مصرف مال
براي استفاده از اين آلات بدون شرط
بندي چه حكمي دارد؟
جواب:
حكم بازي با شطرنج و آلات قمار در مسائل
قبلي بيان شد و در حكم مذكور تفاوتي ميان
بازي با آنها در كشورهاي اسلامي يا غير
...
سؤال:
در برخي موارد، کميتة انضباطي
جريمه‌هاي سنگيني را براي افراد خاطي
مصوب مي‌کند که از هزينة تعمير وسيلة
خسارت‌ديده بيشتر است. اين مسئله چه
حکمي دارد؟
جواب:
براساس قوانين و مقررات و به طور
عادلانه جريمه تعيين شود.
منبع: جزوه احکام سازندگی/ بر اساس
...
سؤال:
آيا اگر افراد بدون شرط بندي و قصد
قمار و بردوباخت و كسب درآمد، بلكه فقط
براي سرگرمي و مشغول بودن، مبادرت به
بازي با پاسور كنند، آن افراد مرتكب
حرام شده‌اند؟ حضور در مجالس بازي با
پاسور براي تفريح چه حكمي دارد؟
جواب:
بازي با پاسوري كه عرفاً از آل...
سؤال:
به دليل علاقه به ورزش، به‌خصوص
فوتبال، در پيش بيني بازي‌هاي ايراني
و خارجي شركت مي‌كنم و براي شركت كردن
در اين مسابقه مقداري پول مي‌پردازم،
اگر همة پيش‌بيني‌هاي اين بازي‌ها را
درست انجام داده باشم، در ليست
برنده‌ها قرار مي‌گيرم. ميخواستم
بدانم ك...
سؤال:
آيا استفاده از ورق‌هاي پاسور،
درصورتي‌كه براي بازي هاي فكري محض و
بدون شرط بندي باشد و متضمن مفاهيم
علمي و ديني باشند، جايز است؟ بازي با
ورق‌هايي كه با چيدن آنها به‌نحو
خاصي، بعضي از شكل‌ها مثل موتور سيكلت
يا ماشين و مانند آن ايجاد ميشود و
در‌ع...
سؤال:
اگر در شرط بندي گفته شود هركسي در
فلان بازي برنده نشد، يك ختم قرآن يا
زيارت عاشورا و نظير اينها را به‌جا
آورد، آيا در اين‌گونه موارد نيز شرط
بندي حرام است؟
جواب:
شرطبندي مطلقاً جايز نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام...
سؤال:
گفتن يا شنيدن لطيفه‌هاي رايج در کشور
که مربوط به اقوام مختلف است چه حکمي
دارد؟
جواب:
اگر غيبت بوده و يا موجب اذيت و هتک
مؤمني باشد، جايز نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلا...
سؤال:
زميني داراي سند با مالکيت سپاه
مي‌باشد که از سوي فرماندهي سپاه ناحيه
در اختيار اهالي روستا براي ساختن مسجد
گذاشته شده است و قراردادي هم منعقد شده
است که در کنار مسجد پايگاه مقاومتي
براي روستا بسازند. لطفاً بفرماييد
احکام شرعي استفاده از مسجد و پايگ...
سؤال:
در پادگان‌ها و يگان‌هاي آموزشي و در
جهت طرح نمازآموزي مسابقاتي برگزار
ميشود که برندگان اين مسابقات تشويق
مي‌شوند. آيا کسي که نماز را مي‌داند و
نمازخوان است در اين مسابقات شرکت کند
مي‌تواند جايزه بگيرد؟
جواب:
برخلاف مقررات نباشد اشکال ندارد.
من...
سؤال:
آيا بودجة فرهنگي و هزينه‌هاي فرهنگي
كه به‌صورت متفاوت در جاهاي گوناگون
هزينه ميشود، شرعاً اشكال ندارد؟
جواب:
اگر برخلاف مقررات باشد، جايز نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم ا...
سؤال:
با توجه به اينكه امروزه در جنگ و جهاد
در راه خدا به جاي اسب و تير و كمان و
شمشير، تفنگ، مسلسل و ديگر ادوات جنگي
همچون موتورسيكلت و هواپيما استفاده
ميشود، آيا ميتوان تيراندازي با
تفنگ و مسلسل و ديگر ادوات جنگي را با
رهان [شرطبندي] انجام داد؟
جو...
