حاملگی و شیردهی و حکم روزه قضاء

مقام معظم رهبری (مدظله العالی) 

• آیا روزه گرفتن بر زن باردارى که نمى‏داند روزه برای جنین او ضرر دارد یا خیر، واجب است؟ 

اگر بر اثر روزه، خوف ضرر بر جنین وجود داشته باشد و خوف وى هم داراى منشا عقلایى باشد، افطار بر او واجب است، در غیر این صورت، واجب است روزه بگیرد. 

• تکلیف زنى که شیر می‏دهد، در مورد روزه چیست؟ 

اگر روزه گرفتن باعث کمى ‌شیر او و ناراحتى بچه شود یا براى خودش ضرر داشته باشد، روزه بر او واجب نیست و در صورت اول باید براى هر روز، یک مد طعام (تقریبا ۷۵۰ گرم گندم یا نان یا برنج یا مانند آن) به فقیر بدهد و در فرض دوم، این امر احتیاط واجب است و در هر حال، روزه‏‌ها را باید قضا کند. 

آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی) 

• آیا روزه بر مادرى که بچه شیر مى‌دهد، واجب است؟ 

زنانى که بچه شیر مى‌دهند (خواه مادر بچه، خواه دایه) اگر روزه گرفتن باعث کمى ‌شیر آن‌ها و ناراحتى بچه ‌شود، روزه بر آن‌ها واجب نیست ولى براى هر روز، کفاره (یک مد طعام) واجب است و بعدا نیز باید روزه را قضا کنند اما اگر روزه براى خودشان ضرر داشته باشد، کفاره لازم نیست ولى بعدا روزه‌هایی را که نگرفته‌اند، باید قضا کنند. 

• خانمی که یک سال به دلیل بارداری و ۲ سال به دلیل شیردهی روزه نگرفته و هر ۳ سال کفاره تمام روزه‌هایش را داده است، حکم قضای روزه‌هایش چگونه است و اصلا باید روزه قضا بگیرد یا خیر؟ 

چنانچه روزه گرفتن در این مدت برای او ضرر داشته، قضا ندارد ولی اگر برای بچه ضرر داشته، باید قضای آن را هم به جا بیاورد. 

آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی) 

• برای خانم‌های باردار از چه ماهی روزه گرفتن واجب نیست؟ ‌

معیار، ماه چندم نیست و روزه بر او واجب است؛ مگر وقتی که از یک منشا عقلایی و قابل اعتماد مانند تجربه خود یا گفته پزشک مورد اطمینان، خوف ضرر برای خودش یا بچه‌اش وجود داشته باشد. 

• زنی که باردار است و نمی‌داند روزه برایش ضرر دارد یا نه، آیا باید روزه بگیرد؟ 

اگر خوف ضرر برای خودش یا جنین وجود داشته باشد، نباید روزه بگیرد و اگر خوف ضرر ندارد، باید روزه بگیرد. 

• زن شیردهی که فرزندی دارد که علاوه بر خوردن غذا، از شیر مادر نیز استفاده می‌کند و مادر به علت شیردهی، ضعف کرده و چند روز را روزه نگرفته، وظیفه‌اش چیست؟ 

در فرض سوال، چنانچه روزه براى بچه یا مادر او به خاطر شیر دادن ضرر داشته یا احتمال عقلایى ضرر مى‌داده که قهرا موجب خوف ضرر می‌شود، خوردن روزه اشکال نداشته ولى باید براى هر روزی که خورده یک مد طعام مانند گندم و جو و برنج به فقیر غیرسید بدهد و دادن پول این‌ها کفایت نمى‌کند و باید قضاى روزه‌ها را نیز بگیرد. 

آیت‌الله العظمی وحید خراسانی (مدظله العالی) 

• تکلیف زنی که زایمان او نزدیک است و روزه برای حمل او یا برای خودش ضرر دارد چیست؟ 

در فرض مذکور روزه او صحیح نیست و بعدا باید روزه خود را قضا بنماید و در موردی که روزه برای حمل او ضرر داشته باشد علاوه بر قضا باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و احتیاط مستحب این است که در صورتی هم که روزه برای خودش ضرر دارد، یک مد طعام به فقیر بدهد. 

• آیا زنی که بچه شیر می‌دهد می‌تواند روزه بگیرد؟ 

اگر شیر او کم باشد و روزه برای بچه یا برای خودش ضرر داشته باشد جایز نیست روزه بگیرد بلکه باید بعدا قضای آن را بجا آورد و این حکم در صورتی است که شیر خوردن این بچه از راه دیگری می‌سر نباشد و اگر می‌سر باشد واجب است آن زن روزه بگیرد و در صورتی که روزه برای بچه‌اش ضرر داشته باشد علاوه بر قضا باید فدیه هم بپردازد یعنی برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و احتیاط مستحب این است که در صورتی که روزه برای خودش ضرر داشته باشد برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد. 

آیت الله العظمی سیدعلی سیستانی (مدظله العالی) 

• زنى که زاییدن او نزدیک است و روزه براى خودش یا حملش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و باید براى هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت روزه‌هایى را که نگرفته باید قضا نماید. 

زنـى کـه بـچه شیر مى‌دهد و شیر او کم است چه مادر بچه یا دایه او باشد، یا بى‌اجرت شیر دهد اگـر روزه بـراى خودش یا بچه‎اى که شیر مى‎دهد ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و باید براى هر روز یـک مـد طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت روزه‌هایى را که نگرفته باید قضا نماید ولى بنابر احتیاط واجـب ایـن حـکـم اخـتصاص به موردى دارد که شیر دادن بچه منحصر به همین راه باشد و اما اگر راه دیـگـرى بـراى شـیر دادن بچه باشد - مثلا اینکه چند زن در شیر دادن او شرکت کنند - ثبوت این حکم محل اشکال است. 

آیت‌الله العظمی سیدمحمد حسینی‌شاهرودی (مدظله العالی) 

• زنى که زاییدن او نزدیک است و روزه براى خودش یا حملش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و باید براى هر روز یک مد طعام یعنى گندم یا جو یا نان و مانند این‌ها به فقیر بدهد و روزهایى را که نگرفته باید قضا نماید؟ 

زنى که بچه شیر مى‌دهد و شیر او کم است چه مادر بچه و یا دایه او باشد، یا بى اجرت شیر دهد، اگر روزه براى او و یا بچه‎اى که شیر مى‌دهد ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و باید براى هر روز یک مد طعام یعنى گندم یا جو یا نان و مانند این‌ها به فقیر بدهد و روزه‌هایى را که نگرفته باید قضا نماید، ولى اگر کسى پیدا شود بى اجرت بچه را شیر دهد، یا براى شیر دادن بچه از پدر یا مادر بچه یا از کس دیگرى که اجرت او را بدهد اجرت بگیرد، اقوى آنست که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.