سفر های طولانی جابر بن عبدلله برای یک حدیث

س:جابربن عبدلله چگونه به حفظ ونقل احادیث پیامبر کمک می کرد؟

ج: ناگفته پيدا است كه رسيدن به چنين مقام علمى و معنوى به اين سادگى مقدور نيست و مستلزم كوشش ها و زحمات پى گير و طاقت فرسا است و اگر جابر به چنين رتبه‏ اى رسيده بود، درپرتو شوروعلاقه فوق العاده او به كسب حقايق و معارف اسلام و نيز درسايه كوشش هاى خستگى ‏ناپذير وى دراين راه بود، او نه تنها درزمان حيات رسول خدا درحفظ ونقل احاديث آن حضرت از پاى نمى‏ نشست، بلكه پس ازرحلت آن حضرت نيزدرنقل احاديث و آثار گرانبهاى اسلام از طريق صحابه، كوشش مى ‏كرد،واگر مى ‏شنيد شخصى حديثى را از پيامبر(ص) شنيده است كه به گوش او نخورده، به هر قيمتى بود آن شخص را پيدا مى‏ كرد تا حديث مورد نظر را بدون واسطه ازاو بشنود، وگاهى به همين منظور رنج سفرهاى طولانى را برخورد همواره مى ‏ساخت. ذيلا دونمونه جالب از سفرهاى جابر به خاطر شنيدن حديث، از نظر خوانندگان محترم مى‏ گذرد:

1 - جابر مى‏ گويد: شنيده بودم كه «عبدالله انيس» حديثى درباب قصاص ازپيامبر اسلام(ص) شنيده است و اين شخص درشام اقامت دارد، براى شنيدن اين حديث: شترى خريدم و بار سفر را بستم وبه سوى شام حركت كردم، پس ازيك ماه طى مسافت، به شام وارد شدم و به در خانه «عبدالله انيس» رسيدم، به دربان گفتم:

به عبدالله بگو جابر بردرخانه ايستاده است، گفت: جابربن عبدالله؟

گفتم: بلى

دربان وارد خانه شد، طولى نكشيد «عبدالله» با شتاب بيرون آمد و يكديگر را درآغوش كشيديم، آنگاه گفتم:

شنيده‏ ام حديثى در باب قصاص از پيامبر اسلام(ص) شنيده ‏اى، ترسيدم من بميرم يا توازدنيا بروى، و اين حديث را نتوانم از شما بشنوم، اينك براى شنيدن آن آمده‏ ام!

عبدالله گفت:

پيامبر فرمود: «خداوند روزرستاخيز مردم را عريان و برهنه به محشر مى ‏آورد آنگاه با صداى رسا كه همه آن را بشنوند: خطاب مى كند كه: منم ديان، منم مالك، هركس ازدوزخيان كه حقى به گردن كسى از بهشتيان دارد، نبايد وارد جهنم گردد مگر بعد از آنكه حق او را از وى باز ستانم.

وهراهل بهشتى كه حقى به گردن كسى ازدوزخيان دارد، نبايد وارد بهشت بشود، مگر پس از آنكه جق او را از وى بازستانم اگر چه اين حق، يك سيلى بي مورد وظالمانه باشد!».

عبدالله مى‏ گويد: عرض كرديم: اين امر چگونه ممكن است در حالى كه خودتان مى‏ فرمائيد آن روز مردم برهنه و عريان به محشر مى ‏آيند و درآنجا چيزى همراه نخواهند داشت تا حق مردم را پس بدهند؟!

حضرت فرمود: در آنجا قصاص با اعمال خوب وبد خواهد بود (از اعمال خوب انسان به صاحب جق مى‏ دهند و اگراعمال خوبى نداشته باشد، از اعمال بد صاحب حق به پاى او حساب مى‏ كنند)(12) /

2 - مسلمه بن مخلد مى‏ گويد: روزى درمصر درمنزل خود بودم، دربان وارد شد و گفت: عرب شتر سوارى بردرخانه ايستاده و اجازه ملاقات مى‏ خواهد، از وى پرسيدم كيستى؟ پاسخ داد: جابر بن عبدالله انصارى.

مسلمه مى‏ گويد: سراز پنچره بيرون آورده گفتم: من پائين بيايم يا شما بالا مى‏ آئيد؟

گفت: نه شما بيائيد و نه من مى ‏آيم، شنيده ام حديثى در فضيلت پرده پوشى بر عيب مسلمانان، از پيامبر نقل مى‏ كنى، آمده‏ ام آن را بشنوم!

گفتم: رسول خدا فرمود: «هر كس عيب شخص مؤمنى را بپوشاند مثل اين است كه زنده به گورى را از مرگ نجات داده است»(13)

احاديثى كه جابر از پيامبر اسلام(ص) و خاندان رسالت، نقل كرده، منحصر به اينها نيست بلكه او به حكم اينكه در مواقع مختلف از محضر پيامبر(ص) استفاده مى‏ كرد، و نيز دراغلب جنگ ها درركاب پيامبر(ص) شركت داشت، قسمت هاى قابل توجهى از سيره رسول خدا را نقل كرده كه در كتب مربوط آمده است(14)