سؤال:
ترسيم و نقاشي قصه هاي قرآني به دست
کودکان و نوجوانان چه حکمي دارد؟ مثلاً
کودکان قصة اصحاب فيل يا شکافته‌شدن
دريا براي حضرت موسي (ع) و غيره را رسم
کنند؟
ترسيم و نقاشي قصه هاي قرآني به دست
کودکان و نوجوانان چه حکمي دارد؟ مثلاً
کودکان قصة اصحاب في...
سؤال:
زميني جزء موقوفة يك امامزاده است و بين
خانه هاي مسكوني اين محلّه قرار گرفته
است. با توجّه به اينكه اين محلّه بزرگ و
فاقد مسجد است، نظرتان را راجع به بناي
مسجد در اين زمين موقوفه بيان نماييد؟
جواب:
اگر وقف است، ساخت مسجد جايز نيست.
منبع: جزو...
سؤال:
ورزش آيروبيک که يک نوع ورزش جمعي است
در محل کانون بسيج جوانان راه‌اندازي
شده است و همزمان با ورزش يک نوع آهنگ
خاص که ايجاد نشاط مي‌کند، پخش ميشود؛
لطفاً بفرماييد ازنظر شرعي پخش اين
آّهنگ چه حکمي دارد؟
جواب:
اگر آهنگ مطرب يا لهوي باشد، بايد پرهيز...
سؤال:
اگر بدون اجازة متولّي خاص به تخريب
كتابخانة ميان مدرسة مسجد جامع و
آشپزخانة حسينيه كه متصل به مسجد است
اقدام گردد و کتابخانه به مسجد الحاق
شود، آيا اين كار صحيح است؟ و آيا نماز
خواندن در آن مكان جايز است؟
جواب:
اگر ثابت شود كه زمين كتابخانه ف...
سؤال:
زن و شوهري از نقاشان معروف‌اند و کار
آنان ترميم و بازسازي تابلوهاي هنري
است، بسياري از آن تابلوها جامعة مسيحي
را نشان مي‌دهند و در بعضي شکل صليب و
حضرت مريم(س) و حضرت مسيح(ع) وجود دارد و
صاحبان مؤسسات و شرکت‌ها و برخي افراد
از طرف کليساها بعد از آن...
سؤال:
عمل خالکوبي که نزد برخي مردم متعارف
است و با اين روش عکس هايي بر روي بدن
خود مي‌کشند، به‌طوري که ثابت باقي
مي‌ماند و از ميان نميرود، چه حکمي
دارد؟ آيا مانع از صحت وضو يا غسل
ميشود؟
جواب:
خالکوبي حرام نيست و اثري که از آن در
زير پوست باقي مي...
سؤال:
گاه براي اجراي مراسم عزاداري در
پادگان، برادران رسمي و وظيفه وجوهي را
براي برنامه‌هاي عزاداري و پذيرايي
عزاداران اهدا مي‌كنند. لطفاً بفرماييد
در صورت اضافه آمدن اين وجوه، باقيمانده
را در چه مصارفي مي‌توانيم خرج کنيم؟
جواب:
درصورت دسترسي و امكان ك...
سؤال:
كوپلن هايي با عكس هاي زنان سربرهنه
و با تصاوير رقاصي دسته جمعي كه
به‌وسيلة آقايان و خانمها بافته و از
آنها در منازل و مغازه‌ها استفاده
ميشود، چه حكمي دارد؟
جواب:
حكم داير مدار مفسده‌انگيز بودن آن
است.
منبع:کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر ا...
سؤال:
در بعضي هيئت‌هاي مذهبي مصيبت‌هايي
خوانده ميشود كه به مقتل معتبري مستند
نيست و از هيچ عالم يا مرجعي نيز شنيده
نشده است و هنگامي كه از خوانندۀ مصيبت،
منبع آن را جويا مي‌شوند، پاسخ مي‌دهد
كه اهل‌بيت اين‌گونه به ما
فهمانده‌اند و ما را راهنمايي
كرده‌ا...
سؤال:
برخي از جوانان كه تازه به سن بلوغ
رسيده‌اند از مراجعي تقليد مي‌كنند كه
فتوا به حرمت موسيقي به‌طور مطلق
داده‌اند؛ هرچند از راديو و تلويزيون
دولت اسلامي پخش شود، حكم اين مسئله
چيست؟ اگر ولي فقيه گوش‌دادن به
موسيقي حلال را اجازه داده باشد، آيا
تجو...
سؤال:
ملاک تمييز موسيقي حلال از حرام چيست؟
آيا موسيقي کلاسيک حلال است؟ بسيار
مناسب است که معيار آن را بيان فرماييد.
جواب:
هر موسيقي‌اي که به نظر عرف موسيقي
لهوي و مطرب باشد که مناسب مجالس عيش
ونوش است، موسيقي حرام محسوب ميشود و
تفاوتي نميکند که موسي...
سؤال:
با توجه به اينكه فرزندان ما هنوز به
تكليف نرسيده‌اند و در رفت‌وآمد با
اقوامي که نوار غنا گوش مي‌دهند ممكن
است به آن نوار علاقه پيدا كنند و باتوجه
به اينكه چنانچه آنها را محروم كنيم
ممكن است پنهاني آن را گوش دهند، تكليف
چيست؟
جواب:
گرچه بچة نابا...
سؤال:
گوش دادن به آواز زنان درصورتي كه
ازنظر شعر و موسيقي، لهو و لغو نباشد چه
حكمي دارد؟
جواب:
اگر آواز زنان به‌گونه‌اي باشد كه
مهيج شهوت شود و گوش‌دادن به آن موجب
ترتب مفاسد باشد جايز نيست گوش كند.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای اما...
سؤال:
گوش دادن به صداي زن هنگامي که شعر و
غير آن را با آهنگ و ترجيع ميخواند،
اعم از اينکه شنونده جوان باشد يا نه،
مذکر باشد يا مؤنث چه حکمي دارد؟ و اگر
آن زن از محارم باشد، حکم آن چيست؟
جواب:
اگر صداي زن به صورت غنا نباشد و
گوش‌دادن به صداي او نيز ب...
سؤال:
اجراي کنسرت توسط زن براي زنان با علم به
اينکه گروه نوازندگان نيز زن هستند، چه
حکمي دارد؟
جواب:
اگر اجراي کنسرت به‌صورت ترجيع مطرب
(غنا) نباشد و موسيقي اي نيز که نواخته
ميشود از نوع لهوي حرام نباشد، اين امر
في نفسه اشکال ندارد.
منبع: کتاب ا...
سؤال:
آيا شخصيت نوازنده و محل نواختن و يا
غرض يا هدف از آن بر حکم موسيقي تأثير
دارد؟
جواب:
گاهي شخصيت نوازنده يا کلام همراه آهنگ
يا مکان و يا ديگر شرايط در اينکه موسيقي
تحت عنوان موسيقي مطرب و لهوي حرام يا
عنوان حرام ديگر قرار گيرد مؤثر است،
مانند اينک...
سؤال:
منظور از موسيقي مطرب و لهوي چيست؟ و
راه تشخيص موسيقي مطرب و لهوي از غير آن
چيست؟
جواب:
موسيقي مطرب و لهوي آن است که به‌سبب
ويژگي‌هايي که دارد انسان را از خداوند
متعال و فضايل اخلاقي دور مي‌کند و به
سوي بي بند و باري و گناه سوق مي‌دهد و
مرجع تشخي...
سؤال:
اجراي کنسرت توسط زن براي زنان با علم
به اينکه گروه نوازندگان نيز زن هستند،
چه حکمي دارد؟
جواب:
اگر اجراي کنسرت به‌صورت ترجيع
مطرب(غنا) نباشد و موسيقي اي نيز که
نواخته مي شود از نوع لهوي حرام نباشد،
اين امر في نفسه اشکال ندارد.
منبع: کتاب احک...
سؤال:
آيا غنا در مثل قرآن و دعا و اذان جايز
است؟
جواب:
غنا صوتي است که با ترجيع و طرب همراه
بوده، مناسب با مجالس لهو و گناه است که
به طور مطلق حرام است؛ حتي اگر در دعا و
قرآن و اذان و مرثيه و غيره باشد.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای...
سؤال:
جواني در مقام مربي و داور بين المللي
بعضي از ورزش‌ها مشغول کار است. شغل او
اقتضا مي‌کند که به بعضي از باشگاه
هايي وارد شود که غنا و موسيقي حرام در
آنها پخش ميشود و با توجه به اينکه
اين کار مقداري از هزينه هاي زندگي او
را تأمين مي‌کند و فرصت‌ها...
سؤال:
يکي از افراد نظامي به مناسبت عاشوراي
حسيني در منزل شخصي خود مراسم عزاداري
تشکيل‌داده، در آن از امکانات دولتي
استفاده مي‌کند. لطفاً بفرماييد آيا
اين کار وجاهت شرعي دارد؟
جواب:
استفاده از امکانات بيت‌المال در
مواردي که قانوناً مجاز به استفاده
نباشد...
سؤال:
در يكي از مراكز بسيج، هيئت عزاداري
امام حسين(ع) هنگام اجراي مراسم،
عَلَم‌هاي مخصوصي حمل مي‌کند، و به اين
كار عقيدة خاصي دارد و در پايان
برنامه‌آن علم را به همان مركز منتقل و
در آنجا نگه‌داري مي‌كنند. اين اعمال
ازنظر شرعي چه حكمي دارد؟
جواب:
اين‌گ...
سؤال:
آيا آنچه متداول شده است كه با نام
عزاداري براي امام حسين(ع) گوشت بدن را
سوراخ كرده و قفل و سنگ كيلو به آن
آويزان مي‌كنند، جايز است؟
جواب:
اين‌گونه اعمال كه سبب وهن مذهب
ميشود، جايز نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خام...
سؤال: كوپلن‌هايي با عكس‌هاي زنان
سربرهنه و با تصاوير رقاصي دسته‌جمعي
كه به‌وسيلة آقايان و خانمها بافته و
از آنها در منازل و مغازه‌ها استفاده
ميشود، چه حكمي دارد؟
جواب: حكم داير مدار مفسده‌انگيز بودن
آن است. (سايت مقام معظم رهبري، بخش
استفتائات)
سؤال:
اگر در پادگان‌هاي آموزشي برنامة
عزاداري امام حسين(ع)در ماه محرم
به‌گونه‌اي برگزار شود که احياناً
موجب قضا شدن نماز صبح گردد، حکم شرعي
شرکت در اين مراسم چيست؟
جواب:
شركت در عزاداري از مستحبات مؤكد است،
ولي اگر سبب قضا شدن نماز كسي شود، فوت
نماز به...
سؤال:
حكم صداهايي كه از صداوسيما پخش ميشود
و بعضي از آنها در زمان طاغوت نيز پخش
مي‌شد و بعضي ديگر موزيك متن فيلمهاي
خارجي است و بعضي موسيقي با صداي
خوانندگان طاغوت است، موارد مباح و حرام
آنها را بيان فرماييد؟
جواب:
موسيقي مطرب حرام است و صداهاي ...
سؤال:
معمولاً هيئت‌هاي رزمندگان در شهرهاي
مختلف مراسم عزاداري تشكيل مي‌دهند و
دسته‌هاي سينه‌زني راه اندازي
مي‌كنند، آيا جايز است عموم بانوان يا
خواهران بسيجي نيز با حفظ حجاب و پوشيدن
لباسهاي خاص كه بدن آنان را بپوشاند در
دسته‌هاي سينه‌زني شركت کنند؟
جو...
سؤال:
حكم استماع موسيقي‌هاي صدا و سيما يا
ادارة ارشاد، ساخت و تعليم و خريدوفروش
ابزار آلات موسيقي چيست؟
جواب:
هرگونه نوازندگي مطرب لهوي كه متناسب
با مجالس عيش‌ونوش باشد حرام است
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات ز...
سؤال:
استفاده از اُرگ، ساز، سنتور، دايره
(دف) در جشن‌ها و اعياد و در مكان‌هاي
متعلق به نيروهاي مسلح مثل مساجد و
حسينيه‌ها و نمازخانه‌ها و ديگر اماكن
چه حكمي دارد؟ آيا كف‌زدن براي تشويق
افراد ممتاز و نمونه، يا ابراز شادي در
جشن‌ها و اعياد و مواليد ائمة اط...
سؤال:
با همکاران سپاهي خود هيئتي تشکيل
داده‌ايم و تاکنون وسائل فراواني با
کمک برادران براي هيئت تهيه کرده‌ايم
که وقف نيست. آيا اعضا مي‌توانند لوازم
هيئت را به‌عنوان امانت از هيئت خارج
نمايند، يا هيئت امنا مي‌توانند وسايل
را به افراد هيئت اجاره دهند و هزي...
سؤال:
آيا ميتوان از برق شهري براي چراغاني
کردن هيئت‌هايي که در ماه محرم برپا
ميشود استفاده کرد؟
جواب:
اگر برخلاف مقررات باشد، اشکال دارد و
موجب ضمان است.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه عل...
سؤال:
گاه در مجالس و جشن‌هاي مذهبي،
به‌ويژه ايام ولادت حضرت بقيهْْ الله
الاعظم(ع) براي سرور و شادماني همراه
خوانندگان از «دف» استفاده ميشود، آيا
اشکال شرعي دارد؟
جواب:
هرنوع خوانندگي و نوازندگي که مطرب،
لهوي و متناسب با مجالس عيش‌ونوش و
خوشگذراني باشد...
سؤال:
در برخي مناطق كشور استفاده از ساز و
نقاره به‌عنوان يك رسم ديرينه در ميان
مردم رايج است و به طبع تعدادي از
كاركنان سپاهي نيز اهل همين مناطق‌اند
كه از اين‌گونه ابزار در عروسي‌هاي خود
يا فرزندانشان استفاده مي‌کنند؛ از اين
رو، ابهامات و سؤالاتي به شرح...
سؤال:
استفاده از نوارهاي مجاز توسط ادارة
ارشاد يا سازمان تبليغات در بلندگو يا
تريبون هاي مراکز سپاه چه حکمي دارد؟
جواب:
صرف انتساب نوارها به ارشاد يا سازمان
تبليغات سبب حليت محتواي آن نيست، بلکه
بايد به نظر شخص استفاده‌کننده از
مصاديق موسيقي و غناي م...
سؤال:
آيا جايز است در ايام محرم از افراد خير
پول نقد و ديگر امکانات براي برگزاري
عزاداري در سپاه جمع‌آوري کرد؟
جواب:
اگر خلاف مقررات و مغاير با شأن و عزت
سپاه نباشد، اشکال ندارد.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات ...
سلام؛ نظر آيت الله خامنه اي در مورد
نوروز چيست ؟ با توجه به اين مسئله كه
بعضي از علما مخالف نوروز هستند. باسلام
دوست عزیز؛ گزیده‌ی سخنرانی رهبر
انقلاب درباره‌ی نوروز که در صحن حرم
رضوی در مشهد مقدس بیان کردند: به نظر من
آنچه كه ملت ایران در باب عید نورو...
سؤال:
آيا آموزش موسيقي جايز است؟
جواب:
آموزش موسيقي لهوي متناسب با مجالس
عيش ونوش حرام است.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق
علیه السلام
سؤال:
آيا آموختن موسيقي به‌خصوص سنتور جايز
است؟ ترغيب و تشويق ديگران به آن چه حکمي
دارد؟
جواب:
به‌کارگيري آلات موسيقي براي نواختن
موسيقي غيرلهوي، اگر براي اجراي
سرودهاي انقلابي يا ديني و يا براي
اجراي برنامه‌هاي فرهنگي مفيد و
برنامه‌هاي ديگر، با غرض عق...
سؤال:
گاهي از بلندگوي پادگان يا يگان
موسيقي‌هايي راديويي پخش ميشود
به‌خصوص در روزهاي جمعه برنامة طنز صبح
جمعه با شما که در آن استهزاي قومي و
موسيقي مطرب وجود دارد تکليف براي من
شنونده چيست؟
جواب:
اگر يقين به مطرب بودن موسيقي و استهزاي
قومي داريد، استم...
سؤال:
آموزش گروه موزيک به سبک‌هاي مختلف که
خود شيوه استفاده از آلات موسيقي و سبک
ها را آموزش مي‌دهد چه حکمي دارد؟
جواب:
چنانچه براي اجراي سرودهاي انقلابي يا
ديني و مذهبي و اجراي برنامه‌هاي مفيد
فرهنگي و ديگر برنامه‌ها، با غرض
عقلايي باشد، اشکال ندارد؛...
سؤال:
فرزندان بسيجي حضرت عالي در سازمان
فرهنگي تفريحي شهرداري اصفهان در سطح
مراكز فرهنگي، فرهنگ سراها و ديگر
مراكز وابسته به اين سازمان، اقدام به
اجراي برنامه‌هاي فرهنگي و آموزشي،
متناسب با ذائقة نسل جوان و برخوردار از
پيامهاي ديني مي‌نمايند. با توجه ...
سؤال:
نواختن موسيقي براي اهداف و اغراض
عقلايي و حلال در مکان مقدسي مانند مسجد
چه حکمي دارد؟
جواب:
نواختن موسيقي مطرب و لهوي مناسب با
مجالس لهو و گناه به‌طور مطلق جايز
نيست؛ حتي اگر در غيرمسجد و براي غرض
عقلايي حلالي باشد، ولي اجراي سرودهاي
انقلابي و ما...
باسلام؛ ميخواستم بپرسم دهه ى فاطميه از
روز شهادت ده روز حساب ميشه يا چند روز
قبل از شهادت حضرت؟ باسلام؛ دربارة
تاریخ شهادت حضرت زهرا(س) روایات مختلفی
وجود دارد است. و از چهل روز تا شش ماه
بعد از رحلت پیامبر(ص) بیان شده است. اما
میان علمای شیعه، دو احتمال...
سؤال:
آيا مداحي براي بانوان جايز است؟
جواب:
مداحي زن در جايي که مي‌داند نامحرم
صداي او را مي‌شنود، اگر موجب جلب توجه
و تهييج نامحرم يا مفسده ديگري شود،
جايز نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوه...
سؤال:
استفاده از موسيقي در يادواره‌هاي
شهدا که بيشتر در مساجد برگزار ميشود،
چه حکمي دارد؟ آيا استفاده از آن در
محيط‌هاي بسيج و سپاه کار مطلوبي است؟
جواب:
اگر موسيقي مطرب و متناسب با مجالس لهوي
نباشد اشکال ندارد؛ اما در مساجد از
نواختن موسيقي پرهيز شود...
با سلام بعد از فرمایشات مقام معظم
رهبری مبنی بر افزایش جمعیت سعی می کنیم
درجمع فامیل و آشنایان در تایید این
مطالب آنها را تشویق کنیم به این کار ولی
گاها با مطالبی بر می خوریم که نمی
توانیم دفاع کنیم از جمله 1-مخارج سر سام
آور زندگی 2-بیکاری 3- مخارج بچه ...
سؤال :
فرستنده‌هايي در سطح شهر براي ارسال
پارازيت ايجاد گشته‌اند تا جلوگيري از
دريافت شبکه‌هاي ماهواره‌هاي مستهجن و
خانمان‌برانداز شوند. به شهادت
کارشناسان اثر سوءِ اين شبکه‌ها بر
فرهنگ اجتماعي قابل انکار نيست که
به‌وضوح مشاهده مي‌گردد و همچنين، اثر
سوء...
سؤال:
دعوت از گروه‌هاي مطرب و ارکستر دربرخي
مجالس، که بيشتر اين مکان‌ها را به
مجالس لهو و لعب تبديل مي‌کنند نيز شرکت
در اين گونه محافل چه صورت دارد؟ کسب
افراد از اين راه آيا حلال است يا حرام؟
گفتني است برخي اين گروه‌ها با مجوز
وزارت ارشاد فعاليت مي‌کنند....
سؤال:
متأسفانه، گروه‌هاي سرود متشكل از
پسران و دختران به‌شكل نامناسب در
محافل، به اجراي برنامه مي‌پردازند.
تشكيل چنين گروه‌ها و شركت در محافلي كه
آنها اجراي برنامه مي‌كنند، چاپ عكس و
ترويج آن توسط برخي مطبوعات يا پخش آن از
تلويزيون چه صورت دارد؟
جواب:
...
سؤال:
پادگان محل خدمت ما در منطقة مسكوني
قرار دارد و صداي اذان صبح سبب بيدارشدن
اهالي محل ميشود،آيا پخش اذان با
بلندگو جايز است؟
جواب:
پخش اذان به‌نحو متعارف، براي اعلام
داخل شدن وقت نماز به‌وسيله بلندگو
اشكال ندارد، ولي پخش آيات قرآن و دعا و
غير آن ا...
سؤال:
اگر مردي صداي خود را به‌گونه‌اي شبيه
به زن کند، به‌طوري که کاملاً شبيه صداي
زن شود، چه حکمي دارد؟
جواب:
اين‌گونه رفتارها خالي از اشکال نيست.
منبع: کتاب احکام فرهنگی - هنری/ بر اساس
فتاوای امام خامنه‌ای/ انتشارات زمزم
هدایت/ پژوهشگاه علوم اسلامی ...